Oskar Singer (hebr. אוסקר זינגר, ur. 24 lutego 1893 w Ustroniu, zm. 31 grudnia 1944 w Kaufering[1]) – austriacki pisarz, dziennikarz, doktor prawa, archiwista, pochodzenia żydowskiego.

Oskar Singer
אוסקר זינגר
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 lutego 1893
Ustroń

Data śmierci

31 grudnia 1944

Zawód, zajęcie

prawnik, publicysta, pisarz

Wyznanie

judaizm

Życiorys edytuj

Singer był synem handlarza. Dorastał we Friedeck (obecnie: Frydek-Mistek). W 1911 zdał maturę. Następnie podjął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego, gdzie w 1919 obronił doktorat. W okresie studiów działał również w Żydowskim Towarzystwie Akademickim „Ivria”[2] oraz służył jako oficer w austrowęgierskiej Wspólnej Armii(inne języki) podczas I wojny światowej. Z tego okresu pochodzą również jego pierwsze dzieła literackie – napisany w wojsku dramat „Landsturm”, w którym krytykował warunki panujące w armii[1] oraz napisane w okresie studiów: sztuka „Jeruzalem” i komedia „Rosenbaum kontra Rosenbaum”. Po studiach prowadził własną kancelarię adwokacką Neu-Oderbergu oraz był współwłaścicielem firmy spedycyjnej[3]. Po przeprowadzce do Pragi w latach 30. XX w. postanowił zmienić zawód, zostając dziennikarzem. Publikował w „Prager Tagblatt(inne języki)”, „Der Montag”, „Jüdisches Nachrichtenblatt”[3], „Selbstwehr”[4]. W 1935 napisał wystawiony z dużym sukcesem antyhitlerowski dramat[4] „Władcy świata: czasomierz w trzech aktach” (niem. Herren der Welt: Zeitstück in drei Akten), w którym podjął się krytyki narodowego socjalizmu i przewidział holokaust Żydów[5][1].

Podczas okupacji niemieckiej od 22 grudnia 1939 do 17 października 1941 był redaktorem naczelnym „Jüdisches Nachrichtenblatt”[3]. 26 października 1941 został deportowany wraz z żoną i dziećmi do getta Litzmannstadt w Łodzi, gdzie zamieszkał przy ul. B. Limanowskiego 47/17[4] i pracował w dziale statystycznym getta, współpracując z Lucille Eichengreen oraz po śmierci Juliana Cukier-Cerskiego[1] został głównym redaktorem „Kroniki getta łódzkiego”, którą współtworzył m.in. wraz z Oskarem Rosenfeldem, Józefem Klementynowskim, Bernardem Ostrowskim i Peterem Wertheimerem[3]. W trakcie pobytu w getcie pisał również eseje i reportaże, zebrane i wydane w 2002 jako „Przemierzając szybkim krokiem getto...”[6], a także hasła do „Encyklopedii Getta”[4]. Ponadto przez czeskich Żydów był postrzegany jako nieoficjalny reprezentant ich interesów, pośrednicząc w interwencjach u władz getta. Był również, wraz z Karlem Bondym, zaangażowany w ochronę inteligencji zachodniej getta przed deportacjami[4].

W sierpniu 1944 został z rodziną deportowany początkowo do Auschwitz, z którego przeniesiono go do Sachsenhausen, by ostatecznie trafić do Kaufering IV, gdzie zmarł 31 grudnia 1944[3]. Biblioteka Uniwersytecka w Gießen wraz z Biurem Literatury Holokaustu utworzyła salę pamięci Oskara Singera, w której znajdują się zbiory literatury holokaustu oraz dokumentacje poszukiwań zrabowanej przez nazistów sztuki[7].

Życie prywatne edytuj

Żoną Singera była Margareta[4]. Holokaust przetrwały ich dzieci – córka Else i syn Erwin[8].

Przypisy edytuj

  1. a b c d FRONTIER-Projekt „Schreiben im Holocaust” – Germanistisches Seminar – Universität Heidelberg [online], gs.uni-heidelberg.de [dostęp 2022-02-20].
  2. Harald Seewann, Zirkel und Zionsstern. Bilder und Dokumente aus der versunkenen Welt des jüdisch-nationalen Korporationswesens. Ein Beitrag zur Geschichte des Zionismus auf akademischem Boden, Eigenverlag Seewann, 1992–1996, OCLC 637247347 [dostęp 2022-02-20].
  3. a b c d e Sascha Feuchert, Oskar Rosenfeld und Oskar Singer. Zwei Autoren des Lodzer Gettos: Studien zur Holocaustliteratur, Frankfurt am Main: Lang, 2004, ISBN 3-631-50834-4, OCLC 56616906 [dostęp 2022-02-20].
  4. a b c d e f Oskar Singer [online], Centrum Dialogu im. Marka Edelmana [dostęp 2022-02-21].
  5. Arbeitsstelle Holocaustliteratur, Die Chronisten des Gettos | Arbeitsstelle Holocaustliteratur [online], Die Chronisten des Gettos [dostęp 2022-02-20] (niem.).
  6. Biblioteka [online], Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie [dostęp 2022-02-20].
  7. Oskar-Singer-Raum [online], Justus-Liebig-Universität Gießen [dostęp 2022-02-20] (niem.).
  8. Singer Oskar [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2022-02-21].