Wybory prezydenckie na Słowacji w 2019 roku

Wybory prezydenckie na Słowacji w 2019 roku odbyły się w dwóch turach 16 i 30 marca 2019. Urzędujący prezydent Andrej Kiska zrezygnował z ubiegania się o drugą kadencję. W II turze Zuzana Čaputová pokonała Maroša Šefčoviča.

Słowacja
Godło Słowacji
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Słowacji

Wikiprojekt Polityka

Podłoże edytuj

Andrej Kiska został wybrany na prezydenta w marcu 2014 roku. Wygrał wybory z ogromną większością głosów przeciwko ówczesnemu premierowi Robertowi Fico.

Sondaże wskazywały, że był on najbardziej zaufanym politykiem na Słowacji i że prawdopodobnie byłby liderem w wyborach, gdyby zdecydował się ubiegać o reelekcję[1]. Początkowo planował ogłosić, czy wystartuje w wyborach we wrześniu 2018 roku[2], ale przeniósł ją na 15 maja 2018 roku[3]. Partia Wolność i Solidarność ogłosiła, że poprze kandydaturę Kiski[4]. Jednak Kiska ogłosił 15 maja 2018, że nie będzie ubiegał się o reelekcję, argumentując, że ten ruch może zakończyć „erę konfrontacji politycznej”, w obliczu której stanął jego kraj. Powołał się jednocześnie na chęć poświęcenia większej ilości czasu rodzinie[5].

System wyborczy edytuj

Prezydent Republiki Słowackiej wybierany jest na pięcioletnią kadencję w głosowaniu powszechnym od 1999 roku. Rola głowy państwa jest ograniczona, ale nie tylko ceremonialna. Prezydent ma prawo mianować premiera, zawetować budżet (chyba że zostanie zatwierdzony większością dwóch trzecich głosów) i nominować sędziów na najwyższych szczeblach władzy sądowniczej.

Prezydent wybierany jest metodą dwuetapową; jeśli żaden kandydat nie osiągnie 50% + 1 głosów w pierwszej turze, dwóch najlepszych kandydatów z pierwszej tury bierze udział w drugiej turze[6]

Do zarejestrowania kandydatury zgodnie w wymogami Konstytucji Słowacji wymaga jest zebranie 15 000 podpisów obywateli Słowacji lub uzyskanie poparcia 15 z 150 posłów w parlamencie. Urząd prezydenta można sprawować maksymalnie przez dwie pięcioletnie kadencje.

Kandydaci edytuj

Kandydaci, którzy zgodnie z obowiązującym prawem zebrali wymagane 15 000 podpisów obywatelskich lub 15 podpisów posłów do Rady Narodowej do północy 31 stycznia 2019 roku[7]:

