Sandałowce
Sandałowce (Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl) – rząd roślin okrytonasiennych o problematycznej pozycji filogenetycznej i klasyfikacji wewnętrznej. Takson stanowi klad bazalny dla linii rozwojowej prowadzącej do kladu astrowych, po oddzieleniu linii prowadzącej do różowych lub znajduje się blisko tej pozycji[3][1]. W obrębie rzędu wyróżniana jest różna liczba rodzin w zależności od ujęcia (do ok. 14) z blisko dwoma tysiącami gatunków występujących głównie w obszarze tropikalnym i subtropikalnym. Cechą charakterystyczną wielu roślin z tego rzędu jest wytwarzanie pestkowca z twardą łupiną nasienną oraz przystosowanie wielu z nich do pasożytnictwa. Liście zwykle są całobrzegie, z asterosklereidami[1].
 Jemioła pospolita | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd |
Santalanae |
| Rząd |
sandałowce |
| Nazwa systematyczna | |
| Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl Přir. Rostlin: 234. Jan-Apr 1820 | |
Systematyka edytuj
Rząd wskazywany był jako jeden z kladów bazalnych w obrębie linii prowadzącej do astrowych. Kolejność rozdzielania się linii rozwojowych jest jednak niejasna i grupa ta często przedstawiana jest w politomii z astrowymi, goździkowcami Caryophyllales i Berberidopsidales[1]. W systemie Ruggiero i in. (2015) wszystkie te grupy mają rangę nadrzędów. Rząd sandałowców tworzy w pojedynkę jeden z 18 nadrzędów okrytonasiennych – Santalanae[2].
W systemie APG z 1998[4] i jego kolejnej aktualizacji (APG II z 2003) do rzędu włączane były rodziny: Olacaceae, Opiliaceae, Loranthaceae, Misodendraceae i Santalaceae[5]. W wersji APG III z 2009 dołączone zostały rodziny Balanophoraceae i Schoepfiaceae[6]. W systemie APG IV (2016) zachowane zostało to ujęcie mimo opublikowania szeregu prac, z których wynikało, że klasyfikacja zaliczanych tu rodzin wymaga istotnych zmian, skutkujących wyróżnieniem znacznie większej ich liczby. Uzasadniono to nie dość pewnymi wynikami analiz filogenetycznych[7].
- Pozycja rzędu w kladogramie dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
| ← |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
| sandałowce |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział według systemu Cronquista (1981)
W systemie Cronquista rząd Santalales podzielony był na 10 rodzin[8]:
- Medusandraceae
- Dipentodontaceae
- Olacaceae – przemierżlowate
- Opiliaceae
- Santalaceae – sandałowcowate
- Misodendraceae
- Loranthaceae – gązewnikowate
- Viscaceae – jemiołowate
- Eremolepidaceae
- Balanophoraceae – gałecznicowate
Rodziny Viscaceae i Eremolepidaceae włączane są od czasu publikacji systemu APG do rodziny Santalaceae. Rodzina Dipentodontaceae w systemie APG III włączona została do rzędu Huerteales. Do rodziny Medusandraceae zaliczane były dwa rodzaje: Soyauxia i Medusandra. Badania molekularne wykazały przynależność ich obu do rodziny Peridiscaceae z rzędu skalnicowców[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-08] (ang.).
- ↑ a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
- ↑ Moore, M., Bell, C., Soltis, P. S., & Soltis, D. E. Analysis of an 83-gene, 86-taxon plastid genome data set resolves relationships among several deep-level eudicot lineages. „Botany 2008. Botany without Borders, Botanical Society of America”. 97, 2008.
- ↑ K. Bremer, M. Chase, P. Stevens i in. An ordinal classification for the families of flowering plants. „Annals of the Missouri Botanical Garden”. 85, 4, s. 531–553, 1998.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 141, 4, s. 399–436, 2003. DOI: 10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 161, 2, s. 105–121, 2009. DOI: 10.1111/j.1095-8339.2009.00996.x.
- ↑ The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.
- ↑ Cronquist A. 1981. An Integrated System of Classification of Flowering Plants. Columbia University Press, New York, s. 673–679.