Uzębienie
Uzębienie (łac. dentitio) – zespół wszystkich zębów występujących w jamie ustnej jednego osobnika. Cechy uzębienia są charakterystycznymi cechami taksonów, szczególnie istotnymi w paleozoologii przy badaniach materiału kopalnego.
Na uzębienie danego osobnika składa się łuk zębowy górny (arcus dentalis superior) i łuk zębowy dolny (arcus dentalis inferior).
U niektórych gatunków zęby są elementem dymorfizmu płciowego[potrzebny przypis]. Układ zębów danego gatunku określa wzór zębowy.
Typy uzębienia edytuj
Typy uzębienia wyróżniane w zależności od:
kształtu i wielkości zębów:
budowy koron zębowych:
- uzębienie sekodontyczne – guzki zębów policzkowych tworzone przez szkliwo o ostrych krawędziach. np. drapieżne, owadożerne
- uzębienie lofodontyczne – guzki zębów policzkowych ukształtowane w figury zwane jarzem (lophi) np. u koniowatych
- uzębienie bunodontyczne – guzki zaokrąglone, niewysokie. np. wszystkożerne
- uzębienie selenodontyczne – guzki tępe w postaci półksiężyca. np. przeżuwacze
częstotliwości wymiany zębów:
układu łuków zębowych:
- uzębienie izognatyczne – w zamkniętej jamie ustnej zęby górne i dolne trafiają na siebie, np. pies, świnia.
- uzębienie anizognatyczne – w zamkniętej jamie ustnej zęby górne i dolne nie trafiają na siebie (np. u konia zęby żuchwowe lewej i prawej strony są położone bliżej siebie, niż zęby szczęki).
Bibliografia edytuj
- Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne. Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński: Anatomia zwierząt. T. 2. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-13544-7.
- Anatol Akajeswki: Anatomia zwierząt domowych T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,1985. ISBN 83-09-00858-9.