Sosna Thunberga

Sosna Thunberga
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	sosna Thunberga
	Nazwa systematyczna
	Pinus thunbergii Parlatore; A. de Candolle, Prodr. 16(2): 388. 1868
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sosna Thunberga (Pinus thunbergii Parlatore) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna Thunberga występuje w stanie dzikim w północnej Azji, Japonii i Korei. Powszechnie sadzona w USA ze względu na odporność na zasolenie i smog. W Polsce rzadko spotykana, przeważnie w arboterach lub ogrodach botanicznych. Ze względu na duże zanieczyszczenia powietrza populacje rosnące blisko miast koreańskich zagrożone są wyginięciem.

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewo wiecznie zielone. Korona zaokrąglona lub nieregularnie stożkowata.
Pień: Osiąga 40 m wysokości. Obwód pnia do 3 m. Kora ciemnoszara i łuskowata, z podłużnymi pęknięciami.
Liście: Igły zebrane w pęczki po 2, długości do 15 cm, szerokości 0,7–1,2 mm, ostro zakończone, grube i sztywne, ciemnozielone. Igły pozostają na drzewie przez dwa, trzy lata.

Szyszki męskie

Szyszki nasienne

Szyszki: Szyszki męskie są żółte, żeńskie początkowo fioletowo-czerwone. Szyszki żeńskie osiągają 6 cm długości i 4 cm średnicy, jasnobrązowe, rosną pojedynczo lub w grupach. Łuski nieliczne, po otwarciu odstające niemal pod kątem prostym. Nasiona od ciemnobrązowych po czarne, o długości 6 mm, z wyraźnym skrzydełkiem długości 12–16 mm.^[5]

Biologia i ekologia edytuj

Drzewo jednopienne.

Rośnie na łagodnych, niskich wzgórzach, razem z wieloma innymi drzewami, w tym wiązem, jesionem i jodłą. Jest dominującą sosną na obszarach od wybrzeży do wysokości 1000 m n.p.m. Preferuje wilgotny klimat umiarkowany. Średnie temperatury letnie wynoszą od 24° do 29 °C. Toleruje zasoloną wodę, dzięki czemu może rosnąć na nadbrzeżnych piaskach. Wytrzymuje krótkotrwałe susze.

Systematyka edytuj

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[6]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
  - podsekcja Pinus
    - gatunek P. thunbergii

Sosna Thunberga prawdopodobnie jest blisko spokrewniona z sosną czarną i Pinus hwangshanensis.

Zagrożenia edytuj

Roślina umieszczona przez międzynarodową organizację IUCN w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych w grupie gatunków niższego ryzyka (kategoria zagrożenia: LC)^[4].

Zastosowanie edytuj

Drzewo ozdobne – chętnie sadzona w ogrodach japońskich i przydomowych ogródkach. Wykorzystywana do formowania drzewek Bonsai.
Ze względu na odporność na zasolenie gleby często sadzona przy drogach na terenie USA.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., Pinus thunbergii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-02-08] (ang.).
↑ Pinus thunbergii, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2008-06-15] (ang.).
↑ Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-08] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus thunbergii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2010-02-08] (ang.).

[Gymn2-5] Pinus thunbergii, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2008-06-15] (ang.).

[Gymn-6] Christopher J.Ch.J. Earle Christopher J.Ch.J., Pinus, [w:] Gymnosperm Database [online] [dostęp 2010-02-08] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]