# Kandydat Partia polityczna Zawód Wiek Deklaracja
startu
Potwierdzenie
kandydatury
Liczba złożonych podpisów[8]
1.   Béla Bugár Most-Híd Poseł do Rady Narodowej 60 9 czerwca 2018[9] 6 września 2018[10] 34 656 podpisów obywateli
2.   Zuzana Čaputová PS Prawniczka 45 29 maja 2018[11] 24 stycznia 2019[12] 18 481 podpisów obywateli
3.   Martin Daňo Niezależny Dziennikarz 42 16 lutego 2018[13] 24 stycznia 2019[14] 16 podpisów posłów do Rady Narodowej
4.   Štefan Harabin Niezależny (poparty przez KDŽP)[15] Sędzia Sądu Najwyższego Republiki Słowackiej 61 18 kwietnia 2018[16] 15 listopada 2018[17] 31 993 podpisów obywateli
5.   Eduard Chmelár Niezależny Wykładowca uniwersytecki 47 23 kwietnia 2018[18] 28 stycznia 2019[19] 17 953 podpisów obywateli
6.   Marian Kotleba ĽSNS Poseł do Rady Narodowej 41 31 maja 2018[20] 30 stycznia 2019[21] ponad 27 000 podpisów obywateli
7.   Milan Krajniak Jesteśmy Rodziną Poseł do Rady Narodowej 46 31 maja 2018[22] 11 sierpnia 2018[23] 25 135 podpisów obywateli
8.   František Mikloško Niezależny
(poparty przez OKS[24], KDH[25], OĽaNO i )[26]
Publicysta 71 6 czerwca 2018[27] 25 stycznia 2019[28] 19 104 podpisów obywateli
9.   Maroš Šefčovič Niezależny
(poparty przez SMER-SD)
Wiceprzewodniczący, komisarz ds. unii energetycznej 52 18 stycznia 2019[29] 31 stycznia 2019[30] 47 podpisów posłów do Rady Narodowej
10. Róbert Švec Niezależny Politolog 42 27 maja 2018[31] 25 listopada 2018[32] 18 261 podpisów obywateli
11.   Bohumila Tauchmannová Niezależna Bizneswoman 60 1 marca 2018[33] 19 września 2018[34] ponad 16 000 podpisów obywateli
12. Juraj Zábojník Niezależny Analityk bezpieczeństwa 56 19 lutego 2018[35] 13 sierpnia 2018[36] 28 505 podpisów obywateli
13.   Ivan Zuzula SIEŤ Wykładowca uniwersytecki 64 31 stycznia 2019[37] 31 stycznia 2019 16 542 podpisów obywateli

Wycofane kandydatury edytuj

Kandydaci, którzy po deklaracji startu później wycofali swoją kandydaturę.

# Kandydat Partia polityczna Zawód Deklaracja
startu
Wycofanie
kandydatury
14. Oskar Fegyveres Niezależny 31 maja 2018[38] 2 listopada 2018[39]
15.   Gabriela Drobová Niezależna Dramaturg i dyrektorka Fashion TV 16 września 2018[40] 31 stycznia 2019[41]

Rezygnacja z kandydowania edytuj

19 lutego 2019 József Menyhárt zrezygnował z kandydowania udzielając jednocześnie poparcia kandydatowi na prezydenta Robertowi Mistríkowi. Uważa go za „najlepszego prawicowego kandydata demokratycznego”[42].

26 lutego 2019 Robert Mistrík zrezygnował z kandydowania na rzecz Zuzanny Čaputovej[43][44].

# Kandydat Partia polityczna Zawód Wiek Deklaracja
startu
Potwierdzenie
kandydatury
Liczba złożonych podpisów Rezygnacja z
kandydowania
Powód rezygnacji z
kandydowania
16.   József Menyhárt SMK-MKP Przewodniczący partii politycznej 42 29 września 2018[45] 28 stycznia 2019[46] 26 800 podpisów obywateli 19 lutego 2019 rezygnacja na rzecz Roberta Mistríka
17.   Robert Mistrík Niezależny
(poparty przez SaS i SPOLU)
Naukowiec 52 15 maja 2018[47] 17 listopada 2018[48] 26 885 podpisów obywateli 26 lutego 2019 rezygnacja na rzecz Zuzany Čaputovej

Niedopuszczone kandydatury edytuj

Kandydaci, których kandydatura nie została przyjęta przez przewodniczącego Rady Narodowej Republiki Słowackiej.

# Kandydat Partia polityczna Zawód Deklaracja
startu
Potwierdzenie
kandydatury
Powód niezaakceptowania
kandydatury
18. Radovan Znášik Niezależny Dyplomata, były urzędnik Ministerstwa Środowiska Republiki Słowackiej 4 września 2017[49] 29 stycznia 2019[50] nie spełnia wymogu wiekowego w dniu wyborów
19. Ján Molnár Niezależny Emeryt 22 stycznia 2019[51] 29 stycznia 2019 podejrzenie, że podpisy parlamentarzystów zostały uzyskane przez oszustwo
20. Martin Konečný Niezależny Rolnik 31 stycznia 2019[52] 31 stycznia 2019 brakująca liczba podpisów

Kampania wyborcza edytuj

Do 2014 roku ramy czasowe kampanii wyborczej określał przedział od 15 dni do 48 godzin przed rozpoczęciem wyborów[53]. Jednak obecnie nie ma limitu czasu trwania kampanii. W ten sposób poszczególni kandydaci byli aktywni kilka miesięcy przed wyborami, po ogłoszeniu kampanii. Opierając się na badaniach opinii publicznej opublikowanych pod koniec 2018 roku, Robert Mistrík wezwał Zuzanę Čaputovą, Františka Mikloška, Milana Krajniaka i Veronikę Remišovą do rezygnacji na jego korzyść[54].

