Telchinowie
Telchinowie (gr. Τελχῖνες Telchines) – w mitologii greckiej pierwsi mieszkańcy wyspy Rodos, potomkowie Pontosa, opisywani jako istoty ludzkie z rybimi ogonami lub płetwami zamiast stóp.
Przypisywano im niezwykłe umiejętności, np. znajomość obróbki metali (mieli wykonać m.in. sierp Kronosa czy trójząb Posejdona) oraz sztuk czarodziejskich[1] (np. umiejętność sprowadzania deszczu, gradu i śniegu). Przypisywano im pomysł szczególnego rzeźbienia posągów bogów[2].
Uchodzili za pomocników Hefajstosa działających na korzyść albo na szkodę ludzi, a ich rola w wierzeniach Greków odpowiadała przypisywanej w europejskich baśniach krasnoludkom[3] i złośliwym karłom.
Mimo swych cennych umiejętności byli bowiem z natury źli i np. niszczyli Rodos, m.in. polewając wyspę wodą ze Styksu, aby jej ziemia jałowiała. Zostali za to ukarani przez bogów – w zależności od wersji mitu Zeus wrzucił ich do morza i pozamieniał w skały, bądź zostali pozabijani przez Apollina[4].
Pod ich wymowną dla współczesnych postacią Kallimach przedstawia swych zawistnych literackich przeciwników (Odpowiedź dla telchinów lub Elegia telchinów), kąśliwie polemizując z nimi[5] w prologu do poematu Aitia (Przyczyny)[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 731. ISBN 83-01-03529-3.
- ↑ Bogowie, demony, herosi. Leksykon. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1997, s. 370.
- ↑ Według Wiktora Steffena (Antologia liryki aleksandryjskiej, Wrocław: Ossolineum, 1951, s. 34, przypis).
- ↑ Joël Schmidt: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1996, s. 289. ISBN 83-7132-266-6.
- ↑ Słownik pisarzy antycznych. Anna Świderkówna (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 2001, s. 285. ISBN 83-214-1199-1.; szerzej: Antologia liryki aleksandryjskiej. Wiktor Steffen (tłum. i opr.). Wrocław: Ossolineum, 1951, s. XXXVII-XXXIX.
- ↑ Pełny tekst przekładu w: Antologia liryki aleksandryjskiej. Wiktor Steffen (tłum. i opr.). Wrocław: Ossolineum, 1951, s. 34-37.