Pomoc:Podstrona
Definicja techniczna (czyli jak się tworzy podstrony): podstrona to każda strona, która w tytule ma znak "/" powodujący, że to, co jest po znaku "/", jest częścią tytułu podstrony, a to, co jest przed "/", jest nazwą strony, do której utworzono podstronę.
Definicja bardziej łopatologiczna: jeżeli istnieje strona o nazwie Jakaś tam nazwa, to poprzez dodanie do nazwy znaku "/" tworzymy jej podstronę – Jakaś tam nazwa/A tu nazwa podstrony.
Tego typu zabiegów nie robimy w przypadku głównej przestrzeni nazw, czyli w tej przestrzeni, w której znajdują się hasła.
Do czego one są potrzebne? edytuj
Po rejestracji każdy użytkownik ma możliwość utworzenia swojej strony – będzie ona mieć nazwę Wikipedysta:Twój login (gdzie Twój login jest nazwą wybraną podczas rejestracji). Jeżeli zostałeś powitany, to w szablonie powitalnym pojawiła się informacja, że możesz stworzyć swój brudnopis, czyli np. Wikipedysta:Twój login/brudnopis. Jednak czasami jest tak, że w osobistym brudnopisie pracuje się nad czymś, co jeszcze nie jest ukończone, a mamy pomysł na coś innego i trzeba byłoby to gdzieś zamieścić – np. tłumaczenie hasła z innej Wikipedii. W takim przypadku warto zrobić to na kolejnej podstronie, czyli Wikipedysta:Twój login/I tu nazwa kolejnej podstrony. Nie ma żadnych ograniczeń co do nazw (byleby były ekhm, przyzwoite :).
Jeżeli podstrona nie jest już potrzebna, należy ją skasować. Tą czynność mogą wykonywać tylko administratorzy, jednak możesz oznaczyć stronę do skasowania (później jeden z administratorów sprawdza listę takich stron i je usuwa) – aby to zrobić, wpisz na samym początku strony {{ek|niepotrzebny brudnopis}}.
- Przykład: Wikipedysta:Przykuta/brudnopis
Do czego to się przydaje? edytuj
Wyobraź sobie rozrastającą się w nieskończoność stronę, na której np. toczą się dyskusje. Część z nich można archiwizować (czyli wrzucać na podstrony) – jeśli np. treść ma już 200 kB (zobacz w "Informacje o tej stronie", by sprawdzić ile ma pojemności). Jeżeli jednak pojawiają się cykliczne dyskusje tego samego rodzaju, np. na stronach WP:DNU, WP:PdInM, WP:PdAnM czy WP:PdDA, wówczas każda odrębna dyskusja prowadzona jest na podstronie, a wszystkie one przez jakiś czas (zazwyczaj do zakończenia dyskusji) zamieszczane są w postaci szablonu na danej stronie. Odwiedź którąś z wyżej wymienionych stron i zobacz w kodzie strony jak to wygląda, albo np. na stronie Warsztat graficzny: (kliknij).
Wielką czy małą literą (kwestia ujednolicenia) edytuj
Jeżeli tworzysz własny brudnopis, nie ma to znaczenia, czy nazwa podstrony będzie zaczynała się od wielkiej, czy od małej litery. Jednak na stronach, gdzie podstrony (jak w przykładach powyższych) zamieszcza się często, może to trochę razić, szczególnie estetów.
Do tego dochodzi jeszcze jedna ciekawa kwestia. Jeżeli dana podstrona stanie się bardzo popularna (a to się zdarza), wówczas także można ją dzielić na kolejne podstrony. Przykładem mogą być np. strony Komitetu Arbitrażowego. Mamy więc coś takiego:
Mamy np. taką bardzo starą stronę: Wikipedia:Głosowania/Administratorzy - nowy regulamin/Metadyskusja. Każda kolejna w hierarchii podstrona zaczyna się wielką literą. Ale mamy np. też Szablon:Dobry artykuł/archiwum. W obu przypadkach to nie są podstrony z serii. Gdybyśmy jednak mieliby serię:
nie wyglądałoby to najlepiej, np. na stronie kategorii. Dzięki ujednoliceniu wielkości liter podstron trochę lepiej się je przegląda: Kategoria:Dyskusje nad przyznaniem DA/archiwum/przyjęte/2008. O kategoryzowaniu podstron jest jeszcze szersza wzmianka poniżej.