Finansowanie kampanii edytuj

Zgodnie z obowiązującym prawem (Ustawa 181/2014 Z.z. o volebnej kampani) kandydat na prezydenta może wydać maksymalnie 500 000 € (wraz z podatkiem VAT), na kampanię wyborczą łącznie w dwóch turach wyborów. Kwota ta obejmuje również koszty poniesione na reklamę kandydata, które kandydat na prezydenta wydał w ciągu 180 dni przed dniem ogłoszenia daty wyborów. Kandydaci mogą przyjmować darowizny na kampanię wyłącznie od osób fizycznych, osób prawnych i partii politycznych[55].

Łączne wydatki na kampanię edytuj

Kandydat Łączne wydatki
(od 14 marca 2019)[56]
Robert Mistrík 713 468 €
Zuzana Čaputová 470 668 €
Béla Bugár 350 809 €
Maroš Šefčovič 311 352 €
Milan Krajniak 309 103 €
Štefan Harabin 289 558 €
Marian Kotleba 81 405 €
František Mikloško 56 990 €

Debaty kandydatów na prezydenta edytuj

Pierwsza debata z udziałem kandydatów na prezydenta Štefana Harabina, Eduarda Chmelára, Milana Krajniaka i Juraja Zábojníka odbyła się w telewizji TA3 24 czerwca 2018 roku[57]. W okresie poprzedzającym bezpośrednio pierwszą turę wyborów (1-13 marca) przeprowadzonych zostało 17 debat.

Debaty przed drugą turą edytuj

Podczas dwutygodniowego okresu między pierwszą a drugą turą wyborów odbyły się debaty między dwoma kandydatami, Zuzaną Čaputovą i Marošem Šefčovičem. Pierwsza debata odbyła się w RTVS bezpośrednio po nocy wyborczej. Obaj kandydaci zadeklarowali, że czują wezwanie do zmian na Słowacji. Šefčovič zadeklarował konserwatywne poglądy na kwestie migracji podkreślając wartości chrześcijańskie, atakując Čaputovą za liberalny program[58]. „Moje postrzeganie świata podziela 60 procent obywateli, gdy patrzymy na postawy wobec migrantów, obowiązkowe kwoty. Walczyłem z tym, pani Čaputová była raczej z tyłu. Są to również priorytety w polityce społecznej. Wybory pokazały, że 60 procent ludzi ma inne zdanie niż pani Čaputová - powiedział”. Komentatorzy zwrócili uwagę na fakt, że sam Šefčovič promował kiedyś podobne postawy, które krytykował u Čaputovej. Čaputová powiedziała, że chce kontynuować kampanię w takim samym duchu, jak dotychczas, z naciskiem na uczciwość i przyzwoitość. Przyznała również, że po wyborach zrezygnuje ze swojego stanowiska wiceprzewodniczącej i członkostwa w partii "Postępowa Słowacja"[59].

