Węże morskie (Hydrophiidae) – wyróżniana przez część autorów rodzina węży z kladu Caenophidia obejmująca gatunki wtórnie przystosowane do życia w wodzie. Niekiedy dzielona na dwie podrodziny: Hydrophiinae i Laticaudinae. Analizy filogenetyczne wykorzystujące dane molekularne sugerują, że węże morskie nie powinny być uznawane za odrębną rodzinę, lecz należy je zaliczyć do rodziny zdradnicowatych, bowiem bez węży morskich rodzina Elapidae jest parafiletyczna. Według tych analiz węże morskie (wszystkie lub tylko podrodzina Hydrophiinae) są szczególnie blisko spokrewnione ze zdradnicowatymi zasiedlającymi obszar Australazji (m.in. rodzaje Notechis[1][2][3][4][5][6][7], Austrelaps[1][2][4][7], Tropidechis[8][2][4][7], Hemiaspis[8][4][7], Micropechis[1][2][7]). Lawson i współpracownicy (2005) zaliczyli nawet do Hydrophiinae szereg rodzajów zdradnicowatych z Australazji, m.in. Acanthophis, Aspidomorphus, Austrelaps, Demansia, Denisonia, Drysdalia, Elapognathus, Hemiaspis, Micropechis, Notechis, Oxyuranus, Toxicocalamus, Tropidechis[3]. Część analiz kladystycznych sugeruje, że Hydrophiidae w tradycyjnym rozumieniu są difiletyczne, gdyż rodzaje zaliczane do Hydrophiinae nie są bliżej spokrewnione z rodzajem Laticauda niż innymi przedstawicielami Elapidae[8][1][2][4][7].

Węże morskie
Hydrophiidae
Smith, 1926
Ilustracja
Hydrophis cyanocinctus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Rodzina

węże morskie

Występowanie: gorące strefy Oceanu Indyjskiego i Pacyfiku, głównie w pobliżu raf, mielizn lub lądu. Istnieją dwa gatunki słodkowodne oraz jeden żyjący na pełnym morzu.

Przystosowanie do życia w wodzie: węże wodne posiadają spłaszczony tułów, wiosłowaty ogon, przesunięte ku górze nozdrza mogą być zamykane podczas nurkowania.

Kladogram węży morskich i najbliżej z nimi spokrewnionych przedstawicieli zdradnicowatych według Pyrona i współpracowników (2011). Nazwy węży morskich pogrubiono[7]:






















Hydrophis pacificus



Hydrophis semperi




Hydrophis cyanocinctus




Hydrophis spiralis




Hydrophis lapemoides




Pelamis platura




Lapemis curtus








Hydrophis macdowelli



Hydrophis brooki




Disteira kingii





Hydrophis ornatus



Acalyptophis peronii






Hydrophis czeblukovi



Disteira major






Astrotia stokesii




Hydrophis elegans




Hydrelaps darwiniensis




Parahydrophis mertoni








Aipysurus laevis



Aipysurus fuscus





Aipysurus apraefrontalis



Aipysurus duboisii





Aipysurus eydouxii




Emydocephalus annulatus











Echiopsis atriceps



Hoplocephalus bitorquatus





Tropidechis carinatus



Notechis scutatus






Austrelaps superbus



Austrelaps labialis






Drysdalia coronoides



Drysdalia mastersii





Echiopsis curta





Hemiaspis damelii



Hemiaspis signata











Rhinoplocephalus nigrescens



Rhinoplocephalus bicolor




Elapognathus coronata




Denisonia devisi






Suta monachus



Suta suta




Suta fasciata







Furina diadema



Furina ornata




Cacophis squamulosus







Simoselaps calonotus



Vermicella intermedia












Pseudechis guttatus



Pseudechis papuanus




Pseudechis colletti





Pseudechis butleri



Pseudechis australis





Pseudechis porphyriacus






Pseudonaja textilis



Pseudonaja modesta





Oxyuranus scutellatus



Oxyuranus microlepidotus








Acanthophis praelongus



Acanthophis antarcticus




Aspidomorphus muelleri







Simoselaps anomalus



Simoselaps bertholdi




Simoselaps semifasciatus









Demansia vestigiata



Demansia papuensis




Toxicocalamus preussi




Micropechis ikaheka





Laticauda colubrina




Przypisy edytuj

  1. a b c d Joseph B. Slowinski, Theodore J. Papenfuss. Phylogenetic Relationships of Elapid Snakes Based on Cytochrome b mtDNA Sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 15 (1), s. 157-164, 2000. DOI: 10.1006/mpev.1999.0725. (ang.). 
  2. a b c d e John D. Scanlon, Michael S. Y. Lee. Phylogeny of Australasian venomous snakes (Colubroidea, Elapidae, Hydrophiinae) based on phenotypic and molecular evidence. „Zoologica Scripta”. 33 (4), s. 335–366, 2004. DOI: 10.1111/j.0300-3256.2004.00151.x. (ang.). 
  3. a b R. Lawson, J.B. Slowinski, B.I. Crother, F.T. Burbrink. Phylogeny of the Colubroidea (Serpentes): New evidence from mitochondrial and nuclear genes. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37 (2), s. 581–601, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.07.016. (ang.). 
  4. a b c d e K. L. Sanders, M. S. Y. Lee, R. Leys, R. Foster, J. Scott Keogh. Molecular phylogeny and divergence dates for Australasian elapids and sea snakes (Hydrophiinae): evidence from seven genes for rapid evolutionary radiations. „Journal of Evolutionary Biology”. 21 (3), s. 682–695, 2008. DOI: 10.1111/j.1420-9101.2008.01525.x. (ang.). 
  5. Christopher M. R. Kelly, Nigel P. Barker, Martin H. Villet, Donald G. Broadley. Phylogeny, biogeography and classification of the snake superfamily Elapoidea: a rapid radiation in the late Eocene. „Cladistics”. 25 (1), s. 38–63, 2008. DOI: 10.1111/j.1096-0031.2008.00237.x. (ang.). 
  6. Hussam Zaher, Felipe Gobbi Grazziotin, John E. Cadle, Robert W. Murphy, Julio Cesar de Moura-Leite, Sandro L. Bonatto. Molecular phylogeny of advanced snakes (Serpentes, Caenophidia) with an emphasis on South American Xenodontines: A revised classification and descriptions of new taxa. „Papéis Avulsos de Zoologia”. 49 (11), s. 115-153, 2009. (ang.). 
  7. a b c d e f g R. Alexander Pyron, Frank T. Burbrink, Guarino R. Colli, Adrian Nieto Montes de Oca, Laurie J. Vitt, Caitlin A. Kuczynski i John J. Wiens. The phylogeny of advanced snakes (Colubroidea), with discovery of a new subfamily and comparison of support methods for likelihood trees. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 58 (2), s. 329–342, 2011. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.11.006. (ang.). 
  8. a b c J. Scott Keogh. Molecular phylogeny of elapid snakes and a consideration of their biogeographic history. „Biological Journal of the Linnean Society”. 63 (2), s. 177–203, 1998. DOI: 10.1111/j.1095-8312.1998.tb01513.x. (ang.).