Posiadłości Francji w Ziemi Świętej

Posiadłości Francji w Ziemi Świętej lub Francuska własność państwowa w Ziemi Świętej (franc.: Domaine national français en Terre sainte) to cztery eksterytorialne posiadłości (głównie katolickie kościoły i klasztory), położone w Jerozolimie i okolicach (jedna – sanktuarium w Abu Ghausz – znajduje się w Izraelu, a pozostałe trzy w de facto izraelskiej Wschodniej Jerozolimie). Są zarządzane przez konsula generalnego Francji w Jerozolimie. Formalnie jest to francuski protektorat, a w praktyce funkcjonuje on podobnie jak placówka dyplomatyczna, której mieszkańcy (głównie należący do katolickich zakonów) mają np. paszporty dyplomatyczne i specjalne tablice rejestracyjne samochodów[1][2].

Posiadłości Francji w Ziemi Świętej
Domaine national français
en Terre sainte
Flaga
Herb
Flaga Herb
Język urzędowy

francuski

Status terytorium

własność państwowa Francji (protektorat)

Zależne od

Francji

Głowa terytorium

prezydent Emmanuel Macron

W jego imieniu

konsul generalny Francji w Jerozolimie

Waluta

nowy szekel izraelski (ILS (NIS))

Rok utworzenia

wydzielenie z Imperium Osmańskiego
1856–1873

Religia dominująca

katolicyzm

Strefa czasowa

UTC +2 – zima
UTC +3 – lato

Kod telefoniczny

+972

Posiadłości Francji w Ziemi Świętej składają się z 4 odrębnych posesji:

Nazwa posesji
Klasztor i kościół Ojcze Nasz na Górze Oliwnej, zamieszkały przez karmelitanki i Zgromadzenie Misjonarzy Afryki
Opactwo benedyktyńskie w Abu Ghausz
Grobowiec Królów, jedyna posesja związana nie z kultem katolickim, lecz ze starożytną historią Izraela
Bazylika św. Anny, uznawana za miejsce domu rodzinnego Maryi[1].

Historia edytuj

Roszczenia terytorialne Francji w Jerozolimie sięgają czasów wypraw krzyżowych w XI-XIII w. Po ostatecznym upadku europejskich posiadłości w Ziemi Świętej, przypieczętowanym traktatem z 1536 zawartym między sułtanem Sulejmanem Wspaniałym a królem Francji Franciszkiem I, nastąpiły kolejne umowy, zawierane między Francją a Imperium Osmańskim w celu ochrony pielgrzymów i świętych miejsc w Palestynie[1].

Bazylika św. Anny w Jerozolimie została podarowana cesarzowi Napoleonowi III przez sułtana Abdülmecida I w 1856 w podziękowaniu za francuską interwencję podczas trwającej wojny krymskiej[1].

Teren z dawnym kościołem Eleona na Górze Oliwnej (obecny kościół i klasztor Ojcze nasz), zakupiła w 1856 księżna Helojza de la Tour d'Auvergne i podarowała Francji w 1874[1].

Grobowiec Królów został odkryty przez francuskich archeologów w 1863 roku, zakupiony przez bankierów – braci Pereire w 1871 i podarowany przez nich Francji w 1886[1].

Opactwo w Abu Ghausz było podarowane Francji w 1873 przez sułtana Abdülaziza w ramach rekompensaty za utratę kościoła św. Jerzego w Lod, przekazanego greckim prawosławnym dwa lata wcześniej[1].

Prawa Francji do tych posiadłości nigdy nie były kwestionowane. Potwierdziły je układy francusko-osmańskie, zawarte w Mytilene w 1901 i Konstantynopolu w 1913, ustanawiające „protektorat” Francji nad tymi posesjami. Zostały one potwierdzone przez następców Imperium Osmańskiego: Państwo Izrael w 1949 (Porozumienia Chauvel / Fischer) i Autonomię Palestyńską w 1997[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h Adrien Jaulmes, La France, gardienne des lieux saints [online], Le Figaro [dostęp 2017-12-02] (fr.).
  2. Domaines nationaux [online], Consulat Général de France à Jérusalem [dostęp 2017-12-02] (fr.).