Wojownik sprawiedliwości społecznej

Wojownik sprawiedliwości społecznej[1] (ang. social justice warrior, SJW) – pejoratywne określenie osoby, która promuje postępowe społecznie poglądy, w tym feminizm, prawa obywatelskie i multikulturalizm[2][3]. Oskarżenie, że ktoś jest SJW, niesie ze sobą implikację, że dąży do osobistej walidacji, a nie do zakorzenionych przekonań i angażuje się w nieszczere dyskusje[3][4].

Wyrażenie to powstało pod koniec XX wieku jako neutralne lub pozytywne określenie opisujące osoby zaangażowane w działalność na rzecz sprawiedliwości społecznej[2]. W 2011 roku, gdy określenie to po raz pierwszy pojawiło się na Twitterze, zmieniło swoje zabarwienie z pozytywnego na zdecydowanie negatywne[2]. W czasie kontrowersji wokół Gamergate coraz częściej pojawiało się negatywne skojarzenie, skierowane w szczególności do osób wyznających liberalizm społeczny, inkluzywność kulturową czy feminizm, a także poglądy uznawane za poprawne politycznie[2][3].

Geneza edytuj

Od momentu pojawienia się w 1824 roku, termin „sprawiedliwość społeczna” odnosi się do sprawiedliwości na poziomie społecznym. Od początku lat 90. do początku lat 2000. określenie „wojownik sprawiedliwości społecznej” było używane jako określenie neutralne lub komplementarne, jak wtedy, gdy w artykule z Montreal Gazette z 1991 roku opisano działacza związkowego (Michel Chartrand) jako „quebeckiego nacjonalistę i wojownika o sprawiedliwość społeczną” (ang. Quebec nationalist and social-justice warrior)[2].

Katherine Martin, szefowa amerykańskich słowników w Oxford University Press, powiedziała w 2015 roku, że „Wszystkie przykłady, które widziałam do tej pory, ubóstwiały tę osobę”[2].

Według Martin termin ten zmienił swoje znaczenie z przede wszystkim pozytywnego na negatywne około 2011 roku, kiedy to został po raz pierwszy użyty jako obraza na Twitterze[2]. Negatywne użycie terminu stało się głównym nurtem (ang. mainstream) w związku z kontrowersjami wokół Gamergate w 2014 roku, pojawiając się jako określenie używane przez zwolenników Gamergate do opisania swoich ideologicznych przeciwników[2].

W kulturze internetowej i gier wideo termin ten jest szeroko związany z kontrowersjami wokół Gamergate i szerszą wojną kulturową, w tym z kampanią Sad Puppies w 2015 r., która rzekomo miała wpłynąć na przyznanie nagród Hugo[5][6].

Stosowanie tego określenia w znaczeniu pejoratywnym zostało spopularyzowane na takich stronach internetowych jak Reddit, 4chan i Twitter[7].

Opis edytuj

Negatywne konotacje dotyczą przede wszystkim tych, którzy wyznają poglądy związane z progresywizmem, inkluzywnością kulturową czy feminizmem[2][5]. Użycie to oznacza, że dana osoba angażuje się w nieszczere argumenty na rzecz sprawiedliwości społecznej lub aktywizm mający na celu podniesienie jej osobistej reputacji i przekonań. Allegra Ringo napisała w „Vice”, że „innymi słowy, SJW nie mają silnych zasad, ale udają. Problem w tym, że nie jest to prawdziwa kategoria ludzi. To po prostu sposób na zdyskredytowanie każdego, kto obnaża sprawiedliwość społeczną”[4].

Termin ten jest powszechnie używany przez uczestniczki i uczestników dyskusji internetowych w krytyce feminizmu[8]. Scott Selisker, napisał w New Literary History, „[Uczestnicy Forów] często wygłaszają osobistą krytykę tego, co postrzegają jako typ osoby o charakterze wojownika o sprawiedliwość społeczną, czyli stereotyp feministki jako nierozsądnej, świętej, stronniczej i samozwańczej” (ang. [Forum participants] often make personal criticisms of what they see as a type: the 'social justice warrior,' i.e., the stereotype of the feminist as unreasonable, sanctimonious, biased, and self-aggrandizing)[8].

W sierpniu 2015 roku określenie social justice warrior stało się jednym z kilku nowych słów i wyrażeń dodanych do Oxford Dictionaries[9][10]. Martin stwierdziła, że postrzegana ortodoksyjność [postępowej polityki] wywołała odwrót wśród ludzi, którzy czują, że ich mowa jest kontrolowana[2].

Użycie tego określenia zostało opisane jako próba zdegradowania motywacji osoby oskarżonej o bycie SJW, co oznacza, że jej motywy są potrzebne „do osobistej walidacji, a nie z jakiegoś głęboko zakorzenionego przekonania”[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kristin Ghodsee, Kobiety, socjalizm i dobry seks: Argumenty na rzecz niezależności ekonomicznej, Sonia Draga Sp. z o.o., 3 marca 2020, ISBN 978-83-66460-93-5 [dostęp 2020-03-06] (pol.).
  2. a b c d e f g h i j Abby Ohlheiser, Why ‘social justice warrior,’ a Gamergate insult, is now a dictionary entry [online], Washingtonpost.com, 7 października 2015 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-26].
  3. a b c d Understanding the Jargon of Gamergate [online], recode.net, 2 stycznia 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-02].
  4. a b Meet the Female Gamer Mascot Born of Anti-Feminist Internet Drama [online], vice.com, 14 stycznia 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-14].
  5. a b Why ‘social justice warrior,’ a Gamergate insult, is now a dictionary entry – The Washington Post [online], washintonpost.com, 26 stycznia 2017 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-26].
  6. Hugo awards shortlist dominated by rightwing campaign [online], theguardian.com, 18 lutego 2019 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-18].
  7. In defence of ‘social justice warriors’ – The Peak [online], the-peak.ca, 17 marca 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-17].
  8. a b Scott Selisker, The Bechdel Test and the Social Form of Character Networks, „New Literary History”, 46 (3), 2015, s. 505–523, DOI10.1353/nlh.2015.0024, ISSN 1080-661X [dostęp 2020-02-23] (ang.).
  9. Can You Use That In A Sentence? Dictionary Adds New Words: The Two-Way: NPR [online], npr.org, 20 marca 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-20].
  10. Oxford Dictionaries Adds ‘Redditor’, ‘Butthurt’ and ‘Hangry’ [online], time.com, 20 stycznia 2016 [dostęp 2020-02-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-20].

Linki zewnętrzne edytuj