Tlenek cynku

związek chemiczny

Tlenek cynku (biel cynkowa), ZnO – związek chemiczny z grupy tlenków, połączenie tlenu z cynkiem na II stopniu utlenienia. Stosowany m.in. jako pigment do farb.

Tlenek cynku
sproszkowany tlenek cynku

struktura krystaliczna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

ZnO

Masa molowa

81,41 g/mol

Wygląd

biały proszek[2]

Identyfikacja
Numer CAS

1314-13-2

PubChem

14806

DrugBank

DB09321

Podobne związki
Inne aniony

ZnS, ZnTe

Inne kationy

HgO

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Związek ten jest otrzymywany w wyniku prażenia rudy cynkowej: siarczku cynku (ZnS) lub węglanu cynku (ZnCO
3
) w obecności powietrza. Stosowany jest jako dodatek do farb i lakierów, w kosmetyce i ceramice oraz jako wypełniacz i stabilizator gumy, kauczuku i tworzyw sztucznych, do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna. Pierwotnie, jako pigment, został wprowadzony w 1779 roku, od 1834 roku jako „biel chińska” stosowany w gwaszu, w farbach olejnych od ok. 1850 roku. W oleju biel cynkowa jest słabiej kryjąca niż biel ołowiowa, nie działa sykatywowo, w grubszych warstwach pęka. Obecnie sproszkowaną biel cynkową stosuje się powszechnie (obok innych proszków, jak: grafit, sadza angielska, argentorat, tkanol) w kryminalistyce, w badaniu daktyloskopijnym metodą mechaniczną (obok metody chemicznej i metody optyczno-fotograficznej). Tlenek cynku ma lekkie działanie antybakteryjne i przyspiesza gojenie ran. Z tego powodu jest używany jako składnik maści i zasypek leczących rozmaite choroby skóry. Jest też używany w stomatologii do tymczasowych wypełnień. Przy głębokich odwiertach stosuje się aktywny tlenek cynku RC, który z racji na rozbudowaną cząsteczkę, pozwala na skuteczną eliminację wydobywającego się siarkowodoru[6].

Właściwości edytuj

Przypisy edytuj

  1. Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 55, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b c d e f David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-100, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  3. a b Tlenek cynku, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-19] (ang.).
  4. Tlenek cynku (nr 96479) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2015-03-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. Tlenek cynku (nr 96479) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2015-03-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  6. Aktywny Tlenek Cynku RC - Producent | Zastosowanie [online], Producent Chemii Cynkowej | Recycling, Odbiór Odpadów Cynkowych [dostęp 2021-02-10] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj