Mizerykordia (łac. misericordiamiłosierdzie) – krótki, wąski sztylet służący do dobijania rannego lub konającego przeciwnika (stąd nazwa), o mocnym sztychu oraz długiej klindze przystosowanej do pchnięcia przeciwnika (coup de grâce). Pochodny puginału.

Mizerykordia
Mizerykordia - na pokrywie nagrobnej Bolka II Świdnickiego w mauzoleum w Krzeszowie[1].

Stanowiła ważną rolę w uzbrojeniu średniowiecznego rycerstwa. Używana głównie w okresie późnego średniowiecza, gdy do użytku weszły zbroje płytowe – dzięki wąskiemu ostrzu umożliwiała zadanie ciosu pomiędzy płytami pancerza w okolice pach, szyi i pachwiny. Łączyła stosunkowo niewielkie rozmiary i wysoką skuteczność bojową. W wiekach XIIIXV mizerykordię noszono obok miecza, zawieszano z prawej strony pasa, od drugiej połowy XIV w. mocowano na łańcuszku przytwierdzonym do napierśnika zbroi. Pośród mizerykordii można wyróżnić dwie grupy broni – noże bojowe o głowni jednosiecznej oraz sztylety z głownią obusieczną. Mizerykordia charakteryzowała się również motywami zdobniczymi, co według niektórych historyków odróżnia ją od puginału, aczkolwiek nie zachował się żaden egzemplarz potwierdzający tę hipotezę[2][3][4][5].


Przypisy edytuj

  1. Henryk Dziurla: Krzeszów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964, s. 117.
  2. Andrzej Nadolski: Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1350-1450.. Łódź: PAN, 1990, s. 124-130. ISBN 83-00-03284-3.
  3. Andrzej Nadolski: Broń i strój rycerstwa polskiego w średniowieczu. Warszawa: Ossolineum, 1979, s. 94. ISBN 83-04-00108-X.
  4. Andrzej Nowakowski (red.): Uzbrojenie w Polsce średniowiecznej 1450-1500. Toruń: UMK, 1998, s. 28-40. ISBN 83-231-0264-3.
  5. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: PWN, 2010, s. 30. ISBN 978-83-01-16260-3.

Linki zewnętrzne edytuj