Wikipedia

Rozróżnienie angielskich /r/ i /l/ przez rodzimych użytkowników języka japońskiego

W języku japońskim istnieje jeden płynny fonem /r/ wymawiany zazwyczaj jako głoska spółgłoska apikalno-dziąsłowa [ɾ] i czasami jako aproksymant boczny dziąsłowy [l]. W języku angielskim istnieją dwa osobne fonemy: rotyczne /r/ oraz boczne (lateralne) /l/. Fonemy te mają różną realizację fonetyczną, tj. zadziąsłowy aprokysmant [ɹ] dla fonemu /r/ oraz aproksymant boczny dziąsłowy [l] dla fonemu /l/. Rodzimi użytkownicy japońskiego, którzy uczą się angielskiego jako drugiego języka mają problemy z rozróżnieniem, a co się z tym wiąże ze słyszeniem i poprawną wymową angielskich /r/ oraz /l/.

Ten artykuł lub jego sekcja zawiera znaki symbole fonetyczne MAF.

Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. Wówczas konieczne może być zainstalowanie dodatkowych czcionek.

Różnice fonetyczne edytuj

Japońska spółgłoska płynna jest najczęściej wymawiana jako uderzeniowo dziąsłowe [ɾ], jednak w niektórych kontekstach fonetycznych może być wymawiana inaczej[1]. W amerykańskiej odmianie języka angielskiego (z którą najczęściej spotykają się Japończycy) /r/ wymawiane jest w większości przypadków jako zadziąsłowy aproksymant z jednoczesną faryngalizacją [ɹ̠ˤ] lub rzadziej jako spółgłoska półotwarta z retrofleksją [ɻ][2]. Wymowa /l/ polega na dotknięciu wału dziąsłowego oraz uniesienie grzbietu języka (welaryzacja), szczególnie w wygłosie[3].

Percepcja edytuj

 Odsłuchaj
angielskie [ɹ]
angielskie [l]
Problem z odtwarzaniem tych plików? Zobacz strony pomocy.

Dane przedstawione przez Best i Strange’a[4] oraz Yamadę i Tohkurę sugerują, że rodzimi użytkownicy języka japońskiego odbierają angielskie /r/ jako coś w postaci ściśniętego miękkopodniebiennego aproksymantu [w͍], natomiast inne badania[5][6] ukazują, że użytkownicy języka postrzegają ten dźwięk jako zniekształcone japońskie /r/. Hiromu Goto[7] pokazuje, że rodowici użytkownicy języka japońskiego, którzy nauczyli się języka angielskiego jako osoby dorosłe mają trudności w percepcji różnic akustycznych pomiędzy angielskim /r/ i /l/, nawet jeśli ich angielski pozwala na swobodną komunikację, żyły w kraju anglojęzycznym przez dłuższy czas i same potrafią wypowiedzieć te dwa dźwięki poprawnie mówiąc po angielsku.

Inne badania[8] twierdzą, że możliwość odróżnienia tych dźwięków zależy od ich pozycji w wyrazie. /l/ and /r/ w wygłosie z poprzedzającą je samogłoską były odróżniane najlepiej. Gorzej rozróżniane były /r/ i /l/ w nagłosie. Największe problemy sprawiały te pojawiające się na początku zbitek spółgłoskowych lub w pozycji interwokalicznej.

Przykłady edytuj

Istnieje szereg przykładów par minimalnych słów, które różnią się między sobą tylko przez użycie /r/ lub /l/. W swoich badaniach Kuzniak i Zapf przywołują następujące przykłady[9]:

  • right/light
  • red/led
  • road/load
  • arrive/alive
  • correct/collect
  • crime/climb
  • bread/bled
  • froze/flows

