Stanisław Kostka (1487–1555)

wojewoda chełmiński i pomorski

Stanisław Kostka z Rostkowa herbu Dąbrowa (ur. 1487 w Sztemberku (dzisiejsze Stążki), zm. 7 grudnia 1555 w Malborku), wojewoda chełmiński i pomorski, kasztelan chełmiński i elbląski, podskarbi ziem pruskich.

Stanisław Kostka
Herb
Dąbrowa
Data i miejsce urodzenia

1487
Sztembark

Data i miejsce śmierci

7 grudnia 1555
Malbork

Ojciec

Jakub Kostka

Matka

Anna Rokus von Sehfelden

Żona

Elżbieta von Eulenburg

Dzieci

Jan,
Krzysztof,
Stanisław,
Andrzej,
Elżbieta,
Krystyna,
Małgorzata,
Anna,
Barbara,
Katarzyna

Rodzina edytuj

Syn Jakuba (1428-1494), pułkownika króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, uczestnika bitwy z Krzyżakami pod Działdowem. Matka Anna Rokus von Sehfelden z Dźwierzna. Poślubił Elżbietę von Eulenburg, сórkę Wenda VI von Eulenburg, rycerza pochodzącego z Saksonii, pana na Galinach, i Barbary Lusian von Merklichenrade (Luzjańska)[1], siostry biskupa warmińskiego Fabiana Luzjańskiego. Ojciec 10 dzieci:

  • Jana (1521-1581), wojewody sandomierskiego,
  • Krzysztofa (1530-1594), wojewody pomorskiego,
  • Stanisława, zm. 1548, pochowany w Lisewie,
  • Andrzeja, zm. 1550,
  • Elżbiety, późniejszej żony Melchiora Mortęskiego,
  • Krystyny, poślubiła Pawła Działyńskiego, kasztelana słońskiego, dobrzyńskiego, starosty nieszawskiego i bobrownickiego,
  • Małgorzaty, poślubiła Andrzeja Służewskiego, kasztelana brzesko-kujawskego,
  • Anny (zm. 1578\1579), poślubiła Jerzego Konopackiego, kasztelana gdańskiego, elbląskiego i chełmińskiego,
  • Barbary, poślubiła Fabiana Bystrama z Zajączkowa, sędziego ziemi tczewskiej i michałowskiej,
  • Katarzyny, poślubiła w 1557 Andrzeja Sierpskiego, kasztelana rypińskiego, a po jego śmierci Jana Niemojewskiego, kasztelana chełmińskiego.

Stanisław Kostka został pochowany w Lisewie[2], gdzie w lokalnym kościele do dzisiaj znajduje się renesansowe rodzinne epitafium z 1591[3].

Urzędy ziemskie edytuj

Stanisław Kostka był dworzaninem króla polskiego i węgierskiego, ekonomem Malborka. Był zarządcą (starostą) królewskim króla Zygmunta Starego na zamku w Szymbarku koło Iławy od 01.01.1520 do 1526 r., kiedy to starostwo odsprzedał von Polenzowi. Od 1531 roku był podskarbim ziem pruskich, a także kasztelanem elbląskim (1544-1545), kasztelanem chełmińskim (1545-1546), wojewodą pomorskim (1546-1551) i wojewodą chełmińskim (od 2 maja 1551 do śmierci). Piastował też urząd starosty: puckiego, tczewskiego, kościerskiego, golubskiego i lipieńskiego. Uczestniczył w wojnie z mistrzem krzyżackim Albrechtem (1519\1520). W poglądach politycznych zwolennik połączenia Prus z Polską. Od 1549 poseł na sejm pruski w Malborku.

Przypisy edytuj

  1. COMPACTGEN names & titles starting with ILEBUR [online], www.compactgen.com [dostęp 2018-11-12].
  2. Paweł Czaplewski, Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie Prus Królewskich : 1454-1772, Toruń: TNT, 1921, s. 123.
  3. kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lisewie [online], www.odznaka.kuj-pom.bydgoszcz.pttk.pl [dostęp 2021-05-27].

Bibliografia edytuj

  • "Polski Słownik Biograficzny" (tom 14, str. 356)
  • Marian Biskup, Irena Jarosz Biskupowa, Akta stanów Prus Królewskich, tom 8 (1520-1526) , Wyd. Warszawa- Toruń 1993, s. 100, 124, 125,192, 277, 280, 439 i 444
  • Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, ss. 480
  • Materiały do biografii genealogii i historii rodu Kostków herbu Dąbrowa, praca zbiorowa pod red. Barbary Fabiszewskiej. Wyd. Stowarzyszenie Rodu Kostków, Białystok-Koszalin 2015, ISBN 978-83-927099-0-9, s. 12