Siarczan miedzi(II)

Siarczan miedzi(II)
model struktury krystalicznej	model komórki elementarnej
	; kryształ CuSO; 4·5H; 2O
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	siarczan miedzi
addyt.	tetraoksydosiarczan(2−) miedzi(2+)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	siarczan miedzi(II)
Stocka	siarczan(VI) miedzi(II)
inne	daw. siarczan miedziowy; siny kamień, witriol miedzi, niebieski kamień
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	CuSO4
Masa molowa	159,61 g/mol
Wygląd	bezwonny, biało-szary lub biało-zielony, amorficzny proszek bądź romboedryczne kryształy (bezwodny), niebieskie trójskośne kryształy (pięciowodny)
Minerały	chalkantyt
	Identyfikacja
Numer CAS	7758-98-7; 10257-54-2 (jednowodny); 7758-99-8 (pięciowodny)
PubChem	24462
DrugBank	DB06778
InChI
	InChI=1S/Cu.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2
	InChIKey
	ARUVKPQLZAKDPS-UHFFFAOYSA-L
Właściwości
	Gęstość
	3,60 g/cm³ (bezwodny); ciało stałe; 2,286 g/cm³ (pięciowodny); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	22,0 g/100 g
	w innych rozpuszczalnikach
	pięciowodny rozpuszcza się w metanolu i słabo w etanolu; bezwodny jest nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura rozkładu	560 °C (bezwodny); 110 °C (pięciowodny)
Budowa
Układ krystalograficzny	trójskośny
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-12-07]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H302, H315, H319, H410
Zwroty P	P273, P305+P351+P338, P501
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Szkodliwy; (Xn)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R22, R36/38, R50/53
Zwroty S	S2, S22, S60, S61
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 2 0
Temperatura zapłonu	niepalny
Temperatura samozapłonu	niepalny
Numer RTECS	GL8800000
Dawka śmiertelna	LD50 300 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Inne aniony	CuSO; 3
Inne kationy	Cu; 2SO; 4, MnSO; 4, NiSO; 4
Podobne związki	siarczany
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siarczan miedzi(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) miedzi(II), siarczan miedziowy), CuSO
4 – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu siarkowego i miedzi na II stopniu utlenienia. Pięciowodny siarczan miedzi(II) występuje naturalnie jako minerał chalkantyt.

Właściwości edytuj

Bezwodny (CuSO
4)

Bezwodny siarczan miedzi jest biały. W temperaturze pokojowej jest higroskopijną substancją o gęstości 3,6 g/cm³. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, dając roztwór o odczynie lekko kwasowym (roztwór 5%: pH 3,7–4,5^[7]).

W roztworze wodnym tworzy oktaedryczne jony kompleksowe [Cu(H
2O)
6]2+
wykazujące właściwości paramagnetyczne^{[potrzebny przypis]}.

Pentahydrat siarczanu miedzi CuSO
4·5H
2O (nazywany dawniej witriolem miedzi lub sinym kamieniem) ma intensywnie niebieskie zabarwienie.

Pentahydrat pod wpływem ogrzewania w temperaturze 102 °C traci dwie cząsteczki wody, przechodząc w trihydrat – CuSO
4·3H
2O (o gęstości 3,78 g/cm³) a następnie monohydrat. Ogrzany powyżej 197 °C staje się bezwodny^[8].

Zastosowania edytuj

Jako fungicyd do konserwacji drewna.
Wykrywanie wody w alkoholu.
Jest głównym składnikiem kwaśnych kąpieli do elektrolitycznego miedziowania i kąpieli przeznaczonych do elektrolitycznego wytwarzania anod miedzianych.
Bywa używany przez chemików amatorów do „hodowli” kryształów.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Copper sulfate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1760 (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Haynes 2014 ↓, s. 4–62.
↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-62, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
↑ ^a ^b Siarczan miedzi(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-12-07] (ang.).
↑ ^a ^b Siarczan miedzi(II) (nr 451657) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Siarczan miedzi(II) (nr 451657) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Copper sulfate. www.chemicalland21.com. [dostęp 2017-08-10]. (ang.).
↑ 35.10 Sole miedziowców z kwasami tlenowymi, [w:] AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 952, ISBN 83-01-06542-7 (pol.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[GESTIS-1] Copper sulfate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1760 (niem. • ang.).

[CITEREFHaynes2014'''4'''–62-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Haynes 2014 ↓, s. 4–62.

[CRC-3] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 4-62, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).

[CLI-4] Siarczan miedzi(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-12-07] (ang.).

[SA-5] Siarczan miedzi(II) (nr 451657) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-12-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[SA-US-6] Siarczan miedzi(II) (nr 451657) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-12-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[ChemLand-7] Copper sulfate. www.chemicalland21.com. [dostęp 2017-08-10]. (ang.).

[8] 35.10 Sole miedziowców z kwasami tlenowymi, [w:] AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 952, ISBN 83-01-06542-7 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]