Wzdów
Wzdów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie brzozowskim, w gminie Haczów[4][5]. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
| wieś | |
 Pałac Ostaszewskich we Wzdowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
930[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
36-211[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RBR |
| SIMC |
0351544[4] |
Położenie na mapie gminy Haczów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzozowskiego  | |
 49°38′24″N 21°59′57″E/49,640000 21,999167[1]
| |
.jpg)
Historia edytuj
Pierwsze wzmianki o Wzdowie pochodzą z 1402 roku, kiedy właścicielem wsi był Piotr Wzdowski. Do rodu Wzdowskich wieś należała do XVII wieku. W XVIII właścicielką była krajczyna koronna Teresa z Ossolińskich Potocka, od której zakupił ją w 1794 roku Michał Ostaszewski, jeden z przywódców konfederacji barskiej na Podkarpaciu. W 1823 r. dobra we Wzdowie odziedziczył jego wnuk Teofil Ostaszewski, działacz społeczny i gospodarczy (w połowie XIX wieku był właścicielem posiadłości tabularnej Wzdów z Wygodą[6]), a po nim jego syn Adam, wynalazca i autor przebudowy pałacu wzdowskiego.
W roku 1883 jeden z pierwszych w Galicji ludowych zespołów amatorskich w Jasionowie, wystawił we wzdowskiej stajni wyścigowej Teofila Ostaszewskiego sztukę Władysława Ludwika Anczyca "Flisacy". Organizatorem tego amatorskiego ruchu teatralnego był syn miejscowego organisty i nauczyciela szkoły parafialnej Adam Froń. W 1911 r. odbyło się tu przedstawienie Wesela Wyspiańskiego.
W 1885 roku Ostaszewscy gościli we Wzdowie Oskara Kolberga[7][8].
Przez 47 lat, do 1 stycznia 2006, Wzdów był siedzibą Małopolskiego Uniwersytetu Ludowego (przeniesionego do Woli Sękowej).
Ludzie związani ze Wzdowem edytuj
- Zbigniew Białecki (wynalazca)
- Emma Ostaszewska – działaczka społeczna.
- Adam Ostaszewski - naukowiec i wynalazca.
- Kazimierz Ostaszewski – hodowca koni wyścigowych.
- Michał Ostaszewski – konfederat barski.
- Stanisław Ostaszewski – przemysłowiec i wynalazca.
- Sebastian Ostaszewski – ziemianin.
- Teofil Wojciech Ostaszewski – ziemianin, autor programu zniesienia pańszczyzny.
- Jan Sadowski – oficer WP.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 154125
- ↑ Raport o stanie gminy Haczów za 2021 rok [online], Gmina Haczów, Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2022, s. 4 [dostęp 2022-06-09] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1566 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 250.
- ↑ Elżbieta Millerowa, ''Przemyskie'' Oskara Kolberga, [w:] Oskar Kolberg, Przemyskie. Suplement do tomu 35., Poznań: Instytut im. Oskara Kolberga, 2011, ISBN 978-83-921727-8-9, ISBN 978-83-62298-25-9.
- ↑ Instytut im. Oskara Kolbega: Sanockie i Krośnieńskie. [dostęp 2022-07-21]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 8: Województwo ruskie, Ziemia Przemyska i Sanocka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, ISBN 83-04-04238-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
Linki zewnętrzne edytuj
- Wzdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 167.
- Pałac Ostaszewskich we Wzdowie. Film dokumentalny TVP
- O przenosinach uniwersytetu ze Wzdowa do Woli Sękowej. uniwlud.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-26)].
- Gmina Haczów: Pałac Ostaszewskich we Wzdowie - XIX w.. haczow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-25)].