Oznacza to, że Japończyk uczący języka angielskiego może mieć problemy z poprawnym wymówieniem zdania „I’m going to correct your homework now” (ang. „sprawdzę teraz wasze prace domowe”) ponieważ słowo correct często mylone jest z collect, co w tym przypadku całkowicie zmienia znaczenie zdania[10]. Pomimo faktu, że Japończycy najczęściej uczą się amerykańskiej odmiany języka angielskiego, która w ogromnej części jest rotyczna, japońska adaptacja angielskiego jest najczęściej nierotyczna tj. /r/ w niektórych kontekstach fonetycznych jest pomijane i wymawiane jako szwa /ə/ np. w wygłosie. W takim przypadku wyrazy takie jak story czy stall wymawiane są inaczej.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Hallé, Best i Levitt 1999 ↓, (cyt. za: Bloch 1950 ↓ i Vance 1987 ↓), s. 283.
  2. ↑ Hallé, Best i Levitt 1999 ↓, (cyt. za: Delattre i Freeman 1968 ↓ i Zawadzki i Kuehn 1980 ↓), s. 283.
  3. ↑ Hallé, Best i Levitt 1999 ↓, s. 283.
  4. ↑ Best i Strange 1992 ↓.
  5. ↑ Flege, Takagi i Mann 1996 ↓.
  6. ↑ Takagi 1995 ↓.
  7. ↑ Goto 1971 ↓.
  8. ↑ Lively, Pisoni i Yamada 1994 ↓.
  9. ↑ Kuzniak i Zapf 2004 ↓, s. 2-3.
  10. ↑ Kuzniak i Zapf 2004 ↓, s. 3.

Bibliografia edytuj

  • Pierre A. Hallé, Catherine T. Best, Andrea Levitt. Phonetic vs. phonological influences on French listeners' perception of American English approximants. „Journal of Phonetics”. 27, s. 281–306, 1999. DOI: 10.1006/jpho.1999.0097. (ang.). 
  • Bernard Bloch. Studies in colloquial Japanese IV: Phonemics. „Language”. 26, s. 191–211, 1950. Linguistic Society of America. DOI: 10.2307/410409. (ang.). 
  • Timothy Vance: An introduction to Japanese phonology. State University of New York Press, 1987. ISBN 0-88706-360-8.
  • Pierre Delattre, Donald C. Freeman. A dialect study of American R's by x-ray motion picture. „Linguistics”. 44, s. 29–68, 1968. DOI: 10.1515/ling.1968.6.44.29. ISSN 0024-3949. (ang.). 
  • Paul A. Zawadzki, David P. Kuehn. A cineradiographic study of static and dynamic aspects of American English /r/. „Phonetica”. 37 (4), s. 253–266, 1980. DOI: 10.1159/000259995. (ang.). 
  • Kinnaird Kuzniak, Jennifer Zapf. An acoustical analysis of a Japanese speaker's production of English /r/ and /l/. „Indiana University Linguistic Club Working Papers”. 4, 2004. (ang.). 
  • Catherine Best, Winifred Strange. Effects of phonological and phonetic factors on cross-language perception of approximants. „Journal of phonetics”. 20, s. 305–330, 1992. (ang.). 
  • J.E. Flege, Naoyuki Takagi, Virginia Mann. Lexical familiarity and English language experience affect Japanese adults' perception of /r/ and /l/. „Journal of the Acoustical Society of America”. 99 (2), s. 1161–1173, 1996. DOI: 10.1121/1.414884. ISSN 0001-4966. OCLC 224453498. (ang.). 
  • Naoyuki Takagi. Signal detection modeling of Japanese learners' /r/-/l/ labeling behavior in a one-interval identification task. „Journal of the Acoustical Society of America”. 97 (1), s. 563–574, 1995. DOI: 10.1121/1.413059. ISSN 0001-4966. OCLC 224453498. (ang.). 
  • Hiromu Goto. Auditory perception by normal Japanese adults of the sounds "l" and "r". „Neuropsychologia”. 9 (3), s. 317–323, 1971. DOI: 10.1016/0028-3932(71)90027-3. (ang.). 
  • Scott Lively, D.B. Pisoni, R.A. Yamada, Y.I. Tohkura i inni. Training Japanese listeners to identify English /r/ and /l/: III. Long-term retention of new phonetic categories. „Journal of the Acoustical Society of America”. 96 (4), s. 2076–2087, 1994. DOI: 10.1121/1.410149. ISSN 0001-4966. OCLC 224453498. (ang.). 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rozróżnienie_angielskich_/r/_i_/l/_przez_rodzimych_użytkowników_języka_japońskiego&oldid=70578111”