Podział administracyjny Szczecina
Podstawową jednostką pomocniczą Szczecina jest osiedle, choć mogą być tworzone inne jednostki jak dzielnice. Miasto jest podzielone na 37 osiedli administracyjnych[1]. Ponadto Szczecin jest podzielony na 4 dzielnice: Północ, Prawobrzeże, Śródmieście, Zachód[2]. Dzielnice nie spełniają funkcji samorządowych, lecz grupują osiedla i są wykorzystywane przez Urząd Miasta Szczecin na potrzeby organizacji pracy, gospodarki przestrzenią i zarządzania miastem. Dla przykładu dzielnice pełnią funkcje jednostek urbanistycznych w oparciu o które pracują 4 zespoły urbanistyczne w Biurze Planowania Przestrzennego Miasta[3]. Główną funkcję samorządową spełniają osiedla, posiadające organy uchwałodawcze i wykonawcze.
Obecny podział administracyjny Szczecina funkcjonuje od 1990 roku, z niewielkimi zmianami granic osiedli i dzielnic oraz zmianami statutu osiedli[2][4].
Mieszkańcy Szczecina często błędnie utożsamiają osiedle mieszkaniowe z osiedlem administracyjnym, przez co spółdzielnię osiedlową z jednostką pomocniczą miasta. Często na terenie danej rady osiedla funkcjonują spółdzielcze administracje mieszkaniowe[5].
Powszechnie używane są tradycyjne nazwy dzielące starsze części miasta (dawne wsie) na dzielnice, a współczesnym przypisujące określenie osiedli.
Utworzenie osiedli edytuj
Granice osiedli ustala Rada Miasta Szczecin po konsultacji z mieszkańcami, biorąc pod uwagę układ przestrzenny miasta, więzi społeczne i gospodarcze zapewniając zdolność wykonywania zadań publicznych służących zaspakajaniu zbiorowych potrzeb ich mieszkańców[6].
Za autora opracowania obecnego podziału miasta na dzielnice i osiedla przedstawia się Janusza Nekandę-Trepkę[7].
Organy osiedli edytuj
Organem uchwałodawczym każdego z nich jest rada osiedla, która składa się z 15 członków. Jeżeli osiedle zamieszkuje więcej niż 20 tys. osób, rada osiedla ma 21 członków[8][9].
Organem wykonawczym osiedla jest zarząd osiedla. Statut osiedla stanowi, że zarząd osiedla ma liczyć 5–7 osób i składać się z: przewodniczącego, który jest jednocześnie przewodniczącym rady osiedla, 1–3 zastępców przewodniczącego, sekretarza, skarbnika i członków zarządu[10]. Jednakże statut miasta Szczecina stanowi, że rada osiedla wyłania organ wykonawczy, którym jest zarząd osiedla, składający się z 3 członków i przewodniczącego zarządu[11].
Wybory do rad osiedli edytuj
Wybory do rad osiedli zarządza Rada Miasta Szczecin na drodze uchwały. Zgodnie obecnymi statutami, mieszkańcy Szczecina do wszystkich rad osiedli wybierają łącznie 585 radnych[12].
W wyborach do rad osiedli 22 maja 2014 udział wzięło 8772 głosujących, co stanowiło frekwencję na poziomie 3,17%[13].
W wyborach do rad osiedli 20 maja 2007 roku udział wzięło 8294 głosujących, co stanowiło frekwencję na poziomie 3,00%[14]. Jednakże w 8 osiedlach głosowanie nie odbyło się z powodu zbyt małej liczby kandydatów. Na podstawie ordynacji wyborczej za wybranych członków w tych radach osiedli Miejska Komisja Wyborcza uznała zarejestrowanych kandydatów[15][16]. Największą frekwencję miało osiedle Wielgowo-Sławociesze (15,48%), a najmniejsze Niebuszewo (1,03%)[14].
W wyborach do rad osiedli 13 kwietnia 2003 udział wzięło 12147 głosujących, co stanowiło frekwencję 3,78%. Największą frekwencję miało osiedle Głębokie-Pilchowo (27,75%), a najmniejsze Stare Miasto (1,03%)[12].
Plan Szczecina z osiedlami edytuj
Wykaz osiedli edytuj
Zmiany granic dzielnic i osiedli edytuj
28 listopada 1990 roku Szczecin podzielono administracyjnie na 4 dzielnice i 36 osiedli[2].
