Pomoc:FAQ/Edytowanie
| Dla czytelników | Pierwsze kroki | Portal wikipedystów |
| Załóż konto | Interfejs | Przewodnicy | FAQ |
| O Wikipedii | Konto użytkownika | Edytowanie | Prawa autorskie | Akceptowanie zmian | Multimedia | Technikalia |
Na tej stronie znajdują się najczęściej zadawane pytania dotyczące problemów związanych z edytowaniem artykułów, takich jak wstawianie kategorii, formatowanie strony, wstawianiem linków itd.
W Wikipedii brakuje hasła... Czy można gdzieś złożyć propozycję utworzenia go?
Jeśli chcesz, żeby ktoś inny je napisał, napisz na stronie Wikipedia:Propozycje tematów (kliknij w dopisz propozycję przy odpowiedniej dziedzinie wiedzy). Nie piszemy jednak o wszystkim.
Kto może uczestniczyć w pisaniu artykułów w Wikipedii?
Każdy, kto chce, pod warunkiem, że będzie przestrzegał zasad.
Czy jest gdzieś jeden dobrze zrobiony podręcznik edytowania w Wikipedii?
Istnieją dwie książeczki-broszurki uczące edytowania Wikipedii, wydane drukiem przez Stowarzyszenie Wikimedia Polska: Witamy w Wikipedii oraz Wikipedia krok po kroku (dostępne także jako pliki PDF). Zobacz też krótką stronę pomocy na Wikipedii: Pomoc:Edytowanie
Jak tworzyć nowe artykuły?
Wszystkie teksty zamieszczamy na wolnej licencji CC-BY-SA 3.0 oraz jednocześnie GNU FDL 1.3. Oznacza to, że mogą być one wykorzystywane komercyjnie i niekomercyjnie oraz modyfikowane, za podaniem tejże licencji (pełnego tekstu), źródła oraz autorów (wszystkich, którzy edytowali dany artykuł).
Istnieją pewne zalecenia co do tego, jak powinno się tworzyć nowe artykuły. Zapoznaj się ze stroną Pomoc:Jak napisać nowy artykuł. O czym warto pamiętać:
Chcę napisać artykuł, ale nie wiem, czy będzie się nadawał do encyklopedii. Gdzie mogę o to zapytać?
Zanim zadasz pytanie, zapoznaj się ze stroną Wikipedia:Encyklopedyczność. Na tej stronie podaliśmy ogólne warunki, jakie powinien spełniać temat, aby mógł znaleźć się w encyklopedii, a w dolnej ramce zawarliśmy linki do niektórych tematów, gdzie udało nam się określić, kiedy na pewno temat będzie nadawać się do encyklopedii.
Jeżeli nadal będziesz mieć wątpliwości, możesz zapytać o to przewodników, albo zadać pytanie klikając w ten link. Zapytać też możesz osoby działające w tematycznych wikiprojektach. Znajdziesz je na stronie Wikipedia:Wikiprojekt.
Najlepiej przygotować treść artykułu w brudnopisie. Gdy założysz konto w Wikipedii, obok twojego loginu pojawi się link do brudnopisu. Jeśli masz już konto, kliknij w niego, albo w ten link. Po napisaniu artykułu w brudnopisie możesz wysłać zapytanie, czy będzie on nadawał się do encyklopedii.
Ważne: W wielu przypadkach nikt z nas nie jest w stanie zagwarantować, czy dany artykuł na 100% jest encyklopedyczny. Wiele własnych artykułów zgłaszaliśmy do usunięcia, bo stwierdzaliśmy, że jednak one do encyklopedii nie pasują, a o pozostawieniu go, czy usunięciu decydował ogół użytkowników. Aczkolwiek w takich przypadkach istotne są przede wszystkim argumenty odnoszące się do zasad Wikipedii.
Jak poprawić błąd w tekście („literówkę”, błąd merytoryczny itp.)?
Na stronie artykułu, na której znalazłeś błąd, klikasz na „Edytuj” i tak jak w edytorze tekstów poprawiasz tekst. Potem wpisujesz w opisie zmian (pasek pod polem edycji) skrót lit., klikasz na „Zapisz” i ... już.