Jak do tej pory nie ustalono jednoznacznie, czy podstrona ma zaczynać się wielką, czy małą literą, ale na ogół zaczynają się od wielkich liter. Przykłady podane wyżej dla podstrony tej strony łamią więc tę niepisaną regułę.
Podstrony a nowe strony edytuj
Jak już wspomniano powyżej, dana strona może stać się bardzo duża, jeżeli chodzi o jej pojemność w bajtach. jeżeli do tego dochodzi częste jej edytowanie, lepiej jej fragmenty wydzielić na osobne strony. Jeżeli chodzi o artykuły, to przenosi się je pod konkretne nazwy. Np. aby nie opisywać całej historii Warszawy w haśle o tym mieście, lepiej zamieścić ja w odrębnym artykule historia Warszawy. W przypadku stron, nie będących artykułami jest trochę trudniej, jeżeli chodzi o nazewnictwo. Więc w tym przypadku treści przenosi się najczęściej na podstrony (choć nie zawsze). Należy tutaj wyważyć, czy tworzyć nową stronę, czy dla istniejącej utworzyć podstronę. W taki oto sposób mamy dla kolejnych stron z zasadami:
Każda z powyższych stron, mimo, że znajduje się w jednej kategorii nie jest podstroną innej. Są to odrębne zasady. Natomiast mamy też taki zestaw:
Dzięki zamieszczeniu tych stron na podstronach nie tylko po nazwie można się zorientować, że każda z tych stron jest częścią większego projektu, ale także w przypadku podstron na górze pojawia się link do strony macierzystej, czyli do tej wobec której ta strona jest podstroną. Nie wszystkie jednak strony w kategorii Kategoria:Wikiprojekt Ilustrowanie są podstronami tego wikiprojektu, co nie oznacza, że nie warto byłoby zrobić takiego ujednolicenia.
Archiwizacja, podstrony i GFDL edytuj
Podstrony robić warto w szczególności, gdy mamy do czynienia z dyskusjami, głosowaniami itp., co powoduje, że strona znacznie się rozrasta w szybkim tempie, a my chcemy mieć jedno zgrabne archiwum z przebiegiem dotychczasowych dyskusji nad konkretnym problemem.
Zobacz np. archiwa kawiarenki, czyli forum dyskusyjnego wikipedystów: Wikipedia:Kawiarenka/Archiwa. Gdy zaczęła znacznie rosnąć liczba wątków, a stare nie były już poruszane, zamieszczano je w kolejnych podstronach archiwum. Z czasem okazało się, że w Kawiarence porusza się różne tematy, które nie dla wszystkich są zrozumiałe/interesujące, przez to została ona podzielona na stoliki (kolejne podstrony), a te z kolei mają swoje archiwa.
Podobnie archiwizują swoje strony dyskusji wikipedyści (zamiast je usuwać). Dzięki temu zawsze można szybko wrócić do starej dyskusji (o ile się pamięta, kiedy miała ona miejsce). W Wikipedii przyjęto, że takie podstrony numeruje się (aczkolwiek jest to zwyczaj, można robić to też w inny sposób, jeżeli chodzi o prywatne dyskusje).
Problemem jednak jest kwestia licencji GFDL, na której publikowane są wszystkie treści na wszystkich stronach. Do tej pory nie zwracano na to uwagi, ale zgodnie z tą licencją należałoby przy tworzeniu archiwum zaznaczać, kto jest autorem wszystkich wypowiedzi. (Przy utworzeniu nowej podstrony archiwum w zakładce widoczny będzie tylko jej twórca.) Dlatego należy przynajmniej przy tworzeniu nowej strony w pasku edycji dać link do historii archiwizowanej strony i wpisać okres do którego się to odnosi.
Założyć jednak należy, że wszystkie podstrony archiwalne pochodzą ze strony macierzystej, do której w tych archiwach pojawia się link. Dodatkowo w dyskusjach użytkownicy podpisują się, więc jest to tylko kwestia zweryfikowania, czy ktoś nie podpisał się za innego użytkownika.
Podstrony i kategorie edytuj
Bywa tak, że jeśli strona powiedzmy w przestrzeni Wikipedia: staje się popularna i przybywa jej podstron, dotychczasowa kategoria tej strony (i jej podstron) może nieco zaśmiecać w kategoriach. Co to znaczy zaśmiecać?
Weźmy pod uwagę, że w pewnej kategorii, np. Kategoria:Pomoc - edytowanie dla zaawansowanych mamy daną liczbę stron dotyczących pomocy w edytowaniu i w ogóle działaniu w Wikipedii. Dodaliśmy do tej kategorii też tę stronę oraz jej podstrony, czyli Wikipedia:Podstrony/Jakaś treść i Wikipedia:Podstrony/Podstrona z sekcją, które zostały wykorzystane do ilustracji pewnych problemów powyżej.
Gdyby potrzeba było jeszcze utworzyć kilkanaście podstron do tej strony, zaczęłyby one wpychać się pomiędzy inne i tym samym zaśmiecać całą kategorię. Dlatego w takim przypadku, jeżeli powstaje duża liczba podstron, mależy dać im oraz stronie macierzystej jedną kategorię, która będzie podkategorią tej, w której macierzysta strona była do tej pory.
Czasami się jednak może zdarzyć, że podstronę można przypisać do dwóch lub więcej kategorii. Przykładowo strona: Wikipedia:Biblioteka/Medycyna jest w kategoriach: Biblioteka oraz Wikiprojekt Nauki medyczne. Oczywiście nazwa tej strony mogłaby brzmieć także Wikiprojekt:Nauki medyczne/Biblioteka, ale to są już sprawy drugorzędne. Ważne jest natomiast to, aby dla porządku tego samego typu podstrony miały tę samą stronę macierzystą. Niekiedy jednak to w wikprojektach tematycznych (patrz niżej) pojawiają się ciekawe pomysły, które następnie kopiowane są przez inne. W takim przypadku, jeśli powstają podstrony w Wikiprojekt:XXX/Podstrona, Wikiprojekt:YYY/Podstrona, nie trzeba ich przenosić pod inne nazwy, a wystarczy zebrać na jednej stronie. W powyższym przypadku strona Wikipedia:Biblioteka/Medycyna linkowana jest w wikiprojekcie nauki medyczne i na stronie Wikipedia:Biblioteka. W innym miejscu mogłaby się pojawić także jako szablon (patrz wyżej o podstronach jako sekcjach).
Podstrony w konkretnych przestrzeniach nazw edytuj
Wikipedysta i Dyskusja wikipedysty edytuj
Te przestrzenie nazw odnoszą się do bardziej prywatnej przestrzeni użytkowników, co nie oznacza, że należy tam umieszczać np. brudnopisy wypracowań szkolnych, czy raportów do szefa :).
Na podstronach w przestrzeni Wikipedysta możemy jednak umieszczać przydatne informacje do pracy w Wikipedii, np. tłumaczone hasła z innych wersji językowych, zdjęcia obiektów, których nie zidentyfikowaliśmy, czasami jakieś linki do szczególnych stron Wikipedii, które będziemy często odwiedzać. Chodzi o to, aby nie zapchać wieloma informacjami samej strony użytkownika, bo w takiej sytuacji można się pogubić.
Czasami zdarza się, że użytkownicy tworzą szczególnie ciekawe/ważne podstrony, które warto byłoby przenieść do przestrzeni meta, czyli Wikipedia:, warto jednak przy tym pamiętać, aby po przeniesieniu do przestrzeni meta nadać stronie odpowiednią kategorię.
Uwaga: Jeżeli tworzysz podstronę w przestrzeni użytkownika (Wikipedysta:), np. brudnopis, nie dodawaj kategorii, zakomentuj je w postaci <!--- [[Kategoria:XXX]]---> lub wpisz kategorie w postaci [[:Kategoria:XXX]], wówczas twoja podstrona nie pojawi się w kategoriach, w których znajdują się np. hasła encyklopedyczne.
Strona dyskusji wikipedysty, podobnie jak w innych przestrzeniach nazw, może mieć podstrony, które zawierać będą archiwalne wpisy innych wikipedystów. Nie powinno się jednak dla stron dyskusji tworzyć innych podstron niż archiwa.
Uwaga – jeśli dla danej strony (poza przestrzenią dyskusji) tworzy się podstronę, wówczas ta podstrona ma swoją własną stronę dyskusji.
