Tessalonika
Tessalonika (stgr. Θεσσαλονίκη Thessaloníkē) – córka króla macedońskiego Filipa II i Nikesipolis z Feraj; przyrodnia siostra Aleksandra Wielkiego i Filipa III.
| Rodzice |
Filip II Macedoński, |
|---|---|
| Małżeństwo | |
| Krewni i powinowaci |
Matkę jej uważano za konkubinę lub jedną z wielu małżonek[a] macedońskiego władcy[3]. W istocie pochodziła z wybitnej tesalskiej rodziny i jej zaślubiny z Filipem odbyły się najpewniej jeszcze w 352 p.n.e.[4] Imię jej córki znaczyło dosłownie „Zwycięstwo w Tesalii” i najprawdopodobniej nawiązywało do odniesionego przez Filipa nieco wcześniej w bitwie na Krokusowym Polu[5].
W okresie walk i sporów o przywództwo po Aleksandrze Wielkim oraz regencji Olimpias prawdopodobnie towarzyszyła (do 317 p.n.e.) swej macosze w jej rodzimym epirockim kraju Molossów[6], później przebywała z nią w obleganej przez Kassandra macedońskiej Pydnie, gdzie po kapitulacji wiosną 316 p.n.e. Olimpias w zaocznym procesie skazano na śmierć i dokonano stracenia[7].
Wkrótce potem, 316 p.n.e. zmuszona została do poślubienia Kassandra, który dzięki temu dynastycznemu małżeństwu zalegalizował swą władzę nad Macedonią[b] wobec zagrażającego mu konfliktu z rywalizującym Antygonem Jednookim[9]. Jej imieniem nazwał ufortyfikowane miasto portowe, założone strategicznie nad Zatoką Termajską (obecnie Saloniki, ngr. Thessaloníki)[10].
Według Pauzaniasza (Wędrówki po Helladzie IX 7,3), była matką trzech synów: Filipa (wcześnie zmarłego), Antypatra i Aleksandra, na których zachowała silny wpływ po śmierci Kassandra, lecz z biegiem czasu Antypater, zawistny o faworyzowanie młodszego brata Aleksandra, w 294 p.n.e. uśmiercił ją, próbując wygnać też brata (Plutarch, Żywoty sławnych mężów, Pyrrus VI, 2)[11][3].
Uwagi edytuj
- ↑ Filip II najpewniej poślubił 7-8 kobiet, w tym tylko jedną pochodzenia macedońskiego[1], dwie zaś były Tesalkami[2].
- ↑ Wykorzystując jej pokrewieństwo jako ciotki oraz prawnej opiekunki małoletniego Aleksandra, przejął rządy w jego imieniu. Propagandowo kwestionował to Antygonos utrzymując, iż Kassander samowolnie ogłosił się królem, a Roksana i jej syn przetrzymywani są przez niego w niewoli[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 47.
- ↑ Goldsworthy 2023 ↓, s. 115.
- ↑ a b A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology 1867 ↓, s. 1101.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 175.
- ↑ Goldsworthy 2023 ↓, s. 142.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 232, 235.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 49, 241.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 242.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 47, 241–242.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 242–243.
- ↑ Hammond 1999 ↓, s. 266.
Bibliografia edytuj
- Adrian Goldsworthy: Filip i Aleksander. Królowie i zdobywcy. Przełożył Janusz Szczepański. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2023. ISBN 978-83-8188-610-9.
- Nicholas G.L. Hammond: Starożytna Macedonia. Początki, instytucje, dzieje. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1999. ISBN 83-06-02691-8.
- A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology. pod red. Williama Smitha. T. 3. Boston: Little, Brown & Co, 1867. (ang.).