W 1994 roku dokonano zmian granic pomiędzy dzielnicą Śródmieście i dzielnicą Zachód, przez co odpowiednio zmianie uległy granice osiedli: Nowe Miasto, Turzyn, Gumieńce, Pomorzany. Ponadto dokonano korekt granic osiedli w dzielnicy Śródmieście, Północ i Prawobrzeże. Zmieniono nazwę osiedla Wyspa Pucka na Międzyodrze-Wyspa Pucka[17].
W 1998 roku dokonano korekt granic między dzielnicami Śródmieście i Zachód oraz dzielnicami Śródmieście i Północ. Ponadto dokonano korekt granic osiedli w dzielnicach: Śródmieście, Północ, Zachód[18].
W 2003 roku w dzielnicy Prawobrzeże w miejsce dotychczasowego osiedla Majowe-Kijewo utworzono osiedle Majowe i osiedle Kijewo[19].
W 2005 roku ustalono nowy przebieg granicy pomiędzy osiedlem Dąbie a osiedlem Majowe w dzielnicy Prawobrzeże[20].
W 2012 roku zmieniono nazwę osiedli: Wielgowo-Sławociesze na Wielgowo-Sławociesze-Zdunowo i Załom na Załom-Kasztanowe[21].
Zmiany statutowe edytuj
W 1990 roku liczbę członków rady osiedla ustalono zgodnie ówczesnym zapisem w ustawie o samorządzie terytorialnym z 1990 r.[22] Rada osiedla składała się z[4]:
- 15 członków w osiedlach do 4 000 mieszkańców
- 18 członków w osiedlach do 7 000 mieszkańców
- 20 członków w osiedlach do 10 000 mieszkańców
- 24 członków w osiedlach do 20 000 mieszkańców
- 28 członków w osiedlach do 40 000 mieszkańców.
Zarząd osiedla liczył 4–7 osób, a na czele zarządu stoi przewodniczący rady osiedla[4]. Kolejny nowy statut osiedla uchwalono w 1992 roku[23].
W 1995 roku wprowadzono nowy statut osiedli, gdzie ustalono, że podstawową, pomocniczą jednostką podziału terytorialnego miasta jest osiedle. Rada osiedla liczyła od 15 do 28 członków, w zależności od liczby mieszkańców, a zarząd osiedla liczył 5–7 osób[24]. Rada osiedla liczyła[24]:
- 15 członków w osiedlach do 4 000 mieszkańców
- 18 członków w osiedlach do 7 000 mieszkańców
- 20 członków w osiedlach do 10 000 mieszkańców
- 22 członków w osiedlach do 15 000 mieszkańców
- 24 członków w osiedlach do 20 000 mieszkańców
- 28 członków w osiedlach do 40 000 mieszkańców.
W 2001 podporządkowano liczbę członków rady osiedla zmienionym przepisom ustawy o samorządzie gminnym[25]. Rada osiedla składa się z 15 członków. Jeżeli osiedle zamieszkuje więcej niż 20 tys. osób, rada osiedla ma 21 członków[26].
Podziały historyczne edytuj
Średniowiecze - XIX wiek edytuj
Dawny Szczecin dzielił się na 4 kwartały: Passawski, Młyński, Św. Ducha i Chyżyński (Chyżyn). Poza głównym miastem znajdowały się: Wik Dolny, Wik Górny i Łasztownia[27].
1955–1976 edytuj
W latach 1955–1976 istniały dzielnice: Śródmieście, Pogodno, Nad Odrą i Dąbie[28][29]. Obecne 4 dzielnice są sukcesorem tamtego podziału: Pogodno to obecnie Zachód, Nad Odrą to Północ, a Dąbie to Prawobrzeże.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Liczba mieszkańców. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Miasta Szczecin, 2014-08-31. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
- ↑ a b c Uchwała Nr VIII/53/90 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 28 listopada 1990 r. w sprawie utworzenia w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli
- ↑ Jednostki Organizacyjne. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2010-05-06]. (pol.).
- ↑ a b c Uchwała Nr VIII/54/90 Rady Miejskiej Szczecina z dnia 28 listopada 1990 r. w sprawie statutu osiedla
- ↑ not. beka: Pytanie o liczbę dzielnic w Szczecinie (wersja zarchiwizowana). [w:] Gazeta.pl Szczecin [on-line]. Agora SA, 2004-09-21. [dostęp 2010-05-07]. (pol.).