- Możesz też użyć opcji „Zgłoś błąd” – po lewej w menu, jeśli nie jesteś pewien, czy jest to rzeczywiście błąd.
- Jeżeli jest to poważniejszy błąd – kliknij w link do dyskusji i opisz go w miarę szeroko.
Jak dodawać w Wikipedii przypisy i bibliografię?
W przypadku przypisów używamy znacznika <ref>tekst jaki ma być w przypisie</ref> i najlepiej dodatkowo szablonów {{cytuj pismo}}, {{cytuj stronę}} lub {{cytuj książkę}}. Na dole strony trzeba jeszcze wkleić szablon {{Przypisy}}. Warto zainstalować sobie także narzędzie, które opisane jest na stronie: Wikipedia:Narzędzia/refToolbar. Zobacz szerszy opis na stronie: Pomoc:Przypisy.
Jak dodać treść na stronie?
- Uważając na zasady (otwórz w nowym oknie) Wikipedii, kliknij najpierw Edytuj nad artykułem lub przy tytule rozdziału, jeśli do danego rozdziału ma się ograniczać zmiana.
- Otworzy się okno edycji z tekstem dotychczasowej wersji. Ponad nim znajdą się przyciski ułatwiające edycję, pozwalające m.in. na pogrubienie tekstu, wstawianie kursywy i linków,
- gdy klikniesz w "Zaawansowane" pojawią się dodatkowe opcje, np. tabela, wyliczenia i wypunktowania.
- gdy klikniesz w pomoc, pojawi się też opcja dodawania przypisów.
- Ich używanie nie jest konieczne, wszystko można wpisać ręcznie, ale ułatwia edycję, zwłaszcza początkującemu użytkownikowi.
- Zmiany wpisz w oknie edycji (w przypadku zmian merytorycznych z podaniem źródła w postaci przypisu/przypisów i wklejeniem szablonu {{Przypisy}} na dole strony),
- Następnie kliknij przycisk Podgląd zmian poniżej okna edycji. Ukaże się podgląd nowego wyglądu artykułu/sekcji, jeszcze nie zapisany.
- Jeśli zmieniony tekst jest satysfakcjonujący, wpisz w pasku na dole jakie zmiany przez ciebie zostały dokonane i kliknij w Zapisz, a jeśli w tekście jeszcze widzisz błędy, możesz kolejny raz poprawić treść, kliknąć „Podgląd” i na końcu „Zapisz”.
Jeśli przycisku Edytuj nie ma, oznacza to, że edycja tej strony została zablokowana (np. z powodu częstych szkodliwych edycji) − wtedy można na Wikipedia:Prośby do administratorów poprosić o wykonanie edycji lub zakończenie blokady edycji strony.
W jaki sposób utworzyć nową kategorię?
Najpierw upewnij się, czy kategoria będzie potrzebna. Zobacz zasady tworzenia kategorii na stronie Pomoc:Kategorie. Kategorię dodaje się w taki sposób, że na dole strony dodajemy [[Kategoria:Nazwa kategorii]]. Przed dodaniem kategorii najlepiej sprawdź w artykułach pokrewnych, do jakich kategorii są dodane. Możesz też przejrzeć główne kategorie, aby sprawdzić, jakie podkategorie już zawierają. Nowa kategoria musi być dodana w kilku artykułach, musi być też podkategorią jakiejś szerszej kategorii.
Co zrobić, gdy w kategorii znajduje się kilkaset, albo kilka tysięcy artykułów?
Ciągle przybywa nowych artykułów, co powoduje, że kategorie się rozrastają, przybywa też nowych kategorii. Czasami niektóre kategorie liczą po 300 lub więcej artykułów. Aby to uporządkować, najlepiej przedyskutować problem wcześniej w kawiarence albo w którymś z wikiprojektów.
A w jaki sposób należy zamieszczać linki (odsyłacze) do innych artykułów?
