Szymonków

wieś w województwie opolskim

Szymonków (niem. Simmenau)[3][4]wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Wołczyn[5].

Szymonków
wieś
Ilustracja
Niezachowany pałac
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

kluczborski

Gmina

Wołczyn

Wysokość

209 m n.p.m.

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

46-250[2]

Tablice rejestracyjne

OKL

SIMC

0505214

Położenie na mapie gminy Wołczyn
Mapa konturowa gminy Wołczyn, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szymonków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Szymonków”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Szymonków”
Położenie na mapie powiatu kluczborskiego
Mapa konturowa powiatu kluczborskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szymonków”
Ziemia51°05′40″N 17°58′34″E/51,094444 17,976111[1]
Kościół Narodzenia NMP w Szymonkowie.
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szymonkowie latem 2019 r.
Kościół w Szymonkowie
Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szymonkowie latem 2019.
Lew szymonkowski
Lew w Szymonkowie - jedyna pozostałość nieistniejącego już pałacu.
Wnętrze kościoła w Szymonkowie.
Wnętrze kościoła w Szymonkowie.

Typ budowy wsi nazywany jest wielodrożnica.

Ukształtowanie powierzchni edytuj

Szymonków położony jest w rejonie śląsko - wielkopolskim, krainie opolskiej. Ukształtowanie terenu gminy charakteryzuje się rzeźbą płaskorówninną oraz lekko falistą. Na terenie wsi Szymonków można zauważyć pozostałości po wzgórzach morenowych.

Nazwa edytuj

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie Symonow[6][7].

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Szymonków[8][9]
SIMC Nazwa Rodzaj
0505220 Borownia przysiółek
0505237 Cegielnia przysiółek
0505250 Szklarnia przysiółek
0505266 Wesoła przysiółek
0505272 Zielona Góra przysiółek

Historia edytuj

  • 1257 r. - założenie wsi Szymonków
  • Poprzednie nazwy miejscowości - Semyanowo 1257 r., Semenaw 1403 r., Szyomonków 1945 r. Pierwotnie Siemianowo od imienia Siemian 1218 r. zmiana na Szymonków, Szymonek, chyba nowsza nazwa, skoro po niemiecku również Simmenau.
  • W Szymonkowie istniała huta szkła założona w 1823 r. Była to ostatnia założona huta na ziemi kluczborskiej (pierwszą założona w Wierzbicy Górnej a drugą w Jedliskach). Szymonkowska huta została zamknięta w 1846 r. Nosiła różne nazwy: Ferdinandshof, Szklarnia Szymonkowska, Szklarnia Szymanowska.
  • W II połowie XIX w. działał tu browar Waleskiej, w 1867 będący jednym z największych na Górnym Śląsku[10]
  • W pierwszych latach po II wojnie światowej do Szymonkowa została przesiedlona ludność z takich wsi jak: Żydatycze (pow. Lwów, woj. lwowskie) i Ciemieńrzyńce (pow. Przemyślany, woj. Tarnopolskie)
  • W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[11]:

  • ruina romantyczna z basztą, wzniesiona w XIX w. znajduje się na wzgórzu na pd. od wsi, z okrągłą basztą murowaną z kamienia. Pozostałość po dawnych właścicielach ziemskich

inne zabytki:

  • kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Wzmiankowany w 1257 r. Obecny zbudowany w latach 1875-78 na miejscu poprzedniego drewnianego z 1814 r. Murowany, neogotycki. Dwie rzeźby: Matka Boska Bolesna i św. Jana Ewangelisty, gotyckie z początku XVI w., pochodzące z grupy Ukrzyżowania. Rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego z XVIII w. Misa chrzcielna cynowa z 1812 r.
  • oficyna dworska z początku XIX w. Klasycystyczna. Zwrócona frontem ku pd.-zach.. Murowana. otynkowana. Parterowa z pięterkiem w szczytach, podpiwniczona. Wzniesiona na rzucie prostokąta, dwutraktowa z sienią pośrodku. Elewacja frontowa siedmiokątna, ujęta w narożnikach podziałami ramowymi. Część środkowa wysunięta nieznacznie przed lico ściany, nieco wyższa, zwieńczona zaokrąglonym szczycikiem. Wejście zamknięte półkoliście w obramowaniu z kluczem, flankowane parami pilastrów, pomiędzy którymi znajdują się wąskie okienka. dach naczółkowy kryty dachówką
  • dawny spichlerz dworski z ok. połowy XIX w. Murowany, otynkowany. Prostokątny, trójkondygnacyjny. Podziały ścian ramowe. Dach siodłowy kryty dachówką. Przekształcony na cele mieszkalne
  • stary młyn, który obecnie jest w ruinie
  • na terenie dzisiejszej szkoły podstawowej stał zamek, posiadłość dawnych właścicieli
  • liczne podziemia, pozostałości po zamku i młynie
  • dawny dom ogrodnika zamkowego znajduje się niedaleko szkoły i stawu
  • pomnik lwa jest wizytówką wsi, jedyny który ocalał do naszych czasów, były dwa, jako część bramy do ogrodu przyzamkowego.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136576
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1261 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. https://treemagic.org/rademacher/www.verwaltungsgeschichte.de/kreuzburg.html
  4. https://www.meyersgaz.org/place/20815036
  5. Sołectwa Gminy Wołczyn. bip.wolczyn.pl. [dostęp 2012-12-08].
  6. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  7. H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
  8. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  9. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  10. Janczak J., 1992: Przemysł piwowarski na Górnym Śląsku. Śląskie zeszyty krajoznawcze, 62, strony 4-5
  11. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 45. [dostęp 2012-12-08].