Uciechów (województwo dolnośląskie)
Uciechów (niem. Bertholdsdorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Dzierżoniów[4][5]. Siedziba sołectwa Uciechów.
| wieś | |
 Kościół w Uciechowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
1040[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
58-211[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DDZ |
| SIMC |
0852370 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Dzierżoniów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
 50°45′50″N 16°40′30″E/50,763889 16,675000[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.
Do 1 stycznia 2007 w skład wsi wchodziły przysiółki[6]: Albinów, Borowica.
W latach 1945–1947 wieś nosiła nazwę Bartków.
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0852401 | Kołaczów | przysiółek |
Historia edytuj
Po wojnie nazwę wioski przetłumaczono z niemieckiego Bertholdsdorf na Bartków, dopiero później otrzymała miano Uciechów. Wioska powstała w wyniku osadzania na ziemi książęcej niemieckich osadników. Takim pierwszym organizatorem, a może właścicielem był prawdopodobnie Bertold. W 1305 roku Bertholdi villa wymieniana jest wśród wsi, z których biskup wrocławski odbierał czynsz. Z 1335 roku pochodzi informacja o istniejącym we wsi kościele parafialnym. W 1677 roku wieś określono jako Barschdorf, a w roku 1765 – jako Bertholdsdorf.
W 1427 roku wzmiankowany był proboszcz tutejszego kościoła, niejaki Mikołaj Longi kanonik wrocławski. Przed rokiem 1550 wraz ze zmianą wyznania właściciela wsi kościół staje się ewangelicką świątynią. Do katolików wraca ponownie w 1654 roku, a urząd plebana sprawował proboszcz z Dzierżoniowa. Po roku 1667 nowy proboszcz rezyduje już przy kościele, dodatkowo opiekując się kościołem w Dobrocinie. W 1700 roku spłonął budynek plebanii, a probostwo przeniesiono do Dzierżoniowa, a w 1793 roku kościół staje się kościołem filialnym parafii w Jaźwinie i tak pozostaje do dziś.
Kościół zawdzięcza swą gruntowną rozbudowę Krzysztofowi von Almesloe, który został w 1705 roku wyniesiony przez cesarza Leopolda I do stanu hrabskiego. Wystrój wewnętrzny pochodzący z okresu 1725-1727 stanowi ciekawy przykład jednolitego stylowo zespołu barokowej snycerki i malarstwa. W skład tego zespołu wchodzi ołtarz główny, ołtarze boczne św. Anny Samotrzeci i św. Jana Chrzciciela, ambona, chrzcielnica z drewnianą pokrywą (na pokrywie scena chrztu chrystusa) oraz figura Jana Nepomucena.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty:
- zespół dworski (nr 6):
- dwór, renesansowo-barokowy, przykład nowożytnej siedziby szlacheckiej, z 1593 r., przebudowany w XVIII i XIX w.
- park, z końca XVII i XVIII w.
- kościół św. Bartłomieja z XV-XVIII wieku (obie budowle przebudowane na przełomie XIX i XX wieku).[8]
Bardzo interesujący zabytek kulturowy tworzy południowa przybudówka do kościoła ukończona w 1618 roku. Ma ona trzy kondygnacje: kryptę, zakrystię i otwartą do wewnątrz kościoła emporę. W krypcie spoczęli członkowie rodziny von Stange i pierwszy właściciel Uciechowa z rodu von Almesloe, zmarły w 1625 roku Jodok, bohater kilkunastu bitew okresu wojny trzydziestoletniej.
inne zabytki:
- krzyż pokutny wbudowany w mur cmentarza,
- średniowieczne grodzisko na wzgórzu za wsią,
- murowana kapliczka z 1700 roku, ufundowana przez ówczesnego właściciela wsi barona Krzysztofa von Almesloe, stojąca 1 km za wsią w kierunku Dzierżoniowa.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 142456
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1312 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ ”Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie ustalenia, zmiany i znoszenia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektu fizjograficznego”(Dz.U. z 2006 r. nr 240, poz. 1746)
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 22 grudnia 2023 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. (Dz.U. z 2023 r. poz. 2799)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 10. [dostęp 2012-08-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].