W edytorze kodu źródłowego tworzymy je za pomocą podwójnych kwadratowych nawiasów otaczających pojęcie [[hasło]]. Jeżeli w tekście ma się pojawić odmiana słowa, wtedy musimy użyć takiej konstrukcji [[hasło|hasła]]. Link będzie prowadzić do pojęcia wpisanego przed "|" a w tekście będzie widoczne słowo widoczne po "|".
Przejrzyj stronę Pomoc:Jak wstawić link oraz także Pomoc:Kiedy wstawić link.
Czy należy wstawiać linki do artykułów, które jeszcze nie zostały napisane?
Tak, jak najbardziej. Dzięki temu ktoś inny, wchodząc na zamieszczone przez nas artykuły, może te linki znaleźć jako „zapotrzebowanie” na nowe artykuły. (więcej: Pomoc:Czerwone linki)
Które słowa należy linkować, a których nie?
Linkujemy tylko te najistotniejsze dla danego tematu i też nie wielokrotnie. Jeżeli tekst jest bardzo długi, można do danego artykułu użyć linku dwukrotnie, ale przeważnie nie powinno się dublować linków do tych samych artykułów. Zobacz porady na stronie Pomoc:Kiedy wstawić link
Nie działa utworzony przeze mnie link. Gdzie może być błąd?
W linku wewnętrznym ważna jest między innymi wielkość liter. Zmiana litery z wielkiej na małą czy odwrotnie może odwoływać do innego pojęcia. Jeśli masz pewność, że stworzony przez Ciebie link wewnętrzny jest prawidłowy, to możliwe, że artykułu, do którego linkujesz, nie ma jeszcze w Wikipedii.
Jeżeli artykuł istnieje, a mimo to jest problem z linkiem, wówczas:
- otwórz stronę do której chcesz linkować,
- na górze strony dużą czcionką jest zapisana pełna nazwa strony,
- zaznacz ten tekst i kopiuj go do schowka,
- wróć do edytowanej strony i wklej skopiowany tekst.
Jak dodawać linki do artykułów w innych Wikipediach?
Kiedy i jak wstawiamy linki (odnośniki) do innych stron w Internecie?
Na ten temat przeczytaj Zasady wstawiania linków zewnętrznych.
Wstawiłem linki do ciekawych stron w jednym z artykułów, ale zostały usunięte, dlaczego?
Usuwane są linki do stron luźno związanych z artykułem bądź do stron prywatnych – np. blogów, czy forów internetowych. Linki przez Ciebie zamieszczone mogły być potraktowane jako spam. Zobacz Wikiprojekt:Spam, aby dowiedzieć się więcej. W Wikipedii nie jest najważniejsze dodawanie jak największej liczby linków zewnętrznych, tylko rozbudowywanie artykułów. Czasami można ich użyć jako przypisów, jeśli są to wiarygodne źródła – zobacz Pomoc:Przypisy i Wikipedia:Weryfikowalność.
Mam teksty poza Wikipedią. Jak mogę je zamieścić w projekcie?
Powinny one, podobnie jak artykuły Wikipedii, być oparte na wiarygodnych źródłach. Zobacz Weryfikowalność. Nie można przy tworzeniu artykułów łamać praw autorskich.
Artykuł powinien ulec także wikizacji, tzn. trzeba go powiązać linkami z innymi artykułami oraz dodać odpowiednie kategorie. Najważniejsze jednak jest, aby treść była wprowadzona zgodnie z zasadami. Patrz wyżej.
Mam tekst napisany w brudnopisie, jak przenieść go do artykułu?
Istnieją 2 możliwości:
- Można przenieść go zwyczajnie, metodą "kopiuj-wklej" (jeśli jesteś jedynym autorem treści).
- Jeśli masz wystarczające uprawnienia dla przenoszenia stron (konto od 4 dni i minimum 10 edycji), a dany artykuł jeszcze nie istnieje, możesz przenieść tam brudnopis, wtedy historia edycji brudnopisu zostanie historią edycji artykułu, a w brudnopisie pojawi się przekierowanie do tego artykułu. Po prostu zmieniasz wtedy nazwę strony.
Nazwa artykułu, który chcę napisać jest już zajęta. Co robić?
Często się zdarza, że taką samą nazwę ma np. zespół muzyczny i jakiś obiekt geograficzny. W takim przypadku należy zazwyczaj (ale nie zawsze) przenieść istniejący artykuł pod nazwę z "wyjaśnieniem" w nawiasie (wieś), (miasto), (szczyt) w zależności co opisuje obecna strona, utworzyć stronę ujednoznaczniającą z tym artykułem oraz artykułem, jaki chcemy wprowadzić, także z wyjaśnieniem w nawiasie. Chcemy np. stworzyć artykuł Malužiná o potoku, ale nazwa jest zajęta przez wieś. Przenosimy więc artykuł o wsi do Malužiná (powiat Liptowski Mikułasz) (zawsze za pomocą opcji "przenieś stronę"), na stronie Malužiná tworzymy stronę ujednoznaczniającą, dodając szablon {{ujednoznacznienie}}, link do artykułu o wsi i link do potoku w postaci Malužiná (potok). Ponieważ od tej reguły mogą być wyjątki (jeśli jedno ze znaczeń używane jest znacznie częściej, niż inne, można pominąć nawias: np. Jowisz), przeczytaj opis na stronie Wikipedia:Strona ujednoznaczniająca.
- Jeżeli jesteś nowym użytkownikiem, przenosić strony będziesz mógł jeśli wykonasz co najmniej 10 edycji i miną 4 dni od Twojej rejestracji. Możesz poprosić o to administratorów.
Istnieją dwa artykuły dotyczące tego samego. Co z tym zrobić?
Takie strony należy ze sobą zintegrować. Zobacz, czy w obu są te same treści, czy też w jednym są treści uzupełniające wobec drugiego. Jeśli tak, dodaj te treści do artykułu pod właściwą nazwą (wpisując w pasek pod polem edycji – "dodane z artykułu [[nazwa artykułu]]"), a w artykule, z którego przeniosłeś treść, utwórz przekierowanie (patrz wyżej) lub, jeśli ta nazwa jest błędna, wpisz szablon {{ek|błędna nazwa, treść zintegrowana z artykułem xxx}}}
Jeżeli treści jest dużo i nie masz czasu, aby artykuły ze sobą integrować, dodaj w obu artykułach szablony {{integracja}} w postaci: {{integracja|nazwa artykułu1}} {{integracja|nazwa artykułu2}}.
Jak nazwać artykuł, jak przetłumaczyć pojęcie? Gdzie można się zwrócić o poradę?
Nazwą artykułu jest zwykle po prostu nazwa pojęcia, które artykuł opisuje (w tym też imię i nazwisko opisywanej osoby, jeśli to biografia) w mianowniku liczby pojedynczej, chyba że liczba pojedyncza nie występuje (spodnie), jest nieużywana (wiewiórkowate) lub posiada inne znaczenie, niż pojedyncza (tyranozaury).
Tłumaczeń pojęć nie powinniśmy dokonywać sami, jeśli nie są to proste pojęcia, ponieważ w różnych językach często nie są swymi dokładnymi tłumaczeniami (np. angielskie Chickenpox to po polsku ospa wietrzna, Fire Salamander to po polsku salamandra plamista, a nie ognista). Nazwy polskie znaleźć można w literaturze fachowej, najlepiej w podręcznikach z danej dziedziny. Niekiedy w ogóle nie ma nazwy polskojęzycznej i wtedy najlepiej pozostawić oryginalną, najczęściej używaną: zwykle angielską, choć nie zawsze (Adeopapposaurus). Porady najlepiej szukać w gronie użytkowników edytujących artykuły z danej dziedziny, na stronie dyskusji odpowiedniego Wikiprojektu, albo zapytać w kawiarence na stronie Wikipedia:Kawiarenka/Nazewnictwo.
Dane pojęcie ma kilka równoważnych nazw. Co zrobić, aby wpisując którąkolwiek z nich, trafić do tego samego artykułu?
W takim przypadku należy stworzyć nową stronę dla każdej z równoważnych nazw i utworzyć z niej przekierowanie, wpisując #PATRZ[[Nazwa właściwego artykułu]]. Przeczytaj obszerniejszą informację o przekierowaniach.
