Viktor Lutze (ur. 28 grudnia 1890 w Bevergern w Westfalii, zm. 2 maja 1943 w Poczdamie) – Reichsleiter NSDAP oraz po nocy długich noży i zabójstwie Ernsta Röhma 30 czerwca 1934 szef sztabu SA.

Viktor Lutze
ilustracja
Szef sztabu Sturmabteilung Szef sztabu Sturmabteilung
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1890
Bevergern

Data i miejsce śmierci

2 maja 1943
Poczdam

Przebieg służby
Lata służby

30 czerwca 1934 – 2 maja 1943

Formacja

SA

Odznaczenia
Odznaka Złota Partii (III Rzesza)
Order Niemiecki (III Rzesza) Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Srebrna odznaka za rany (Cesarstwo Niemieckie) Krzyż Honorowy dla Walczących na Froncie (III Rzesza)

Życiorys edytuj

Służbę w wojsku rozpoczął w 1912[1]. W czasie pierwszej wojny światowej służył najpierw w 369. Pułku Piechoty, a następnie w 15. Rezerwowym Pułku Piechoty.

W 1922 wstąpił do NSDAP, a w 1923 do SA[1], w której został w 1931 dowódcą grupy „Północ” w Hanowerze.

W 1933 Adolf Hitler mianował go szefem policji w Hanowerze w randze Gruppenführera SA. Po zamordowaniu Ernsta Röhma 30 czerwca 1934 w czasie nocy długich noży został szefem sztabu SA[1] (formalnie dowódcą SA był Adolf Hitler, faktycznie kierował nimi szef sztabu). Był deputowanym do Reichstagu.

Kontrowersje wokół śmierci Lutzego edytuj

Według oficjalnej wersji Viktor Lutze został ciężko ranny wraz z córką, Ingą, w wypadku samochodu kierowanego przez jego syna, Viktora juniora, 1 maja 1943 roku na autostradzie pod Poczdamem. Inga zmarła na miejscu, a Viktor Lutze – następnego dnia po operacji w szpitalu miejskim w Poczdamie o godz. 20.30. Następcą Viktora Lutzego został Wilhelm Schepmann.

Natomiast UPA ogłosiła, że zginął on w zasadzce podczas podróży inspekcyjnej na Wołyniu[2].

Historycy ukraińscy Anatilij Rusnaczenko, Łew Szankowśkyj i Wołodymyr Kosyk twierdzą, że Lutze zginął wraz z czterema członkami swojego sztabu na Wołyniu koło Kortelisów w zasadzce sotni UPA Tychona Zinczuka „Kubika”. Per Anders Rudling uważa tę wersję śmierci Lutzego za propagandową mistyfikację ukraińskich nacjonalistów[3], Grzegorz Motyka nie rozstrzyga tej kwestii:

Jeśli wierzyć tej wersji, Niemcy ze względów propagandowych nigdy się nie przyznali, że Lutze zginął z rąk UPA. Trudno rozstrzygnąć jak było – prawdopodobna jest przecież wersja odwrotna: Dowódca SA faktycznie zginął w wypadku. Na wieść o tym, ze względów propagandowych, Ukraińcy ogłosili, że to oni zorganizowali zasadzkę. Gdyby jednak Lutze faktycznie został zlikwidowany przez partyzantów, byłby to niewątpliwie największy sukces UPA w walce z Niemcami.

Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 202–203, ISBN 83-88490-58-3, OCLC 838973434.

Przypisy edytuj

  1. a b c Stanisław Żerko, Biograficzny leksykon II wojny światowej, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014, s. 250, ISBN 978-83-63795-77-1.
  2. Grzegorz Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2006, s. 203, ISBN 83-88490-58-3, OCLC 838973434.
  3. Per A. Rudling, The OUN, the UPA and the Holocaust: A Study in the Manufacturing of Historical Myths, The Carl Beck Papers in Russian & East European Studies, No. 2107, November 2011, ISSN 0889-275X, s. 17.

Linki zewnętrzne edytuj