Wikipedia

Przesilenie letnie

zdarzenie astronomiczne

Przesilenie letnie na półkuli północnej – przesilenie czerwcowe, moment maksymalnego wychylenia osi obrotu Ziemi w kierunku Słońca, gdy biegun północny jest bliżej Słońca niż południowy: Słońce w tym dniu góruje w zenicie na szerokości zwrotnika Raka. Przesilenie letnie na półkuli północnej występuje w okolicach 20–21 czerwca. Na półkuli południowej przesilenie letnie ma miejsce w momencie, gdy na półkuli północnej występuje przesilenie zimowe, czyli 21–22 grudnia.

Oświetlenie Ziemi przez Słońce w dniu przesilenia letniego na półkuli północnej (przesilenie czerwcowe).

W momencie przesilenia letniego cała strefa podbiegunowa półkuli północnej jest oświetlona Słońcem i panuje dzień polarny. W strefie podbiegunowej drugiej półkuli panuje w tym samym czasie noc polarna. W obszarze między kołem podbiegunowym północnej półkuli a równikiem jest to najdłuższy[a] dzień w roku (dłuższy im większa szerokość geograficzna), na półkuli południowej jest to – automatycznie – najkrótszy dzień roku[1].

Przykład: na krańcu Polski najdalej wysuniętym na południe (szczyt Opołonek) dzień przesilenia letniego trwa 16 h 12 min, natomiast na brzegu morskim w Jastrzębiej Górze – najdalej wysuniętym na północ krańcu Polski, dzień ten trwa o ponad godzinę dłużej (17 h 20 min).

Maksymalny kąt padania promieni słonecznych α na danej szerokości geograficznej φ w dniu przesilenia letniego można obliczyć według wzoru: gdzie będzie szerokością geograficzną zwrotników.

Zatem przyjmując wartość 23°27′, kąt padania promieni słonecznych (w południe) w dniu przesilenia letniego w centrum Warszawy – na 52°13′ szerokości geograficznej północnej wynosi 61°14′.

Daty i godziny przesileń w latach 2000–2059
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
21 VI,
03:48 		21 VI,
09:38 		21 VI,
15:25 		21 VI,
21:11 		21 VI,
02:57 		21 VI,
08:46 		21 VI,
14:26 		21 VI,
20:06 		21 VI,
02:00 		21 VI,
07:45
21 XII,
14:37 		21 XII,
20:22 		22 XII,
02:15 		22 XII,
08:04 		21 XII,
13:42 		21 XII,
19:35 		22 XII,
01:22 		22 XII,
07:08 		21 XII,
13:04 		21 XII,
18:47
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
21 VI,
13:28 		21 VI,
19:16 		21 VI,
01:08 		21 VI,
07:04 		21 VI,
12:52 		21 VI,
18:38 		21 VI,
00:35 		21 VI,
06:25 		21 VI,
12:07 		21 VI,
17:54
22 XII,
00:38 		22 XII,
06:30 		21 XII,
12:12 		21 XII,
18:11 		22 XII,
00:03 		22 XII,
05:48 		21 XII,
11:45 		21 XII,
17:29 		21 XII,
23:22 		22 XII,
05:19
2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
20 VI,
23:43 		21 VI,
05:32 		21 VI,
11:14 		21 VI,
16:58 		20 VI,
22:51 		21 VI,
04:42 		21 VI,
10:25 		21 VI,
16:11 		20 VI,
22:02 		21 VI,
03:48
21 XII,
11:03 		21 XII,
16:59 		21 XII,
22:48 		22 XII,
04:28 		21 XII,
10:20 		21 XII,
16:03 		21 XII,
21:50 		22 XII,
03:43 		21 XII,
09:20 		21 XII,
15:14
2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039
21 VI,
09:31 		21 VI,
15:17 		20 VI,
21:09 		21 VI,
03:01 		21 VI,
08:45 		21 VI,
14:33 		20 VI,
20:31 		21 VI,
02:22 		21 VI,
08:09 		21 VI,
13:58
21 XII,
21:09 		22 XII,
02:56 		21 XII,
08:57 		21 XII,
14:45 		21 XII,
20:35 		22 XII,
02:31 		21 XII,
08:12 		21 XII,
14:08 		21 XII,
20:01 		22 XII,
01:41
2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049
20 VI,
19:46 		21 VI,
01:37 		21 VI,
07:16 		21 VI,
12:59 		20 VI,
18:50 		21 VI,
00:34 		21 VI,
06:15 		21 VI,
12:02 		20 VI,
17:54 		20 VI,
23:47
21 XII,
07:33 		21 XII,
13:19 		21 XII,
19:04 		22 XII,
01:02 		21 XII,
06:43 		21 XII,
12:36 		21 XII,
18:28 		22 XII,
00:07 		21 XII,
06:02 		21 XII,
11:51
2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059
21 VI,
05:33 		21 VI,
11:17 		20 VI,
17:16 		20 VI,
23:03 		21 VI,
04:47 		21 VI,
10:39 		20 VI,
16:29 		20 VI,
22:19 		21 VI,
04:03 		21 VI,
09:47
21 XII,
17:39 		21 XII,
23:59 		21 XII,
05:18 		21 XII,
11:09 		21 XII,
17:10 		21 XII,
22:56 		21 XII,
04:52 		21 XII,
10:42 		21 XII,
16:24 		21 XII,
22:18
Przesilenia czerwcowe podane są w czasie CEST (UTC+2),
przesilenia grudniowe podane są w czasie CET (UTC+1).

Źródło danych dla roku 2000: US Naval Observatory[2]
Źródło danych dla lat 2001-2059: Fred Espenak[3]

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ W najdłuższym dniu w roku cień padający w chwili kulminacji Słońca jest najkrótszy w roku. Noc jest wówczas najkrótsza.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Herbert Glarner: Length of Day. [dostęp 2011-06-04].
  2. ↑ United States Naval Observatory: Earth's Seasons: Equinoxes, Solstices, Perihelion, and Aphelion, 2000-2025. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)].
  3. ↑ Fred Espenak(inne języki): Solstices and Equinoxes: 2001 to 2100. [dostęp 2022-08-16].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Przesilenie_letnie&oldid=67575026”