Nie należy tworzyć przekierowań z błędnych nazw czy nazw zawierających błędy ortograficzne. Np. nie należy tworzyć przekierowania z "Lodz" do "Łódź". W wyjątkowych przypadkach można utworzyć przekierowania z nazw zawierających znaki diakrytyczne, których nie ma na polskiej klawiaturze, np. è.
Przekierowania do konkretnej sekcji tworzymy podobnie, tyle że po nazwie artykułu bez spacji podajemy znak # i (również bez spacji) nazwę sekcji np. #PATRZ [[Bolesław I Chrobry#Koronacja]].
Jeżeli chcesz edytować stronę przekierowującą np. warzywo, które kieruje do warzywa, po kliknięciu w nią (czy po jej wpisaniu w wyszukiwarkę) trafisz na artykuł, do którego przekierowuje – w tym przypadku warzywa. Pod tytułem strony znajdziesz zapis np. (Przekierowano z warzywo). Klikasz wówczas w tytuł w nawiasie i trafiasz na stronę przekierowująca. Wówczas możesz kliknąć w edytuj i zmienić treść.
Tytuł artykułu jest niepoprawny. Czy mogę go zmienić?
Jeżeli nazwa strony jest niepoprawna, jest w niej literówka itp. nazwę strony można przenieś za pomocą opcji "Przenieś" – zobacz opis tutaj: Pomoc:Zmiana nazwy strony. Jeżeli nie masz pewności co do nazwy, lepiej skonsultuj to w kawiarence: Wikipedia:Kawiarenka/Nazewnictwo.
- Jeżeli jesteś nowym użytkownikiem, przenosić strony będziesz mógł, jeśli wykonasz co najmniej 10 edycji i miną 4 dni od Twojej rejestracji. Możesz poprosić o to administratorów.
Kiedy naniesione poprawki czy napisany artykuł zostanie opublikowany?
Zaraz po wciśnięciu przez Ciebie przycisku "Zapisz". Sprawdź przed zapisaniem zgodność swojej pracy z zaleceniami. Najlepiej przed zapisem użyć przycisku "Podgląd". Poprawka będzie jednak widoczna dla wszystkich po jej przejrzeniu przez użytkowników ze statusem redaktora.
Dlaczego ktoś usuwa dodawane przeze mnie informacje do artykułu?
Istnieje kilka powodów:
- Być może wprowadzane informacje nie są encyklopedyczne, czyli wystarczająco ważne, by trafić do encyklopedii.
- W przypadku dobrze uźródłowionych, weryfikowalnych artykułów dodawanie niepopartych źródłami informacji pogarsza ich weryfikowalność, a więc obniża ich poziom, dlatego też takie informacje (jak każda nieuźródłowiona informacja w Wikipedii) mogą zostać usunięte. Wyjątkowy nacisk na źródła kładziony jest w tekstach o tematyce medycznej z uwagi na zagrożenia związane z błędnymi informacjami z tej dziedziny.
- Informacje mogą być podane w złym miejscu, psując formatowanie artykułu, na przykład niszcząc tabelkę.
- Być może także usuwający nie zna jeszcze dostatecznie zasad Wikipedii lub świadomie psuje artykuły − to też się zdarza. Jeżeli masz pewność, że ktoś usunął dodane zgodnie z zasadami treści, możesz zgłosić to administratorom.
Szerszy opis znajduje się na stronie: Pomoc:Rewert.
Znalazłem artykuł, który powinien być usunięty. Co zrobić?
Oczywiste przypadki (np. artykuł to ciąg znaków htgrthgt lub wulgaryzm), zgłoś go, wpisując u góry artykułu {{ek|powód, dla którego trzeba usunąć artykuł}} (więcej tu). Gdy artykuł łamie Twoim zdaniem czyjeś prawa autorskie, postępuj wedle procedury przedstawionej tu. Pozostałe strony zgłaszamy do usunięcia wedle procedury przedstawionej tu. Zanim zgłosisz artykuł do usunięcia, zastanów się, czy nie lepiej po prostu samemu poprawić zauważony błąd lub uzupełnić artykuł o kolejne informacje.
