Osoawiachim (ros. ОСОАВИАХИМ, Общество содействия обороне, авиационному и химическому строительству) – istniejące w ZSRR w latach 1927–1948 Towarzystwo Współdziałania w sprawach Obrony i Budownictwa Lotniczo-Chemicznego[a]. Zadaniem Osoawiachimu było umacnianie obronności państwa, popularyzacja wiedzy wojskowej oraz rozwój lotnictwa i przemysłu chemicznego ZSRR[1][2].

Towarzystwa Współdziałania w sprawach Obrony i Budownictwa Lotniczo-Chemicznego
Общество содействия обороне, авиационному и химическому строительству
Ilustracja
Państwo

 ZSRR

Data założenia

1 stycznia 1927

Zakończenie działalności

16 stycznia 1948

brak współrzędnych

Osoawiachim powstał 1 stycznia 1927 r. na skutek połączenia Awachimu i Stowarzyszenia Obrony Państwa. Towarzystwo organizowało pokazy lotnicze, kursy pilotażu, imprezy masowe związane z lotnictwem, obronę przeciwlotniczą. Z czasem organizacja została w znacznej mierze zmilitaryzowana, a w zakres jej czynności weszło także organizowanie szkoleń przedpoborowych i rezerwistów[1]. W latach 30. Osoawiachim prowadził pionierskie badania w dziedzinie silników rakietowych i odrzutowych, finansując i organizując prace GIRD[3]. W końcu 1939 Osoawiachim koordynował pracę 4 ośrodków szkolenia instruktorów, 12 szkół obsługi technicznej, 36 klubów szybowcowych i 182 aeroklubów. Do wiosny 1941 wyszkolił 121 tys. pilotów[4]. Budżet wynosił około 200 mln rubli. Towarzystwo miało charakter masowy – według różnych źródeł należało do niego od 6 do 20 mln członków[1].

16 stycznia 1948 Osoawiachim został rozdzielony na trzy krótko istniejące organizacje (DOSARM, DOSAW i DOSFLOT)[2], przekształcone w 1951 w Dobrowolne Towarzystwo Współdziałania z Armią, Lotnictwem i Flotą (DOSAAF).

Uwagi edytuj

  1. W literaturze spotykane są bardzo różne tłumaczenia nazwy.

Przypisy edytuj

  1. a b c Zygmunt Kozak: Lotnicze organizacje paramilitarne Niemiec i Związku Radzieckiego w latach 1918 – 1939. [w:] Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej [on-line]. Centralne Archiwum Wojskowe, 1997. [dostęp 2017-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 grudnia 2017)].
  2. a b Андреев Олег Васильевич: ОСОАВИАХИМ Чувашской АССР в первые послевоенные годы (1946–1947 гг.). Интерактив плюс, 30 grudnia 2016. [dostęp 2017-12-03]. (ros.).
  3. Asif A. Siddiqi: Challenge to Apollo: the Soviet Union and the Space Race, 1945–1974. NASA, 2000. [dostęp 2017-12-03]. NASA SP-2000-4408. (ang.).
  4. Wiktor Suworow: Dzień "M", Rebis: Poznań 2008, s. 138–139