XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XV Konkurs Chopinowski) – 15. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która odbyła się w dniach 2–24 października 2005 w Warszawie. Konkurs został zorganizowany przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina. Wcześniej w dniach 23–29 września 2005 odbyły się eliminacje.
XV Konkurs Chopinowski, Filharmonia Narodowa | |
Pełna nazwa |
XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina |
---|---|
Termin |
(23–29 września 2005 – eliminacje) |
Państwo | |
Miejscowość | |
Obiekt | |
Organizator | |
Tematyka | |
Strona internetowa |
Charakterystyka konkursu edytuj
Wzięło w nim udział 80 pianistów z 18 krajów[1]. Do konkursu mogli przystąpić pianiści urodzeni w latach 1977–1988[2]. Dyrektorem konkursu był Albert Grudziński, a dyrektorem-koordynatorem, Tomasz Stanicki. W stosunku do poprzednich edycji zmieniono reguły konkursu. Wprowadzono dwa etapy oraz finał (zamiast dotychczasowych trzech etapów oraz finału).
Przesłuchania konkursowe zostały podzielone na dwa etapy, które odbyły się w dniach: 3–11 października oraz 13–16 października. Koncerty finałowe trwały od 18 do 21 października. Konkurs wygrał Polak Rafał Blechacz otrzymując główną nagrodę w postaci złotego medalu oraz kwoty w wysokości 25 000 $[3][4]. W dniach 22–24 października zakończyły konkurs trzy koncerty laureatów.
Eliminacje edytuj
Nowością był etap eliminacji, który w odróżnieniu od dotychczasowego kwalifikowania na podstawie przysyłanych kaset wideo, polegał na odegraniu 15-minutowego publicznego występu. Przesłuchania eliminacyjne odbywały się w dniach 23–29 września, w dwóch salach (Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Pałac Kultury i Nauki)[5], gdzie jury[6] przesłuchało 256 kandydatów z 35 krajów[7] (do eliminacji zgłosiło się ponad 300 uczestników, przy czym nie wszyscy przyjechali na przesłuchania). Z grupy tej jury wybrało osiemdziesięciu uczestników.
Program eliminacji obejmował wyłącznie utwory Fryderyka Chopina grane z pamięci[8]. Każdy z pianistów wykonał 3 utwory (w tym obowiązkowo dwie etiudy).
Wykaz utworów eliminacyjnych[8] | ||
Jedna z następujących etiud: Etiuda C-dur op. 10 nr 1 Etiuda cis-moll op. 10 nr 4 Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5 Etiuda F-dur op. 10 nr 8 Etiuda c-moll op. 10 nr 12 Etiuda a-moll op. 25 nr 11 |
Jedna z następujących etiud: Etiuda a-moll op. 10 nr 2 Etiuda C-dur op. 10 nr 7 Etiuda As-dur op. 10 nr 10 Etiuda Es-dur op. 10 nr 11 Etiuda a-moll op. 25 nr 4 Etiuda e-moll op. 25 nr 5 Etiuda gis-moll op. 25 nr 6 Etiuda h-moll op. 25 nr 10 |
Utwór z programu konkursowego uczestnika wylosowany przez niego spośród następujących utworów: Ballada g-moll op. 23 Ballada F-dur op. 38 Ballada As-dur op. 47 Ballada f-moll op. 52 Barkarola Fis-dur op. 60 Fantazja f-moll op. 49 Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22 Polonez fis-moll op. 44 Polonez As-dur op. 53 Polonez-Fantazja As-dur op. 61 Sonata b-moll op. 35 (1 cz. – Grave; Doppio movimento) Sonata h-moll op. 58 (1 cz. – Allegro maestoso) |
Uczestnicy eliminacji[7]
|
Konkurs edytuj
Kalendarium edytuj
Kalendarz konkursu[9] | |||||||||||||||||||||||
Faza konkursu | Data | ||||||||||||||||||||||
2.10 | 3.10 | 4.10 | 5.10 | 6.10 | 7.10 | 8.10 | 9.10 | 10.10 | 11.10 | 12.10 | 13.10 | 14.10 | 15.10 | 16.10 | 17.10 | 18.10 | 19.10 | 20.10 | 21.10 | 22.10 | 23.10 | 24.10 | |
Koncert inauguracyjny | 20:00 | ||||||||||||||||||||||
I etap | 10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
||||||||||||||
II etap | 10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 17:00 |
10:00 | |||||||||||||||||||
Finał | 18:00 | 18:00 | 18:00 | 18:00 | |||||||||||||||||||
Koncerty laureatów |
Uczestnicy edytuj
Uczestnicy I etapu
|
Repertuar edytuj
Zgodnie z tradycją, w konkursie wykonywane były wyłącznie utwory Fryderyka Chopina. Regulamin stanowił, że uczestnicy mieli do wyboru określone utwory Chopina spośród dostępnych grup, wykonując je z pamięci:
Jury edytuj
Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[6]:
Skład jury | |||
Lp. | Juror | Kraj | Funkcja |
1. | Andrzej Jasiński | Polska | przewodniczący jury |
2. | Piotr Paleczny | Polska | wiceprzewodniczący jury |
3. | Wiera Gornostajewa | Rosja | członek jury |
4. | Lidia Grychtołówna | Polska | członek jury |
5. | Adam Harasiewicz | Polska | członek jury |
6. | Krzysztof Jabłoński | Polska | członek jury |
7. | Kang Choong-mo | Korea Południowa | członek jury |
8. | Władimir Krajniew | Rosja | członek jury |
9. | Hiroko Nakamura | Japonia | członek jury |
10. | John O’Conor | Irlandia | członek jury |
11. | Janusz Olejniczak | Polska | członek jury |
12. | John Perry | Stany Zjednoczone | członek jury |
13. | Sergio Perticaroli | Włochy | członek jury |
14. | Ewa Pobłocka | Polska | członek jury |
15. | Bernard Ringeissen | Francja | członek jury |
16. | Regina Smendzianka | Polska | członek jury |
17. | Józef Stompel | Polska | członek jury |
18. | Đặng Thái Sơn | Wietnam | członek jury |
19. | Arie Vardi | Izrael | członek jury |
20. | Fanny Waterman | Wielka Brytania | członek jury |
21. | Zhou Guangren | Chiny | członek jury |
Przebieg konkursu edytuj
Koncert inauguracyjny edytuj
Konkurs rozpoczął się 2 października koncertem inauguracyjnym w warszawskiej Filharmonii Narodowej. Wystąpił Đặng Thái Sơn, który wraz z Orkiestrą Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita oraz solistami Iwoną Hossą (sopran) i Jarosławem Brękiem (bas-baryton) wykonali: Chaconne – in memoria Giovanni Paolo II – Krzysztofa Pendereckiego, I Koncert fortepianowy g-moll op. 25 – Felixa Mendelssohn-Bartholdy’ego oraz Symfonię nr 4 Sinfonia de motu na sopran, baryton, chór i orkiestrę – Wojciecha Kilara.
I etap edytuj
3 października 2005 rozpoczął się I etap konkursu. Pianiści występowali w kolejności ustalonej na podstawie losowania liter alfabetu (wylosowano literę „K”). Jako pierwszy w I etapie wystąpił Japończyk Fumio Kawamura. Uczestnicy przez dziewięć kolejnych dni występowali kolejno w dwóch sesjach: porannej (rozpoczynającej się o godzinie 10:00) i popołudniowej (rozpoczynającej się o godzinie 17:00)[11]. Każdy z pianistów wykonywał wybrane utwory w czasie ok. 40–45 minut.
Poszczególni jurorzy oceniali występ pianisty w tym etapie na podstawie dwóch kryteriów: według skali punktowej (przyznając mu od 1 do 100 punktów) oraz subiektywnej deklaracji dopuszczenia go do II Etapu (tak albo nie)[5]. 11 października 2005 około godz. 21:00 Oliver Jia ze Szwecji zakończył przesłuchania I etapu.
II etap edytuj
Do II etapu zostało dopuszczonych 32 pianistów (w tym 7 Polaków) mających najwyższą średnią arytmetyczną ocen punktowych wszystkich jurorów przy jednoczesnym uwzględnieniu procentowych wskaźników subiektywnej deklaracji dopuszczenia ich do II etapu[12][13].