Lp. Data Godzina Gospodarz Miasto Moderator Uczestnicy
1. 17 marca 2019 9:00 RTVS Bratysława Juraj Jedinák Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

2. 23 marca 2019 12:10 Rádio Slovensko[60] Bratysława Marta Jančkárová Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

3. 25 marca 2019 19:00 Denník N i Novej Cvernovke[61] Bratysława Monika Tódová Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

4. 25 marca 2019 19:50 TA3[62] Bratysława Norbert Dolinský Maroš Šefčovič
5. 26 marca 2019 19:50 TA3 Bratysława Norbert Dolinský Zuzana Čaputová
6. 26 marca 2019 20:30 Markíza Bratysława Zlatica Švajdová Puškárová
Michal Kovačič
Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

7. 27 marca 2019 19:50 TA3 Bratysława Norbert Dolinský Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

8. 27 marca 2019 20:15 RTVS Bratysława Marta Jančkárová
Marek Makara
Zuzana Čaputová

Maroš Šefčovič

Debaty zaznaczone kursywą, 4 i 5, nie są pojedynkiem w prawdziwym znaczeniu tego słowa, ponieważ uczestniczył w nich tylko jeden kandydat.

Przebieg wyborów edytuj

W pierwszej turze 4 429 033 uprawnionych wyborców mogło głosować w 5 940 okręgach wyborczych na terytorium Słowacji. Lokale wyborcze były otwarte od 07:00 do 22:00[63] Wybory w okręgu nr 4 w mieście Malacky zostały przedłużone do 22:35, ponieważ lokal wyborczy został otwarty z 35 minutowym opóźnieniem (jeden członek komisji wyborczej nie przyszedł i konieczne było powołanie zastępcy)[64]. O godz. 6:30 we wsi Janice, powiat Rymawska Sobota, zmarł przewodniczący komisji wyborczej. Romski działacz obywatelski i polityk Gejza Berky upadł w urzędzie gminy (prawdopodobnie z powodu chorób układu krążenia) i wezwane na miejsce służby ratunkowe nie zdołały przywrócić akcji serca. Proces wyborczy w wiosce nie został zakłócony, w miejsce Berky wybrano nowego przewodniczącego komisji wyborczej[65].

Do incydentu doszło we wsi Medzany w powiecie Preszów, gdzie przedstawiciel Rady Miejskiej w Medzany Anton Vaňo (OĽaNO[66]), według świadków w stanie upojenia alkoholowego ukradł urnę z głosami z lokalu wyborczego. Uszkodził i rzucił ją na ziemię przed lokalem. Na miejsce wezwano patrol Korpusu Policyjnego i razem z członkami Komisji Wyborczej zabezpieczono koperty z kartami do głosowania, a następnie umieszczone je w nowej urnie. Nie doszło do utraty oddanych głosów. Z powodu incydentu komisja wyborcza została zamknięta na godzinę i 16 minut, więc pozostała otwarta do 23:16, przedłużając moratorium wyborcze na całą Słowację do 23:16[67][68].

25 marca kandydat Štefan Harabin złożył skargę konstytucyjną. Powodem tego jest fakt, że pierwsza tura wyborów nie odbyła się w sposób zgodny z prawem[69][70].

Wyniki wyborów edytuj

 
Wyniki pierwszej tury wyborów według powiatów. Na niebiesko wygrała Čaputová, na czerwono Šefčovič, na fioletowo Harabin.

W pierwszej turze wyborów prezydenckich 16 marca 2019 wzięło udział 2 158 859 wyborców, co daje frekwencję 48,74%. Liczba ważnych głosów wyniosła 2 145 364, a dwóch pierwszych kandydatów, którzy odnieśli największy sukces - Zuzana Čaputová i Maroš Šefčovič - przeszło do drugiej rundy. Kolejność otrzymanych głosów była następująca[71]:

Kandydat Partia Pierwsza tura Druga tura
Głosy % Głosy %
Zuzana Čaputová Postępowa Słowacja 870 415 40,57 1 056 582 58,40
Maroš Šefčovič Niezależny 400 379 18,66 752 403 41,59
Štefan Harabin Niezależny 307 823 14,34
Marian Kotleba Partia Ludowa Nasza Słowacja 222 935 10,39
František Mikloško Niezależny 122 916 5,72
Béla Bugár Most-Híd 66 667 3,10
Milan Krajniak Jesteśmy Rodziną 59 464 2,77
Eduard Chmelár Niezależny 58 965 2,74
Martin Daňo Niezależny 11 146 0,51
Róbert Švec Niezależny 6 567 0,30
Juraj Zábojník Niezależny 6 219 0,28
Ivan Zuzula Sieć 3 807 0,17
Bohumila Tauchmannová Niezależna 3 535 0,16
Robert Mistrík (zrezygnował na rzecz Zuzany Čaputovej) Niezależny 3 318 0,15
József Menyhárt (zrezygnował na rzecz Roberta Mistríka) Partia Społeczności Węgierskiej 1 208 0,05
Nieważne/puste głosy 13 495 38 432
Razem 2 158 859 100 1 847 417 100
Zarejestrowani wyborcy/frekwencja 4 429 033 48,74 4 419 883 41,79
Źródło: Statistics.sk, Statistics.sk