- ↑ (§ 2.) Obwieszczenie Przewodniczącego Rady Miasta Szczecina z dnia 22 listopada 2001 r. ws. ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Nr XV/175/95 Rady Miejskiej w Szczecinie w sprawie Statutu Osiedla (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 20, poz. 353)
- ↑ Janusz Nekanda-Trepka. [w:] Aktualizacja Strategii Rozwoju Szczecina [on-line]. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2010-05-07]. (pol.).
- ↑ (§ 5. pkt 2.) Obwieszczenie Przewodniczącego Rady Miasta Szczecina z dnia 22 listopada 2001 r. ws. ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Nr XV/175/95 Rady Miejskiej w Szczecinie w sprawie Statutu Osiedla (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 20, poz. 353)
- ↑ (§9. pkt 1. Statutu Miasta) Uchwała Nr V/133/07 Rady Miasta Szczecin z dnia 23 lutego 2007 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr 32, poz. 473) czyli według (Art. 36, 37) Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40)
- ↑ (§6. pkt 2.) Obwieszczenie Przewodniczącego Rady Miasta Szczecina z dnia 22 listopada 2001 r. ws. ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Nr XV/175/95 Rady Miejskiej w Szczecinie w sprawie Statutu Osiedla (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 20, poz. 353)
- ↑ (§ 39.) Uchwała Nr XXX/598/04 Rady Miasta Szczecina z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie przyjęcia Statutu Miasta Szczecina (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2005 r. Nr 10, poz. 178)
- ↑ a b Wybory do Rad Osiedli 13 kwietnia 2003 r. w statystyce. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2010-05-07]. (pol.).
- ↑ Frekwencja Wyborcza. szczecin.pl. [dostęp 2014-12-01]. (pol.).
- ↑ a b Frekwencja wyborcza w wyborach do rad osiedli 20 maja 2007 r.. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2010-05-07]. (pol.).
- ↑ Członkowie Rad Osiedli - Kadencja 2007-2011. Urząd Miasta Szczecin. [dostęp 2010-05-07]. (pol.).
- ↑ na podstawie (§22 ust.3) Uchwała Nr V/133/07 Rady Miasta Szczecin z dnia 23 lutego 2007 r. w sprawie zasad i trybu przeprowadzania wyborów do rad osiedli w Gminie Miasto Szczecin (Ordynacja wyborcza) (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr 32, poz. 473)
- ↑ Uchwała Nr L/707/94 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 16 maja 1994 r. w sprawie zmiany uchwały Nr VIII/53/90 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 28.11.1990 r.
- ↑ Uchwała Nr XLVII/589/98 Rady Miasta Szczecina z dnia 25 maja 1998 r. w sprawie zmiany uchwały o utworzeniu w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli
- ↑ Uchwała Nr III/51/03 Rady Miasta Szczecina z dnia 10 marca 2003 r. w sprawie zmiany uchwały o utworzeniu w mieście Szczecinie dzielnic i osiedli
- ↑ Uchwała Nr XL/747/05 Rady Miasta Szczecin z dnia 6 czerwca 2005 r. zmieniająca uchwałę o utworzeniu w Mieście Szczecin dzielnic i osiedli
- ↑ Uchwała Nr XVII/484/12 Rady Miasta Szczecin z dnia 26 marca 2012 r. w sprawie zmiany uchwały o utworzeniu w mieście Szczecin dzielnic i osiedli
- ↑ art. 17 w związku z art. 37 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym
- ↑ Uchwała Nr XXIV/285/92 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 13 kwietnia 1992 r. w sprawie statutu osiedla
- ↑ a b Uchwała Nr XV/175/95 Rady Miejskiej w Szczecinie z dnia 25 września 1995 r. w sprawie statutu osiedla
- ↑ Uchwała Nr XXXIX/829/01 Rady Miasta Szczecina z 27 kwietnia 2001 w sprawie zmian w statucie osiedla (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2001 r. Nr 27, poz. 571)
- ↑ (Art. 36, 37) Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40)
- ↑ Encyklopedia Szczecina, Tadeusz Białecki (red.), Szczecin: Szczecińskie Towarzystwo Kultury, [2015], ISBN 978-83-942725-0-0, OCLC 924941684.
- ↑ Uchwała nr 670 Prezydium Rządu z dnia 7 października 1954 r. w sprawie podziału na dzielnice miasta Szczecina (M.P. z 1954 r. nr 111, poz. 1551)
- ↑ Uchwała nr 211 Rady Ministrów z dnia 14 października 1976 r. w sprawie utraty mocy obowiązującej niektórych aktów prawnych ogłoszonych w Monitorze Polskim (M.P. z 1976 r. nr 40, poz. 179)