Pajęczakokształtne
Pajęczakokształtne[1] (Arachnomorpha) – hipotetyczny klad stawonogów, obejmujący podtypy szczękoczułkopodobnych i trylobitokształtnych oraz niektóre inne taksony wymarłe.
| Arachnomorpha | |||
| Lameere, 1890 | |||
| Okres istnienia: kambr–dziś | |||
 Przedstawiciele szczękoczułkopodobnych. Lewy górny róg: kikutnica, prawy górny: wielkorak, lewy dolny: ostrogon, prawy dolny: pajęczak | |||
 Cheirurus, przedstawiciel trylobitów | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Nadtyp | |||
| (bez rangi) | Panarthropoda | ||
| Typ | |||
| (bez rangi) | pajęczakokształtne | ||
| Synonimy | |||
| |||
Do pajęczakokształtnych powszechnie zalicza się szczękoczułkopodobne (w tym szczękoczułkowce) i trylobitokształtne (w tym trylobity), natomiast reszta ich składu, stanowiąca już wyłącznie taksony wymarłe, może się zmieniać u różnych autorów. Bergström i Hou w analizie z 2003 zaliczyli doń m.in. Marrellomorpha, natomiast poza nimi umieścili Fuxianhuia[2]. Inny kladogram zaprezentowany został w pracy Lamsdella z 2013. Zaliczył on doń Fuxianhuia (w pozycji bazalnej) i rząd Megacheira, natomiast wykluczył zeń Marrellomorpha[3].
Odkrycie w 2019 roku u trylobitów oczu złożonych o fasetkach zbudowanych z soczewki i stożka krystalicznego (właściwy aparat dioptryczny) może podważać monofiletyzm pajęczakokształtnych, jako że są to struktury charakterystyczne dla żuwaczkowców, nieznane u szczękoczułkopodobnych. Sugeruje to siostrzaną relację żuwaczkowców z trylobitami lub wywodzenie się od nich[4].
Kladogram pajęczakokształtnych (Arachnomorpha) wg Lamsdella (2013)
|
Skoncentrowany na trylobitokształtnych kladorgram stawonogów z pracy Bergströma i Hou (2003)
|
Przypisy edytuj
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 488-531.
- ↑ J. Bergström, X.G. Hou. Arthropod origins. „Bulletin of Geosciences”. 78 (4), s. 323–334, 2003.
- ↑ James C. Lamsdell. Revised systematics of Palaeozoic 'horseshoe crabs' and the myth of monophyletic Xiphosura. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 167 (1), s. 1–27, 2013. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2012.00874.x. ISSN 0024-4082.
- ↑ Gerhard Scholtz, Andreas Staude, Jason A. Dunlop. Trilobite compound eyes with crystalline cones and rhabdoms show mandibulate affinities. „Nature Communications”. 10 (2503), 2019.