Pomoc i Wikipedia edytuj
Strony meta i pomocy, czyli znajdujące się w przestrzeni nazw Pomoc: i Wikipedia: bardzo często się rozrastają i mimo podziału na sekcje stają się mniej ciekawe do przeglądania. Najczęściej tworzy się podstrony dla przestrzeni Wikipedia:, gdy mamy do czynienia z różnymi cyklicznymi zdarzeniami, jak np. głosowania lub dyskusje, zobacz np. WP:PUA, WP:DNU. W przypadku stron pomocy także można byłoby tworzyć podstrony, jeśli związane byłyby z jednym zagadnieniem, jednakże ta przestrzeń nazw jest jeszcze na tyle mało popularna, że stron w tej przestrzeni nie ma zbyt wiele.
Uwaga: Jeżeli tworzysz nową podstronę, a nie jest to jakieś cykliczne głosowanie, dodaj do niej odpowiednią kategorię, najlepiej taką samą jak na stronie macierzystej, do której tworzysz tę podstronę. Zastanów się, czy nie warto zrobić szablonu nawigacyjnego, czy też dodać tę podstronę do istniejącego już szablonu nawigacyjnego. Te zabiegi pozwolą łatwiej trafić na tę podstronę meta czy pomocy.
Wikiprojekt i Portal edytuj
Wikiprojekt i Portal to przestrzenie nazw, które można by powiedzieć bazują na podstronach, szczególnie portale. Każdy portal składa się z rozwijanych w postaci okienek podstron odpowiednio względem siebie ułożonych. Konstrukcja portalu zazwyczaj jest dość złożona. Przykładem portalu jest m.in. strona główna.
Do tej pory rzadko się zdarzało, aby podstrony danego portalu (poza nim samym) były kategoryzowane, ale warto to robić, ponieważ czasami poprzez zmianę wyglądu portalu, odrzuca się pewne "okienka" czyli podstrony mające postać szablonów i się później o nich zapomina. Wpisanie każdej podstrony portalu do kategorii – najlepiej, by kategoria ta brzmiała Kategoria:Portal XXX. Jednak ponieważ te podstrony są wywoływane jako szablony (zobacz odpowiednią sekcję na tej stronie), to przy dodawaniu dodatkowych kategorii, wszystkie wyświetlą się w samym portalu. Dlatego lepiej te kategorie tagować w taki sposób <noinclude>[[Kategoria:Portal XXX]]</noinclude>.
Jeżeli chodzi o przestrzeń Wikiprojekt, jest to obszar roboczy i wywołanie jakiejś kategorii, gdybyśmy użyli podstrony jako szablonu, nie będzie dużą wpadką. Portale mają raczej charakter miejsca prezentującego nasz dorobek, czegoś, czym się możemy pochwalić przed czytelnikami, gdy wikiprojekt jest miejscem roboczym. W szablonie tworzenia nowego wikiprojektu (jeśli dotyczy on określonej dziedziny wiedzy, a nie jest wikiprojektem administracyjnym) wpisane już są pewne podstrony do utworzenia. Warto im od razu przypisać kategorię Kategoria:Wikprojekt XXX i odpowiednie kategorie związane z charakterem tych podstron, np. podstrona Wikiprojekt:Muzyka i muzykologia/Lepsze artykuły jest w kategoriach Wikiprojekt Muzyka i muzykologia oraz Lepsze artykuły, ponieważ stanowi także część systemu oceniania haseł.
Uwaga: Ponieważ wikiprojekty to miejsca, w których współpracuje grupa ludzi, dlatego o utworzeniu nowej podstrony warto innych uczestników powiadomić na stronie dyskusji. Dzięki temu będą mogli oni dodać ją np. do obserwowanych.
Szablon edytuj
Jeżeli chodzi o szablony, to w Wikipedii tworzymy dla nich podstrony właściwie tylko w jednym przypadku – gdy chcemy dokonać jego opisu, zobacz np. Szablon:Babel i Szablon:Babel/opis. Aby opis pojawił się na stronie szablonu, ale nie był wywoływany na innych stronach, dołączamy do niego specjalny techniczny szablon w postaci: <noinclude>{{Dokumentacja}}</noinclude>. Podstrona z opisem powinna dobrze opisywać sposób użycia danego szablonu, tak aby to było zrozumiałe także dla osób nie znających się zbytnio na kwestiach technicznych.
Podstrony w przestrzeni Szablon: wykorzystuje się również do tworzenia brudnopisów i stron testowych. Umożliwiają one przetestowanie zmian przy często wykorzystywanych szablonach, przed wprowadzeniem ich do przestrzeni głównej.