Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki

Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki (wł. Coppa Volpi per la migliore interpretazione femminile) – nagroda przyznawana corocznie na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji za najlepszą rolę kobiecą spośród filmów konkursu głównego. Wyróżnienie, nazwane na cześć założyciela festiwalu hrabiego Giuseppe Volpiego, przyznaje międzynarodowe jury. Nazwa i forma nagrody funkcjonuje od trzeciej edycji imprezy, czyli od 1935[1] - wcześniej przyznawano aktorkom Złote Medale. W latach 1939–1940, 1943–1946 i 1969–1982 nagroda nie była przyznawana.

Puchar Volpiego dla najlepszej aktorki
Ilustracja
Elena Cotta z Pucharem Volpiego za rolę w filmie Ulica w Palermo (2013)
Nagroda za

najlepszy występ aktorki

Przyznający

jury MFF w Wenecji

Państwo

 Włochy

Lokalizacja

Wenecja

Pierwsze rozdanie

1932

Statystyki edytuj

Najczęściej, jak do tej pory, nagradzane były role aktorek francuskich (18 wyróżnień) i amerykańskich (13). Dotychczas czterem aktorkom udało się zdobyć Puchar Volpiego dwukrotnie[2]. W kolejności chronologicznej były to:

Pierwsza laureatka, Amerykanka Helen Hayes, była jedyną nagrodzoną wybraną w głosowaniu publiczności (1932). Z kolei jej rodaczka Bette Davis była jedyną zdobywczynią nagrody za role w dwóch różnych filmach (1937). Nagrodę dla Ingrid Bergman (1952) organizatorzy festiwalu przyznali pośmiertnie dopiero w 1992, gdyż w chwili premiery filmu Europa ’51 jury odmówiło jej przyznania ze względu na dubbing - aktorka grała po szwedzku, a jej głos został zdubbingowany na język włoski[3].

Pierwszą czarnoskórą laureatką była pochodząca z Martyniki Darling Légitimus (1983)[4]. Najmłodszą zdobywczynią nagrody była Francuzka Victoire Thivisol (1996) – miała skończonych zaledwie pięć lat. Najstarszymi laureatkami były 81-letnia Angielka Peggy Ashcroft (1989) i 82-letnia Włoszka Elena Cotta (2013).

Francuzka Juliette Binoche i Amerykanka Julianne Moore to jedyne aktorki, które zdobyły nagrody aktorskie na wszystkich trzech najważniejszych europejskich festiwalach filmowych: nagrodę dla najlepszej aktorki na MFF w Cannes, Srebrnego Niedźwiedzia na MFF w Berlinie oraz Puchar Volpiego na MFF w Wenecji[5]. Pięć ról nagrodzonych w Wenecji przyniosło ich laureatkom również Oscara dla najlepszej aktorki (Helen Hayes, Vivien Leigh, Helen Mirren, Emma Stone i Olivia Colman).

Żadnej polskiej aktorce nie udało się jak dotychczas zdobyć tej nagrody.

Laureatki Pucharu Volpiego edytuj

 
Bette Davis, jedyna laureatka nagrody za role w dwóch filmach
 
Juliette Binoche, laureatka za rolę w filmie Trzy kolory. Niebieski (1993)
 
Catherine Deneuve, laureatka Pucharu Volpiego za rolę w filmie Plac Vendôme (1998)
 
Valeria Golino z Pucharem Volpiego za rolę w filmie Dla waszego dobra (2015)
Rok Aktorka Tytuł polski Tytuł oryginalny
1932   Helen Hayes Grzech Madelon Claudet The Sin of Madelon Claudet
1934   Katharine Hepburn Małe kobietki Little Women
1935   Paula Wessely Episode Episode
1936   Annabella Noc przed bitwą Veille d'armes
1937   Bette Davis Kid Galahad
Fortancerki
Kid Galahad
Marked Woman
1938   Norma Shearer Maria Antonina Marie Antoinette
1941   Luise Ullrich Annelie Annelie
1942   Kristina Söderbaum Złote miasto Die goldene Stadt
1947   Anna Magnani Posłanka Angelina L'onorevole Angelina
1948   Jean Simmons Hamlet Hamlet
1949   Olivia de Havilland Kłębowisko żmij The Snake Pit
1950   Eleanor Parker Uwięziona Caged
1951   Vivien Leigh Tramwaj zwany pożądaniem A Streetcar Named Desire
1952   Ingrid Bergman Europa ’51 Europa ’51
1953   Lilli Palmer The Four Poster The Four Poster
1956   Maria Schell Gervaise Gervaise
1957   Dzidra Ritenberga Malwa Мальва
Malwa
1958   Sophia Loren Czarna orchidea The Black Orchid
1959   Madeleine Robinson Na dwa spusty À double tour
1960   Shirley MacLaine Garsoniera The Apartment
1961   Suzanne Flon Nie zabijaj Tu ne tueras point
1962   Emmanuelle Riva Teresa Desqueyroux Thérèse Desqueyroux
1963   Delphine Seyrig Muriel Muriel
1964   Harriet Andersson Kochać Att älska
1965   Annie Girardot Trzy pokoje na Manhattanie Trois chambres à Manhattan
1966   Natalja Arinbasarowa Pierwszy nauczyciel Первый учитель
Pierwyj uczitiel
1967   Shirley Knight Metro Dutchman
1968   Laura Betti Teoremat Teorema
1983   Darling Légitimus Ulica ubogich chatek Rue cases nègres
1984   Pascale Ogier Noce pełni księżyca Les nuits de la pleine lune
1986   Valeria Golino Historia miłosna Storia d’amore
1987   Kang Soo-yeon Zastępcza matka 씨받이
Sibaji
1988   Isabelle Huppert Sprawa kobiet Une affaire de femmes
  Shirley MacLaine Madame Sousatzka Madame Sousatzka
1989   Peggy Ashcroft
  Geraldine James
She's Been Away She's Been Away
1990   Gloria Münchmeyer Księżyc w lustrze La luna en el espejo
1991   Tilda Swinton Edward II Edward II
1992   Gong Li Historia Qiu Ju 秋菊打官司
Qiu Ju da guan si
1993   Juliette Binoche Trzy kolory. Niebieski Trois couleurs: Bleu
1994   Maria de Medeiros Bezbrzeżny smutek Três Irmãos
1995   Sandrine Bonnaire
  Isabelle Huppert
Ceremonia La cérémonie
1996   Victoire Thivisol Ponette Ponette
1997   Robin Tunney Niagara, Niagara Niagara, Niagara
1998   Catherine Deneuve Plac Vendôme Place Vendôme
1999   Nathalie Baye Związek pornograficzny Une liaison pornographique
2000   Rose Byrne Bogini roku 1967 The Goddess of 1967
2001   Sandra Ceccarelli Światło moich oczu Luce dei miei occhi
2002   Julianne Moore Daleko od nieba Far From Heaven
2003   Katja Riemann Rosenstrasse Rosenstraße
2004   Imelda Staunton Vera Drake Vera Drake
2005   Giovanna Mezzogiorno Bestia w sercu La bestia nel cuore
2006   Helen Mirren Królowa The Queen
2007   Cate Blanchett I’m Not There. Gdzie indziej jestem I’m Not There
2008   Dominique Blanc Inna L’autre
2009   Ksienija Rappoport Podwójna godzina La doppia ora
2010   Ariane Labed Attenberg Attenberg
2011   Deannie Yip Proste życie 桃姐
Tou ze
2012   Hadas Jaron Wypełnić pustkę למלא את החלל
Lemale et ha'halal
2013   Elena Cotta Ulica w Palermo Via Castellana Bandiera
2014   Alba Rohrwacher Złaknieni Hungry Hearts
2015   Valeria Golino Dla waszego dobra Per amor vostro
2016   Emma Stone La La Land La La Land
2017   Charlotte Rampling Hannah Hannah
2018   Olivia Colman Faworyta The Favourite
2019   Ariane Ascaride Gloria Mundi Gloria Mundi
2020   Vanessa Kirby Cząstki kobiety Pieces of a Woman
2021   Penélope Cruz Matki równoległe Madres paralelas
2022   Cate Blanchett Tár Tár
2023   Cailee Spaeny Priscilla Priscilla

Przypisy edytuj

  1. Everything You Need to Know About the Venice Film Festival. Italy Magazine. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).
  2. Pietro Gallina: Ten things to be discovered about the Venice International Film Festival. Venezia da vivere, 2018-08-21. [dostęp 2020-11-24]. (ang.).
  3. Beth Kleid: MOVIES: The Lion's Roar. "Los Angeles Times", 1992-09-14. [dostęp 2020-11-20]. (ang.).
  4. 35 Years Of Sugar Cane Alley To Be Marked At BFI Film Fest. Young Voices. [dostęp 2019-08-22]. (ang.).
  5. Julianne Moore to Star in ‘When You Finish Saving The World’. Dan's Papers, 2020-05-02. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj