Szablodziób andyjski

Szablodziób andyjski
	Recurvirostra andina
	Philippi & Landbeck, 1861
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	siewkowce
Rodzina	szczudłonogi
Rodzaj	Recurvirostra
Gatunek	szablodziób andyjski
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Szablodziób andyjski^[3] (Recurvirostra andina) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny szczudłonogów (Recurvirostridae). Występuje w Andach. Nie jest zagrożony wyginięciem. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5].

Zasięg występowania edytuj

Zasięg tego gatunku obejmuje centralne Peru, na południe poprzez zachodnią Boliwię do północnego Chile i północno-zachodniej Argentyny^[4]. Szeroko rozprzestrzeniony, jego zasięg występowania (EOO – Extent of Occurrence) obejmuje około 1,33 mln km²^[6].

Morfologia edytuj

Długość ciała wynosi 43–48 cm, w tym dzioba około 8,2 cm. Skrzydła mierzą około 24,4 cm, natomiast skok około 8,7 cm^[7]. Masa ciała wynosi 315–410 gramów^[4].

Większa część upierzenia biała. Dziób czarny, dość cienki, zagięty w dół, a następnie w górę. Tęczówki czerwone^[8]. Lotki i wierzchnie pokrywy skrzydłowe czarnobrązowe, lotki z jaśniejszą stosiną; pokrywy podskrzydłowe białe, podobnie jak i grzbiet. Pokrywy nadogonowe oraz sterówki czarnobrązowe. Nogi i stopy szare.

Ekologia i zachowanie edytuj

Habitat

Zwykle występuje w przedziale wysokości 3600–4600 m n.p.m.^[6] Zasiedla zazwyczaj jeziora, zarówno słone, jak i zasadowe. Spotykany także na otwartych bagnach, podmokłych łąkach oraz małych stawach. Poza sezonem lęgowym spotykany w innych typach środowisk wodnych.

Zachowanie

W trakcie sezonu lęgowego i w locie często się odzywa. Zawołania różnią się od siebie, zazwyczaj opisywane są jako kluit; zawołania zależą od sytuacji. Często widywany przy flamingach chilijskich (Phoenicopterus chilensis), gdy żeruje. Pożywienie stanowią drobne bezkręgowce znajdywane w płytkiej wodzie – mięczaki i skorupiaki. W locie szyja i nogi wyprostowane.

Lęgi

Okres lęgowy przypada na lato i różni się porą zależnie od miejsca występowania. Gniazdo stanowi zagłębienie w ziemi, często blisko wody. Samica składa zazwyczaj cztery białe jaja. Inkubacja trwa 23–25 dni, wysiadują oba ptaki z pary; pisklęta są w pełni opierzone po 35–42 dniach^[9]. Po wykluciu pokrywa je z wierzchu szaro-biały puch z ciemnymi plamkami; od spodu białe.

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje szablodzioba andyjskiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji nie jest znany^[2].

Przypisy edytuj

↑ Recurvirostra andina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Recurvirostra andina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Recurvirostridae Bonaparte, 1831 - szczudłonogi - Stilts and Avocets (Wersja: 2022-09-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-08].
↑ ^a ^b ^c Pierce, R.J. & Kirwan, G.M.: Andean Avocet (Recurvirostra andina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2013. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-17)].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-19]. (ang.).
↑ ^a ^b Species factsheet: Recurvirostra andina. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).
↑ James Edmund Harting. Mr J. E. Harting on rare or little-known Limicolae. „Ibis”. 4 (3), s. 258, 1874.
↑ Graf Hans V. Berlepsch & J. Stolzmann. Graf Hans V. Berlepsch and J. Stolzmann on Ornithology of Central Peru. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 2, s. 52, 1902. (fr.).
↑ Andean Avocet. WorldBirds. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)].

Bibliografia edytuj

Nicole Bouglouan: Andean Avocet. Oiseaux-Birds, 2012.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Recurvirostra andina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Recurvirostra andina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Recurvirostridae Bonaparte, 1831 - szczudłonogi - Stilts and Avocets (Wersja: 2022-09-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-08].

[hbwa-4] Pierce, R.J. & Kirwan, G.M.: Andean Avocet (Recurvirostra andina). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2013. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-17)].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-19]. (ang.).

[birdlife-6] Species factsheet: Recurvirostra andina. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-12-08]. (ang.).

[7] James Edmund Harting. Mr J. E. Harting on rare or little-known Limicolae. „Ibis”. 4 (3), s. 258, 1874.

[8] Graf Hans V. Berlepsch & J. Stolzmann. Graf Hans V. Berlepsch and J. Stolzmann on Ornithology of Central Peru. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 2, s. 52, 1902. (fr.).

[wb-9] Andean Avocet. WorldBirds. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-29)].

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]

[6]

[7]

[8]

[9]