Czy w Wikipedii można opublikować swoją pracę naukową lub wykorzystać jako jedno ze źródeł?
Zgodnie z zasadami Wikipedii, Wikipedia stanowi wtórne źródło wiedzy, natomiast nie jest źródłem pierwotnym. Oznacza to, iż nie może być miejscem pierwszej publikacji pracy naukowej w całości, ani nawet żadnych zawartych w niej wiadomości, ocen czy wniosków. Nieopublikowanych prac naukowych nie można również podawać jako źródeł, gdyż narusza to zasadę weryfikowalności, nakazującą, aby używane źródła były publicznie dostępne – jeśli nie w Internecie, to w bibliotekach, na rynku wydawniczym itp. Jeśli Twoja praca naukowa została opublikowana, wówczas oczywiście może być wykorzystywana jako źródło, na ogólnych zasadach dotyczących dodawania treści w oparciu o literaturę.
Jak się dodaje tabelki w Wikipedii?
Jeśli w pasku edycji klikniesz w "Zaawansowane", to jest tam też dostępna opcja "Tabela". Krótko: aby utworzyć tabelę, z w standardzie przyjętym w Wikipedii, używasz następującego kodu (po prawej rezultat):
{| class="wikitable"
| dziki kot
| słoń
|-
| kwiat
| muchomor sromotnikowy
|}
|
|
Wszystko na ten temat znajdziesz na stronie Pomoc:Tabele.
Czy istnieją jakieś narzędzia ułatwiające edytowanie Wikipedii?
Tak, jest kilka tego typu narzędzi – zobacz Wikipedia:Narzędzia.
Jak dodać spis treści do artykułu?
Spis treści jest dodawany do artykułu automatycznie, jeśli istnieją w nim co najmniej trzy sekcje. Sekcje dodajemy w postaci:
== Nazwa sekcji == === Nazwa podsekcji ===Nie należy tworzyć sekcji i podsekcji na siłę. Dodajemy je, gdy artykuł jest rozbudowany i potrzebuje śródtytułów.
Wzory matematyczne – potrzebna jest mi dokładna instrukcja, jak je zamieszczać
Zobacz na stronę Pomoc:Wzory.
<gallery><ref><div><del><nowiki> Gdzie znaleźć opis tych znaczników?
Zobacz na stronie Pomoc:Znaczniki – powinny być opisane wszystkie, jakich używamy w Wikipedii.
Co znaczy zalecenie, aby "opisywać zmiany"? Co należy wpisać w tym polu i jak dokładnie?
Dobrze jest wpisać opis dokonanych przez siebie zmian, najlepiej krótko i zwięźle: np. "poprawione literówki", "dodano informacje o liczbie mieszkańców", "usunięto nieaktywny link zewnętrzny", "zmieniona data urodzin z 1685 na 1686", "rozszerzenie art. o życiorys", itp. Podręczny zbiór najczęściej używanych skrótów znajduje się tuż poniżej pola "Opis zmian" (w małych zielonych ramkach).
Dlaczego należy stosować opis zmian?
W ten sposób komunikujemy innym użytkownikom, którzy np. śledzą Ostatnio dokonane zmiany, jakie działanie wykonaliśmy na jakiej stronie.
Nie mogę zapisywać stron
Pytanie: nie mogę zapisywać stron (lub stron powyżej pewnej wielkości), mimo że nie jestem zablokowany, poza tą sprawą mam bezproblemowy dostęp do internetu. Mogę czytać strony, oglądać obrazki, wysyłać pocztę, używać FTP itp.
Odpowiedź: Kłopot może być sprawką Twojego dostawcy internetu, wyślij mu list z zapytaniem.
- Zapytaj, czy Twój dostawca internetu nie ustawił proxy w ten sposób, że blokuje wysyłanie dużych ilości danych metodą POST. Jeśli używa serwera proxy Squid, to parametr konfiguracji nazywa się request_body_max_size.
- Jeśli pojawia się jakaś informacja na temat błędu, wklej ją całą do listu, zwłaszcza, jeśli zawiera słowo squid.
- Ostatnio taki problem był w Aster (dawniej Astercity), podobno już jest naprawione.