Osorkon IIfaraon, władca starożytnego Egiptu, z XXII dynastii libijskiej[1], prawdopodobnie panował w latach 875-837 p.n.e.[2]

Osorkon II
"
władca starożytnego Egiptu
Okres

od 875 p.n.e.
do 837 p.n.e.

Dane biograficzne
Dynastia

XXII dynastia

Ojciec

Takelot I

Matka

Kapes

Żona

Karoma II,
Dżedmutiufanch,
Isetemachbit V

Dzieci

Nimlot,
Szeszonk,
Takelot II

Był synem Takelota I i królowej Kapes. Problem z jednoznacznym identyfikowaniem władców XXII i XXIII dynastii polega na tym, że nosili oni te same imiona. Tak więc w obu tych dynastiach źródła egipskie wyliczają siedmiu władców o imieniu Szeszonk, czterech o imieniu Osorkon i trzech o imieniu Takelot. Dodatkowa trudność polega jeszcze na tym, że owi Szeszonkowie, Osorkonowie i Takelotowie niejednokrotnie posiadali synów o tych samych imionach, piastujących różne funkcje świeckie i duchowne. W czasie panowania Osorkona II miał miejsce, jak miało się okazać w przyszłości, niebezpieczny precedens, prowadzący do powstania dziedziczności stanowiska arcykapłanów Amona. Osorkon II wyraził mianowicie zgodę na objęcie droga sukcesji, wprawdzie nie bezpośredniej, stanowiska Wielkiego Kapłana Amona przez syna Szeszonka IIHarsiese I. W czwartym roku panowania Osorkona w Tanis, ów Harsiese ogłosił się królem w Tebaidzie, przyjmując królewską tytulaturę. Wywiązała się między dwoma władcami – Osorkonem II na północy i Harsiese na południu pewnego rodzaju rywalizacja w tytulaturze. Obaj władcy odwoływali się w niej do swych wielkich poprzedników, sięgając daleko wstecz m.in. do tytulatury Ramzesa II. Niewątpliwie wydarzenia w Tebaidzie ograniczyły władzę Osorkona.

Osorkon II był władcą prowadzącym, tak jak jego poprzednicy, politykę dynastyczną. Znane są imiona trzech jego żon. Były to: Karoma II, Dżedmutiufanch i Isetemachbit V. Jednym z ważniejszych wydarzeń jego panowania było wprowadzenie na tron pontyfikalny w Tebach syna – Nimlota, sprawującego urząd wielkiego kapłana Amona po śmierci Harsiese, prawdopodobnie w latach 855–840 p.n.e. i władającego całym Górnym Egiptem. Z kolei syn Nimlota - Takelot był współregentem na tronie pontyfikalnym w Tebach w latach 845–840 p.n.e., a córka Nimlota, wnuczka Osorkona II, Karoma III Merimut wyszła za mąż za swego wuja Takelota, przyszłego Takelota II. Ze związku tego narodził się syn Osorkon, przyszły Wielki Kapłan Amona. Inny z kolei syn Osorkona II – Szeszonk, następca tronu, został mianowany arcykapłanem Ptaha w Memfis, a najmłodszy syn Osorkona II, Hornacht został mianowany arcykapłanem Amona w Tanis.

Polityka zagraniczna Osorkona II polegała głównie na kontaktach z władcami Izraela oraz państw, znajdujących się w Syropalestynie. Kontakty podyktowane były związkiem obronnym skierowanym przeciw zaborczym planom Asyrii, której królowie, najpierw Aszurnasirpal II, a później Salmanasar III doprowadzili państwo do potęgi militarnej, dążąc do podporządkowania sobie całego obszaru Bliskiego Wschodu. Około roku 853 p.n.e. królestwa: Hamath, Damaszek i Izrael zawarły przymierze, a Byblos i Egipt wsparły je kontyngentami. Bitwa rozegrała się nad Orontesem w okolicach Karkar i w jej wyniku ekspansja Asyrii została zatrzymana. Jednakże królestwa syropalestyńskie zmuszone były do płacenia Asyrii danin. Wkrótce wewnętrzne niepokoje w samej Asyrii, które przerodziły się w wojnę domową zmusiły Salmanasara III do wycofania się z Syropalestyny.

Horus, Ozyrys i Izyda, w części środkowej kartusz z imieniem Osorkona II

Osorkon II został pochowany w grobowcu w Tanis. Grobowiec ów był pierwszym jaki tam został odkryty przez Monteta w lutym 1939 roku. W grobowcu tym Montet znalazł wielki, granitowy sarkofag, w którego wnętrzu znajdowały się szczątki dwóch osób, zapewne Osorkona II i jednej z jego żon. W dalszej części grobowca odkryto antropoidalny, kwarcytowy sarkofag syna Osorkona – Hornachta. Sarkofag ten w przeciwieństwie do sarkofagu króla był nienaruszony. W przedsionku grobowca znajdował się jeszcze inny granitowy sarkofag, jednak całkowicie ograbiony i pusty. W dalszych pomieszczeniach grobowca pochowany został ojciec Osorkona II – Takelot I. Wszystkie pomieszczenia grobowca bogato zdobiły malowidła i reliefy, przedstawiające sceny związane z życiem pośmiertnym i tematyką Księgi Umarłych.

Następca tronu, książę Szeszonk zmarł jeszcze za życia ojca i władzę po Osorkonie II przejął jego młodszy syn Takelot.

Tytulatura edytuj

Królewski Protokół
serech lub Horusowe:
G5
E2
D40
C10U6
 
trl.: Ka-nechat-Mery-Maat
SechaisuraRe-Nesutaui
tłum.: Byk-potężny-ukochany-przez-Maat
którego-Re-koronował-na-króla-Obu-Krajów
prenomen lub imię tronowe:
M23
X1
L2
X1
 
N5F12H6Y5
N35
U21
N35
 
trl.: User-Maat-Re Setepen-Amon
tłum.: Potężna-jest-sprawiedliwość-Re Wybrany-przez-Amona
nomen lub imię rodowe:
G39N5
 
M17Y5
N35
U6V4Aa18D21
N35
V31
 
trl.: Userkeren-MeriAmon
tłum.: Osorkon-ukochany-przez-Amona

Przypisy edytuj

  1. Michael Rice, Who's Who in Ancient Egypt, Psychology Press, 2002, s. 240, ISBN 978-0-415-15449-9 [dostęp 2023-06-29] (ang.).
  2. Andrea Squitieri, Stone Vessels in the Near East during the Iron Age and the Persian Period: (c. 1200-330 BCE), Archaeopress Publishing Ltd, 13 marca 2017, s. 145, ISBN 978-1-78491-553-7 [dostęp 2023-06-29] (ang.).