Przypisy edytuj

  1. Slovakia’s President, a Key EU Ally, Won’t Seek New Term. bloomberg.com. [dostęp 2018-05-15]. (ang.).
  2. Prezident Kiska: Nikdy som netúžil po moci, vždy som chcel pomáhať ľuďom. domov.sme.sk. [dostęp 2017-07-11]. (słow.).
  3. Kiska má zítra oznámit, zda bude znovu kandidovat. Fico na něj hned zaútočil. novinky.cz. [dostęp 2018-05-14]. (cz.).
  4. SaS má prezidentského kandidáta za Andreja Kisku. aktuality.sk. [dostęp 2018-02-16]. (słow.).
  5. Kiska nebude kandidovať za prezidenta, svoj politický zápas nepovažuje za skončený. domov.sme.sk. [dostęp 2018-05-15]. (słow.).
  6. Slovakian Presidential Election: Is there an upset on the cards?. europeelects.eu. [dostęp 2019-03-11]. (ang.).
  7. Kandidáti na prezidenta Slovenskej republiky. minv.sk. [dostęp 2019-03-11]. (słow.).
  8. Zoznam kandidátov na prezidenta sa uzavrel. pravda.sk. [dostęp 2019-02-01]. (słow.).
  9. Bugár je 28 rokov poslancom, teraz chce byť prezidentom, ktorý spojí polarizovanú spoločnosť. dennikn.sk. [dostęp 2018-06-09]. (słow.).
  10. Predseda Mosta-Híd Béla Bugár už nazbieral 30-tisíc podpisov na svoju prezidentskú kandidatúru. dennikn.sk. [dostęp 2018-09-06]. (słow.).
  11. Právnička Čaputová ohlásila prezidentskú kandidatúru. sme.sk. [dostęp 2018-05-29]. (słow.).
  12. Reportáž: Zuzana Čaputová odovzdala potrebný počet podpisov pre svoju kandidatúru na prezidentku.Mistríka vyzvala do diskusie. netky.sk. [dostęp 2019-01-24]. (słow.).
  13. Daňo chce kandidovať na prezidenta, s kamerou plánuje chodiť za poslancami kvôli podpisom. slovensko.hnonline.sk. [dostęp 2018-02-16]. (słow.).
  14. Daňo kandiduje na prezidenta, šesť podpisov má od 'kollárovcov'. pravda.sk. [dostęp 2019-01-24]. (słow.).
  15. Jaroslav Daniška. Krátke správy redakcie. postoj.sk. [dostęp 2019-03-15]. (słow.).
  16. Harabin potvrdil, že chce kandidovať na prezidenta. dennikn.sk. [dostęp 2018-04-18]. (słow.).
  17. Iniciatíva za Harabinovu prezidentskú kandidatúru vyzbierala dostatok podpisov. aktuality.sk. [dostęp 2018-11-15]. (słow.).
  18. Ďalší kontroverzný kandidát na prezidenta? Podpisy začal zbierať Eduard Chmelár. pravda.sk. [dostęp 2018-04-23]. (słow.).
  19. Aj Chmelár odovzdal podpisy, chce byť prezidentom bežných ľudí. ta3.com. [dostęp 2019-01-28]. (słow.).
  20. Marian Kotleba ohlásil kandidatúru na prezidenta. aktuality.sk. [dostęp 2018-05-31]. (słow.).
  21. Kotleba odovzdal podpisy, zabojuje o post prezidenta. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-30]. (słow.).
  22. Do prezidentského súboja sa zapojí aj Krajniak zo Sme rodina. domov.sme.sk. [dostęp 2018-05-31]. (słow.).
  23. Prvým oficiálnym kandidátom na prezidenta je Milan Krajniak. etrend.sk. [dostęp 2018-08-11]. (słow.).
  24. Mikloško pôjde do prezidentských volieb s podporou OKS. domov.sme.sk. [dostęp 2018-07-26]. (słow.).
