Wielcy Komnenowie

Wielcy Komnenowie (grec. Μέγας Κομνηνός, Megas Komnēnos) – dynastia bizantyńska panująca w Cesarstwie Trapezuntu w latach 1204-1461.

Dzieje

W 1204 Konstantynopol zdobyły wojska czwartej wyprawy krzyżowej. Cesarstwo założyli przedstawiciele bizantyńskiej dynastii Komnenów, wnuków Andronika I, Aleksego i Dawida, którzy zawładnęli w kwietniu 1204 roku Trapezuntem, zakładając dynastię Wielkich Komnenów. Miało to miejsce zupełnie niezależnie od wydarzeń z Konstantynopola, który został krótko potem zdobyty przez rycerzy IV krucjaty. Przy wsparciu wojsk gruzińskich i królowej Tamary, Dawid Wielki Komnen zdobył położone na wybrzeżu Morza Czarnego tereny wokół miasta Trapezunt, a także Synopę i Herakleę Pontyńską. Aleksy przyjął tytuł cesarski. Rodzina nazwała się Wielkimi Komnenami. Jego potomkowie panowali w cesarstwie Trapezuntu przez ponad 250 lat. Ostatni cesarz Trapezuntu, Dawid II (zm. 1463 r.) został usunięty z tronu w 1461 r. (osiem lat po upadku Konstantynopola). Jego cesarstwo zajęli Turcy.

Bibliografia

• Siergiej Karpow, Cesarstwo Trapezuntu [w:] Bizancjum i jego sąsiedzi 1204-1453, pod red. Angeliki Laiou, Cécile Morisson, przeł. Andrzej Graboń, Kraków: Wydawnictwo WAM 2013, s. 393-406.
• Anthony Bryer, Świat prawosławnych Rzymian (1393–1492) [w:] Bizancjum 1024-1492, t. 2, red. Jonathan Shepard, przeł. Jolanta Kozłowska, Robert Piotrowski, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog 2015, s. 325-347.
• Michał Kozłowski, Trapezunt - ostatni bizantyński bastion
• Małgorzata Dąbrowska, Trapezuntu Cesarstwo [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, pod red. nauk. Oktawiusza Jurewicza, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2002, s. 479.