Trzonopłetwe[1] (Crossopterygii) – drapieżne ryby kostnoszkieletowe o płetwach osadzonych na długich trzonach o strukturze pięciopalczastej. W zapisie kopalnym są znane od dolnego dewonu (około 400 mln lat temu).

Trzonopłetwe
Crossopterygii
Huxley, 1861
Okres istnienia: dewon wczesny–dziś
419.2/0
419.2/0
Ilustracja
Latimeria (Latimeria chalumnae)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

ryby kostnoszkieletowe

Gromada

mięśniopłetwe

Podgromada

trzonopłetwe

Występowały w wodach morskich i w zbiornikach słodkowodnych. Osiągały około 1,5 m długości. Do czasów współczesnych przetrwały jedynie latimeria.

Klasyfikacja trzonopłetwych ulegała wielu zmianom, klasyfikowano je m.in. w randze podgromady ryb kostnoszkieletowych[2] lub – razem z dwudysznymi – jako dwie podgromady mięśniopłetwych[3]. Obecnie takson Crossopterygii nie jest używany, a zaliczane do nich latimerie umieszczono w rzędzie celakantokształtne (latimeriokształtne) włączonym do gromady mięśniopłetwych[4].

Przypisy edytuj

  1. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  2. Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  3. Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9 (seria).
  4. Coelacanthiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2009-02-07] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Ryby : encyklopedia zwierząt. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9 (seria).
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.