  25. KDH v prvom kole prezidentských volieb podporí Františka Mikloška. postoj.sk. [dostęp 2019-02-16]. (słow.).
  26. Kresťanskí politici podporili Mikloška: Vždy stál na strane pravdy. hnonline.sk. [dostęp 2019-03-11]. (słow.).
  27. Do prezidentských volieb ide František Mikloško, kandidovať bude tretíkrát. dennikn.sk. [dostęp 2018-06-06]. (słow.).
  28. Mikloško odovzdal podpisy pre prezidentskú kandidatúru. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-25]. (słow.).
  29. Šefčovič prijal ponuku Smeru, ohlásil kandidatúru na prezidenta. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-18]. (słow.).
  30. Kandidát Smeru Maroš Šefčovič odovzdal podpisy poslancov. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-31]. (słow.).
  31. Na post prezidenta chce kandidovať aj Róbert Švec. etrend.sk. [dostęp 2018-05-27]. (słow.).
  32. Švec vyzbieral podpisy pod petíciu na prezidentskú kandidatúru. domov.sme.sk. [dostęp 2018-11-25]. (słow.).
  33. Občianska aktivistka Bohumila Tauchmannová Záborská ohlásila svoju kandidatúru na prezidentku. webnoviny.sk. [dostęp 2018-06-19]. (słow.).
  34. Tauchmannová vyzbierala podpisy na prezidentskú kandidatúru. domov.sme.sk. [dostęp 2018-09-19]. (słow.).
  35. Prezidentom sa chce stať aj bezpečnostný analytik Juraj Zábojník. tvnoviny.sk. [dostęp 2018-02-19]. (słow.).
  36. Juraj Zábojník vyzbieral vyše 15-tisíc podpisov, potrebných pre kandidatúru na prezidenta. webnoviny.sk. [dostęp 2018-08-13]. (słow.).
  37. Na prezidenta kandiduje aj Ivan Zuzula, podporujú ho konzervatívci. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-31]. (słow.).
  38. Nielen Krajniak a Kotleba. Dnes oznámil kandidatúru na prezidenta aj Oskar Fegyveres. slovensko.hnonline.sk. [dostęp 2018-05-31]. (słow.).
  39. Oskar Fegyveres: Ak sa niekto priznal zo sledovania novinárov, Kriak bol prvý. domov.sme.sk. [dostęp 2018-11-02]. (słow.).
  40. Gabriela Drobová chce kandidovať na post prezidentky. aktuality.sk. [dostęp 2018-09-16]. (słow.).
  41. G. Drobová nebude kandidovať v prezidentských voľbách. teraz.sk. [dostęp 2019-01-31]. (słow.).
  42. J. Menyhárt sa vzdal kandidatúry na post prezidenta SR. teraz.sk. [dostęp 2019-02-19]. (słow.).
  43. Robert Mistrík končí v prezidentských voľbách. Podporí Zuzanu Čaputovú. aktuality.sk. [dostęp 2019-02-26]. (słow.).
  44. Zvrat na Slovensku: Volby prezidenta mají novou favoritku, Čaputovou podpořil i Kiska. zpravy.aktualne.cz. [dostęp 2019-02-26]. (słow.).
  45. Nový kandidát na prezidenta, je ním predseda SMK. slovensko.hnonline.sk. [dostęp 2018-09-29]. (słow.).
  46. József Menyhárt odovzdal podpisy pre svoju prezidentskú kandidatúru. netky.sk. [dostęp 2019-01-28]. (słow.).
  47. Vedec Robert Mistrík ohlásil kandidatúru na prezidenta. dennikn.sk. [dostęp 2018-05-15]. (słow.).
  48. Kandidát na prezidenta Mistrík už má dostatok podpisov, volá po spojení síl. dennikn.sk. [dostęp 2018-11-17]. (słow.).
  49. Prvým kandidátom na post prezidenta v roku 2019 je Radovan Znášik. aktuality.sk. [dostęp 2017-09-04]. (słow.).
  50. Znášik odovzdal podpisy, na prezidentskú kandidatúru však nespĺňa vek. domov.sme.sk. [dostęp 2017-09-04]. (słow.).
  51. Nečakaný kandidát na prezidenta: Dôchodca získal podpisy priamo od poslancov. tvnoviny.sk. [dostęp 2019-01-22]. (słow.).
  52. Danko neprijal kandidatúru Znášika, nespĺňa vekovú podmienku. domov.sme.sk. [dostęp 2019-01-22]. (słow.).
  53. Zákon č. 46/1999 Z. z. o spôsobe voľby prezidenta Slovenskej republiky, o ľudovom hlasovaní o jeho odvolaní a o doplnení niektorých ďalších zákonov. slov-lex.sk. [dostęp 1999-03-18]. (słow.).
  54. Je čas spojiť sily.. mistrik2019.sk. [dostęp 2018-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 grudnia 2018)]. (słow.).
  55. Zákon č.181/2014 Z.z. o volebnej kampani. noveaspi.sk. [dostęp 2019-02-03]. (słow.).
  56. Transparency International Slovensko. transparency.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  57. Prezidentskí kandidáti predstavili svoje priority na poste hlavy štátu. dennikn.sk. [dostęp 2018-06-24]. (słow.).
  58. Šefčovič útočil na Čaputovú od prvej minúty: Jej liberálna agenda sa nezhoduje s kresťanskými hodnotami. dennikn.sk. [dostęp 2019-03-17]. (słow.).
  59. Čaputová aj Šefčovič cítia volanie po zmene, obaja idú vyhrať. pravda.sk. [dostęp 2019-03-17]. (słow.).
  60. Duely Zuzany Čaputovej a Maroša Šefčoviča prinesú RTVS aj Markíza. hnonline.sk. [dostęp 2019-03-22]. (słow.).
  61. Prezidentský duel (diskusia Denníka N). tootoot.fm. [dostęp 2019-03-25]. (słow.).
  62. SPOLU - občianska demokracia, Facebooková stránka. facebook.com. [dostęp 2019-03-25]. (słow.).
  63. Volebné miestnosti na Slovensku sa otvorili, volíme prezidenta SR. teraz.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  64. Voľby v jednom Malackom okrsku začali neskôr, chýbal člen komisie. teraz.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  65. Pred otvorením volebnej miestnosti zomrel predseda komisie v Janiciach. teraz.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  66. Výsledky hlasovania vo voľbách do orgánov samosprávy. obecmedzany.sk. [dostęp 2019-03-17]. (słow.).
  67. Incident pri prezidentských voľbách. Muž vzal urnu a vyhodil ju na cestu, volebnú miestnosť museli zatvoriť. hnonline.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  68. Opitý poslanec ukradol v Medzanoch urnu a vyhodil ju na ulicu, voľby sa predlžujú. tvnoviny.sk. [dostęp 2019-03-16]. (słow.).
  69. Š. Harabin: Podávam ústavnú sťažnosť k prezidentským voľbám. teraz.sk. [dostęp 2019-03-25]. (słow.).
  70. Na Ústavný súd už prišla sťažnosť Š. Harabina k voľbám prezidenta SR. teraz.sk. [dostęp 2019-03-26]. (słow.).
  71. VOĽBY PREZIDENTA SLOVENSKEJ REPUBLIKY. volbysr.sk. [dostęp 2019-03-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (12 sierpnia 2017)]. (słow.).