Tekla Teresa Łubieńska

Tekla Teresa Łubieńska
	Tekla Teresa Katarzyna
	; Józef Faworski, Portret Tekli Teresy Łubieńskiej z synem Franciszkiem z około 1790 roku
	; Junosza
Rodzina	Bielińscy herbu Junosza
Data i miejsce urodzenia	6 czerwca 1767 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1810 ; Kraków
Ojciec	Franciszek Onufry Bieliński
Matka	Krystyna Sanguszko
Mąż	Feliks Franciszek Łubieński
Dzieci	Franciszek Łubieński; Tomasz Andrzej Łubieński; Piotr Łubieński; Jan Łubieński; Maria Skarzyńska; Paulina Morawska; Henryk Łubieński; Tadeusz Łubieński; Józef Łubieński; Róża Sobańska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tekla Teresa Łubieńska herbu Pomian (ur. 6 czerwca 1767 w Warszawie, zm. 15 sierpnia 1810 w Krakowie) – polska dramatopisarka, poetka i tłumaczka.

Życiorys edytuj

Urodziła się 6 czerwca 1767 w Warszawie. Córka Franciszka Bielińskiego starosty czerskiego (późniejszego pisarza wielkiego koronnego) i Krystyny Justyny Sanguszkówny, córki Karola Pawła Sanguszki, żona Feliksa Łubieńskiego, matka: Henryka, Tomasza, Jana, Józefa i Tadeusza. W wieku 11 lat (1778) straciła matkę. Od tego czasu wychowywała się (otrzymała francuskie wychowanie) u babki, Barbary Sanguszkowej, wdowy po marszałku wielkim litewskim – początkowo na Litwie, następnie w Warszawie i Poddębicach, będących wówczas letnią rezydencją rodu Sanguszków. 6 listopada 1782 w kościele pw. św. Katarzyny w Poddębicach poślubiła Feliksa Łubieńskiego, starostę nakielskiego, i zamieszkała w powiecie kaliskim, w Szczytnikach (majątek męża). Podczas Targowicy wyjechała wraz z dziećmi do Pragi. Po powrocie do kraju osiadła z rodziną w nowym majątku męża, w podkrakowskiej Zagości (nabytej jako starostwo w roku 1785). Poświęcała się wówczas całkowicie życiu rodzinnemu (była matką 10 dzieci!)^[1]. Zmarła nagle w wieku 43 lat, 15 sierpnia 1810 w Krakowie.

Twórczość edytuj

Polska dramatopisarka, poetka i tłumaczka. W okresie Sejmu Czteroletniego pisała wierszyki patriotyczne. Początkowo zajmowała się pisaniem przede wszystkim komedii, prawdopodobnie także „różnych komedyjek” dla dzieci. Była autorką dramatów historycznych: Wanda, królowa polska (1806), Karol Wielki i Witykind (1807). Tłumaczyła też dzieła Jeana Baptista Racine’a oraz Woltera.

Ważniejsze utwory edytuj

(Wiersze liryczne), niewydane, kilka utworów przytaczają: H. Skimborowicz, „Zorza” 1843; S. z Ż. P. (Pruszakowa), „Tygodnik Ilustrowany” 1863, nr 191-192, (według Skimborowicza: wiele przez nią wierszem pisanych modlitw znajduje się drukiem ogłoszonych w niedawno nawet wydanych książkach polskich do nabożeństwa, ale bez podpisu)
Wanda. Tragedia w 5 aktach^[2], powst. przed 2 marca 1806, wyst. Warszawa 17 kwietnia 1807, z rękopisu Biblioteki Teatrów Miejskich w Warszawie nr 9 wyd. J. Ujejski, Warszawa 1927, „Biblioteka Zapomnianych Utworów Dramatycznych” nr 1
Karol Wielki i Witykind. Drama historyczne we 2 aktach wierszem, z muzyką J. Elsnera, reprezentowane pierwszy raz na Teatrze Narodowym dnia 5 grudnia 1807..., Warszawa 1808 (2 wydania)^[3]
Wiersz do Ludwika Osińskiego, w odpowiedzi na jego wiersz Do JW Hrabiny Tekli z Bielińskich Łubieńskiej w dzień jej imienin dn. 23 września 1808, wyd. w: L. Osiński: Dzieła t. 1, Warszawa 1861, s. 410.

Przekłady edytuj

Elfryda. Tragedia na wzór dramatów greckich, z angielskiego, niewydana, (o tej pozycji i następnych informuje S. Pruszakowa)
P. A. Metastasio: Siroe, niewydana
J. Racine: Andromaka, niewydana
Wzór męża i ojca. Komedia z francuskiego, niewydana
Voltaire: Szczebiotliwy, niewydana.

Według Skimbirowicza: kilka tłumaczeń teatralnych Woltera – winna scena polska Łubieńskiej, ale tytułów nie wymienia. Urywek tłumaczenia Łubieńskiej z wiersza A. Deshoulières ogłosił „Tygodnik Ilustrowany” 1863, t. 1, nr 191-192.

Listy edytuj

Do syna, Tomasza, z 14 czerwca 1806, ogł. R. Łubieński: Generał Tomasz Pomian hr. Łubieński t. 1, Warszawa 1899, s. 13.

Przypisy edytuj

↑ Magdalena Dąbrowska: Wielodzietność kobiet w polskich XIX-wiecznych wyższych warstwach społecznych na przykładzie hrabiowskiej linii rodziny Łubieńskich. Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, 7, (2013). [dostęp 2018-01-17].
↑ TeklaT. Łubieńska TeklaT., Wanda : tragedja w 5 aktach, wyd. 1927 [online], polona.pl [dostęp 2020-11-04] .
↑ TeklaT. Łubieńska TeklaT., Karol Wielki y Witykind : drama historyczne we dwóch aktach wierszem z muzyką Jozefa Elsnera : reprezentowane piérwszy raz na teatrze narodowym, dnia 5 grudnia 1807 [...], wyd. 1808 [online], polona.pl [dostęp 2020-11-04] .

Bibliografia edytuj

Polski Słownik Biograficzny Tom XVIII (1973 r.)
T. 5: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1967, s. 276-277.

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Magdalena Dąbrowska: Wielodzietność kobiet w polskich XIX-wiecznych wyższych warstwach społecznych na przykładzie hrabiowskiej linii rodziny Łubieńskich. Studia Humanistyczne Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, 7, (2013). [dostęp 2018-01-17].

[2] TeklaT. Łubieńska TeklaT., Wanda : tragedja w 5 aktach, wyd. 1927 [online], polona.pl [dostęp 2020-11-04] .

[3] TeklaT. Łubieńska TeklaT., Karol Wielki y Witykind : drama historyczne we dwóch aktach wierszem z muzyką Jozefa Elsnera : reprezentowane piérwszy raz na teatrze narodowym, dnia 5 grudnia 1807 [...], wyd. 1808 [online], polona.pl [dostęp 2020-11-04] .

[1]

[2]

[3]