Tiberinus
Tiberinus, Tiberinus Pater – w mitologii rzymskiej bóg Tybru, głównej rzeki Lacjum.
| bóg rzeki Tyber | |
 Alegoryczna rzeźba Tiberinusa z rzymskiego placu Campidoglio | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Teren kultu | |
Uważano go za syna Janusa i nimfy Camasene, który utopił się w rzece nazwanej jego imieniem. W innej wersji mitu był władcą Alby Longi, synem Capetusa i ojcem Agryppy, utopionym podczas przeprawy przez rzekę Albulę, wskutek czego zmieniła ona swą nazwę[1]. Odmienny przekaz mówi o nim jako o władcy miasta Weje zabitym nad Albulą, której wody pochłonęły jego ciało[2]. W mityczno-literackim przekazie podanym przez Horacego (Carmina I, 2) małżonką jego miała być legendarna Rea Sylwia, zwana też Ilią[3].
Jego popularne w sztuce Rzymian personifikacje wyobrażają go w pozycji półleżącej, jako brodatego, niemal nagiego starca z atrybutami, którymi zwykle są wiosło i róg obfitości. Posąg Tiberinusa wraz z posągiem rzecznego boga Nilu wystawiono w I wieku n.e. na Polu Marsowym[4].
Znaczenie Tybru (spotykana też nazwa Tyrrhenus, gdyż była główną rzeką Etrurii, czyli Tyrrhenii) jako najważniejszej rzeki środkowej Italii, polega na jej granicznej roli pomiędzy Etrurią, Umbrią i Lacjum a krajem Sabinów. Ze względu na zamulone, żółte wody nazywano ją poetycko Flavus Tiber[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Andrzej M. Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2001. ISBN 83-207-1629-2.
- ↑ Słownik kultury antycznej. Grecja – Rzym (pod red. L. Winniczuk. Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1988, s. 424.
- ↑ a b Lucyna Stankiewicz: Ilustrowany słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Ossolineum, 2008, s. 359. ISBN 978-83-04-04768-6..
- ↑ Słownik kultury antycznej, dz. cyt., s. 434.