Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym

Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starymmariańskie muzeum znajdujące się na terenie sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski we wsi Licheń Stary w absydzie bazyliki, na powierzchni prawie 1000 m2. Wejście do niego znajduje się od strony północnej.

Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym
Ilustracja
Bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu Starym – siedziba muzeum.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Licheń Stary

Data założenia

początek 1925; w Licheniu od 2010

Zakres zbiorów

malarstwo, inkunabuły, druki, książki, broń biała, sztuka sakralna, inne pamiątki z czasów powstań

Powierzchnia ekspozycji

ok. 1000 m2

Położenie na mapie gminy Ślesin
Mapa konturowa gminy Ślesin, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym”
Położenie na mapie powiatu konińskiego
Mapa konturowa powiatu konińskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym”
Ziemia52°19′23″N 18°21′28″E/52,323056 18,357778
Strona internetowa

Gromadzi ono starodruki polskie i obce z czasów od XVI do XVIII wieku, listy i autografy królewskie, rękopisy polskich pisarzy okresów: romantyzmu, pozytywizmu, Młodej Polski oraz jeden z największych w Polsce zbiorów pamiątek z powstania styczniowego. Ważną część ekspozycji stanowią dwie kolekcje broni białej – europejskiej i wschodniej, kolekcja obrazów olejnych europejskich mistrzów XVII i XVIII wieku, bulle papieskie, dokumenty królewskie od Władysława Jagiełły do Stanisława Augusta Poniatowskiego, a także pamiątki po więźniach sowieckich łagrów i hitlerowskich obozów koncentracyjnych.

Historia muzeum edytuj

Ksiądz Józef Jarzębowski (MIC) pracował w Kolegium Bielańskim w Warszawie, gdzie był wychowawcą i nauczycielem. Ponadto był również opiekunem przyszkolnej pracowni przedmiotów humanistycznych. Od roku 1925 za zgodą przełożonych zbierał pamiątki dotyczące zarówno Polski przedrozbiorowej, jak również powstań narodowych: kościuszkowskiego, listopadowego i styczniowego. Tak stopniowo powstawała obecna kolekcja, powiększana także w latach późniejszych.

W czasach II wojny światowej kolekcja przetrwała dzięki zaangażowaniu ks. Jarzębowskiego, który już od początku wojny zadbał o to, by uległa rozproszeniu. W czasie wojny przedostał się ks. Jarzębowski przez Rosję i Japonie do Stanów Zjednoczonych gdzie pracował na placówkach polskich. Potem zajmował się sierotami w Meksyku. Tam w 1944 r. zdobył unikalne popiersie marmurowe królewicza (bodaj Kommodusa) z okresu rzymskiego które razem z nim dotarło do zespołu dworskiego nad Tamizą w Fawley Court i które zostało zlicytowane dopiero w 2005 r.[1][2] Reszta dotychczasowych zbiorów była podzielona i przechowywana przez różne osoby prywatne i instytucje, by po wojnie trafić do biblioteki i muzeum przy mariańskim gimnazjum dla chłopców polskich oraz innych emigrantów w Fawley Court w Wielkiej Brytanii. Przez kilkadziesiąt lat istnienia tego skupiska polskiego dodawali polscy kolekcjonerzy do zbiorów czołowego muzeum na terenie zachodniej Europy[3]. Zamknięcie i rozproszenie biblioteki oraz zbiorów muzealnych spowodowało powszechne zbulwersowanie w środowiskach Polonii i fachowców[4][5][6].

Od 2 lipca 2010 r., po powrocie do kraju części zbiorów, znajdują się one w Licheniu.

Sześć sal ekspozycji edytuj

Rzeczpospolita Szlachecka edytuj

Eksponowane są tutaj kolekcje broni białej płk Witolda Buchowskiego, i Stanisława Zygmunta Ipohorskiego-Lenkiewicza oraz dokumenty i listy królewskie, ryciny, mapy, tkaniny i przedmioty użytkowe.

Drogi do Niepodległości edytuj

Prezentowane w tej sali są dokumenty, świadectwa, fotografie i inne przedmioty głównie z czasów powstań. Kolekcja ta tanowiła serce Muzeum w Fawley Court.

Sala Wystaw Czasowych - Powstanie Styczniowe edytuj

W jednej z największych kolekcji pamiątek i dokumentów z okresu powstania można zobaczyć nie tylko okulary Romualda Traugutta, ale także fotografie, spisane relacje uczestników walk, opisy bitew i potyczek, oryginalne rozkazy i instrukcje Tymczasowego Rządu Narodowego.

Skarbczyk Starej Książki edytuj

Nazwa tej sali nawiązuje do wystawy o takim samym tytule, jaką ks. Jarzębowski zorganizował w latach 20. XX w. w Warszawie. Eksponowane są tutaj inkunabuły, druki polskie i obce z XVI w., pergaminowe foliały z XV w. oraz inne starodruki i książki.

Galeria Sztuki Sakralnej edytuj

Ekspozycja obejmuje malarstwo, rzeźbę, tkaniny, przedmioty liturgiczne oraz dokumenty kościelne.

Galeria Grafiki i Rysunku edytuj

Zbiory gromadzone od 1925 roku, eksponowane w tej galerii obejmują dzieła artystów włoskich, niderlandzkich, francuskich, niemieckich i polskich, takich jak: Rembrandt, Jan Piotr Norblin, Jan Matejko, Henryk Siemiradzki, Józef Brandt, Wojciech Kossak i inni.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. German Archeological Institute Database of Graeco-Roman objects, https://arachne.dainst.org/entity/1097768
  2. A ROMAN MARBLE PORTRAIT BUST OF AN ANTONINE PRINCE , CIRCA 160-170 A.D. | Christie's [online], www.christies.com [dostęp 2018-06-15] (ang.).
  3. Danuta Szewczyk-Prokurat; Maria Wrede; Philip Earl Steele. Fawley Court : Pałac i Muzeum : Historic House and Museum, Warszawa: wyd. Biblioteka Narodowa, 2003, po polsku i angielsku.
  4. www.basco.net.pl: Muzeum. Fawleycourt.info. [dostęp 2016-08-26].
  5. Łaskarzewska, Hanna and Figiel, Martyna, Polskie Dziedzictwo Kulturowe w Krajach Europy Zachodniej: Zbiory Biblioteczne - stan zachowania, "Cenne, bezcenne i utracone"s.25-26 http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/Content/60733/00065200%20-%20Cenne%20Bezcenne%20Utracone%202009%20nr%202.pdf
  6. Home [online], mabpz.org [dostęp 2018-06-15] (pol.).

Bibliografia edytuj

Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej, Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym. [dostęp 2013-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-10)]. (pol.).