Waldemar Tomaszewski
Waldemar Tomaszewski (ur. 3 marca 1965 w Wilnie) – litewski inżynier, samorządowiec, polityk, działacz polskiej mniejszości narodowej na Litwie, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin (od 1999) oraz Związku Polaków na Litwie (od 2021), w latach 2000–2009 poseł na Sejm Republiki Litewskiej, deputowany do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 marca 1965 |
|---|---|
| Alma Mater | |
| Stanowisko |
poseł na Sejm Republiki Litewskiej, poseł do Parlamentu Europejskiego |
| Partia | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
W latach 1983–1990 studiował inżynierię w Wileńskim Instytucie Inżynierii Budownictwa. Od 1992 do 1996 pracował w sekretariacie frakcji poselskiej Związku Polaków na Litwie.
Od 1994 należy do Akcji Wyborczej Polaków na Litwie. Na III zjeździe tej organizacji w 1999 został wybrany jej przewodniczącym (wybór potwierdzano na zjazdach IV i V). W 1995, 1997, 2000 i 2007 był z jej ramienia wybierany do rady rejonu wileńskiego. W latach 2000–2003 zajmował stanowisko zastępcy mera tej gminy.
W 2000 został wybrany na posła w okręgu Wilno-Soleczniki. Kilkakrotnie w tej kadencji zmieniał kluby parlamentarne, zasiadał m.in. we frakcji Związku Ojczyzny, frakcjach łączonych, ostatecznie znalazł się wśród stronników odwołanego prezydenta Rolandasa Paksasa. W 2004 bez powodzenia kandydował do Parlamentu Europejskiego. W wyborach w tym samym roku odnowił mandat, przystąpił do frakcji Litewskiego Ludowego Związku Chłopskiego Kazimiry Prunskienė. W wyborach w 2008 po raz trzeci dostał się do parlamentu, wygrywając w swoim okręgu już w I turze większością 61,33% głosów[1]. Wraz z dwoma innymi posłami AWPL wstąpił do frakcji partii Porządek i Sprawiedliwość.
Przez część litewskich Polaków krytykowany jest za autorytarny styl sprawowania władzy w partii[2].
W marcu 2009 zgłosił swoją kandydaturę na urząd prezydenta Litwy w wyborach przewidzianych na 17 maja[3]. W kampanii wyborczej zaproponował m.in. wprowadzenie prawa umożliwiającego odbieranie politykom nieuczciwie zdobytego majątku, rozwiązanie problemu pisowni polskich nazwisk i nazw, zwrot właścicielom ziemi w Wilnie i w rejonie wileńskim w ramach reprywatyzacji. Otrzymał 4,7% głosów w I turze głosowania[4].
Był liderem listy Akcji Wyborczej Polaków na Litwie w wyborach do Parlamentu Europejskiego w czerwcu 2009. Według wstępnych wyników otrzymał 26 165 głosów i uzyskał mandat posła do Parlamentu Europejskiego[5]. 17 czerwca 2009 zdecydował o jego przyjęciu, w związku z czym na jesieni odbyły się wybory uzupełniające w okręgu Wilno-Soleczniki. W PE przystąpił do grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów w Parlamencie Europejskim. W 2012 ponownie wybrany do Sejmu, zrezygnował jednak z objęcia mandatu[6].
W 2014 ponownie wystartował w wyborach prezydenckich, w I turze otrzymując 8,2% głosów i zajmując 5. miejsce wśród 7 kandydatów[7]. W tym samym roku z powodzeniem ubiegał się o reelekcję do Europarlamentu, uzyskując mandat deputowanego do PE VIII kadencji[8].
W 2019 po raz kolejny kandydował w wyborach prezydenckich, w I turze otrzymując około 4,0% głosów ważnych (zajmując 6. miejsce wśród 9 kandydatów)[9]. W majowych wyborach do Parlamentu Europejskiego został wybrany na swoją trzecią kadencję[10]. W czerwcu 2021 zastąpił Michała Mackiewicza na funkcji prezesa Związku Polaków na Litwie[11]. W wyborach samorządowych w 2023 bez powodzenia kandydował na mera Wilna, zajmując w pierwszej turze 5. miejsce z wynikiem 8,5% głosów[12].
Odznaczenia edytuj
Odznaczony Krzyżem Oficerskim (2001)[13] i Komandorskim (2009)[14] Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, a także Odznaką Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą (2023)[15]. W 2018 otrzymał Krzyż „Golgota Wschodu”[16].
Życie prywatne edytuj
Żonaty (żona Wioleta), ma dwóch synów (Władysława i Pawła). Jego imię i nazwisko na Litwie było zapisywane w formie Valdemar Tomaševski; po uchwaleniu w 2022 ustawy o zapisie nielitewskich nazwisk[17] dokonał urzędowej zmiany zapisu imienia i nazwiska.
Przypisy edytuj
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2008. [dostęp 2012-11-15]. (lit.).
- ↑ Na skutek konfliktu z Waldemarem Tomaszewskim z członkostwa w AWPL w 2007 zrezygnowała posłanka Leokadia Poczykowska, była mer rejonu wileńskiego. Decyzję tę motywowała niemożnością znoszenia autorytaryzmu lidera tej partii (por. Była posłanka AWPL Leokadia Poczykowska wystartuje w wyborach do Sejmu z listy partii chłopskiej minister rolnictwa Kazimiery Prunskienė. infopol.lt. [dostęp 2012-11-15].).
- ↑ Polak kandydatem na prezydenta... Litwy. interia.pl, 10 marca 2009. [dostęp 2012-11-15].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2008. [dostęp 2019-05-13]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2012. [dostęp 2012-11-15]. (lit.).
- ↑ Waldemar Tomaszewski zostaje w Brukseli. delfi.lt, 15 listopada 2012. [dostęp 2012-11-15].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2014. [dostęp 2019-05-13]. (ang.).
- ↑ Europos Parlamento rinkimai: konservatoriai ir liberalai švenčia. alfa.lt, 26 maja 2014. [dostęp 2014-05-26]. (lit.).
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2019. [dostęp 2019-05-19]. (lit.).
- ↑ Kolejny ogromny sukces AWPL-ZCHR. l24.lt, 27 maja 2019. [dostęp 2019-05-27]. (lit.).
- ↑ Waldemar Tomaszewski – nowym prezesem Związku Polaków na Litwie. zw.lt, 26 czerwca 2021. [dostęp 2021-06-29].
- ↑ Główna Komisja Wyborcza – Wybory 2023. [dostęp 2023-03-11]. (lit.).
- ↑ M.P. z 2001 r. nr 43, poz. 691
- ↑ M.P. z 2009 r. nr 61, poz. 816
- ↑ Oświadczenie Forum Wileńskiego ws. Odznak za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą. wilnoteka.pl, 3 maja 2023. [dostęp 2023-05-08].
- ↑ Adam Gajkowski: Krótka wizyta w Ojczyźnie – relacja Adama Gajkowskiego. solidarni2010.pl, 27 maja 2018. [dostęp 2018-06-30].
- ↑ Barbara Bodalska: Litwa: Przedstawiciele polskiej mniejszości zmieniają zapis nazwisk. euractiv.pl, 20 lipca 2022. [dostęp 2023-02-17].
Bibliografia edytuj
- Sylwetka kandydata do Sejmu Republiki Litewskiej na stronie Głównej Komisji Wyborczej. [dostęp 2012-11-15]. (lit.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2023-02-17].
- Waldemar Tomaszewski – strona prywatna. [dostęp 2021-06-29].