Uczestnicy II etapu
|
Finał edytuj
Decyzją jury ogłoszoną 16 października do finału zakwalifikowano 12 pianistów[14]:
Finaliści |
Inne wydarzenia edytuj
17 października 2005, w 156. rocznicę śmierci Fryderyka Chopina, odbyły się związane z tym uroczystości i nadzwyczajny koncert oratoryjny z utworem Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta w bazylice św. Krzyża o godz. 20:00 w wykonaniu artystów: Ewy Biegas (sopran), Agnieszki Rehlis (mezzosopran), Wiesława Ochmana (tenor), Piotra Nowackiego (bas) oraz chóru i orkiestry Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Antoniego Wita[15].
Z okazji XV Konkursu Chopinowskiego Poczta Polska wydała 16 września 2005 znaczek pocztowy o nominale 2,20 zł oraz blok złożony z układu czterech tych znaczków według projektu Marii Dziekańskiej[16].
Nagrody i wyróżnienia edytuj
Nagrody regulaminowe edytuj
Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali uhonorowani medalami. Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. Przewidziano również nagrody specjalne oraz nagrody pozaregulaminowe wraz z zaproszeniami m.in. na cykle koncertów. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończących konkurs, koncertach laureatów. Poza tym wszyscy uczestnicy II etapu, którzy nie zostali finalistami otrzymali okolicznościowe dyplomy[17]. Laureatem nagrody publiczności został Rafał Blechacz.
Nagrody główne | ||||
Nagroda | Laureat | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
Rafał Blechacz[4] | Polska | 25 000 $ | Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej | |
Nie przyznano | ||||
Lim Dong-hyek | Korea Południowa | 15 000 $ | Minister Kultury | |
Lim Dong-min | Korea Południowa | 15 000 $ | ||
4 | Shōhei Sekimoto | Japonia | 10 000 $ | Minister Spraw Zagranicznych |
Takashi Yamamoto | Japonia | 10 000 $ | ||
5 | Nie przyznano | |||
6 | Ka Ling Colleen Lee | Chiny Hongkong | 6000 $ | Wojewoda mazowiecki |
Wyróżnienia | ||||
Wyróżniony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody | |
Andriej Jaroszynskij | Rosja | 2000 $ | Prezydent miasta stołecznego Warszawy | |
Jacek Kortus | Polska | 2000 $ | ||
Rachel Naomi Kudo | Stany Zjednoczone | 2000 $ | ||
Rieko Nezu | Japonia | 2000 $ | ||
Yuma Osaki | Japonia | 2000 $ | ||
Son Yeol-eum | Korea Południowa | 2000 $ | ||
Nagrody specjalne | ||||
Nagroda | Nagrodzony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
Najlepsze wykonanie poloneza | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Towarzystwo im. Fryderyka Chopina |
Najlepsze wykonanie mazurków | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Polskie Radio |
Najlepsze wykonanie koncertu | Rafał Blechacz | Polska | 5000 $ | Filharmonia Narodowa |
Najlepsze wykonanie sonaty | Rafał Blechacz | Polska | 10 000 CHF | Krystian Zimerman |
Nagrody pozaregulaminowe[18] | ||||
Nagroda (stypendium) dla najwyżej ocenionego polskiego uczestnika | Rafał Blechacz | Polska | 25 000 € | Polski Koncern Naftowy ORLEN SA |
Nagroda dla laureata pierwszej nagrody | Rafał Blechacz | Polska | 10 000 $ | Ryowa Life Create |
Nagroda im. Alfreda Cortota dla najlepszego pianisty, który nie wszedł do finału | Piotr Banasik | Polska | 3000 € | Annerose Taddei Vio |
Nagroda dla najmłodszego pianisty, pochodzącego z krajów Unii Europejskiej lub Szwajcarii, który nie wszedł do finału | Krzysztof Trzaskowski | Polska | 4000 CHF | Towarzystwo im. Fryderyka Chopina w Genewie |
Nagroda dla najmłodszego finalisty | Jacek Kortus | Polska | 2000 CHF | Schweizerische Chopin-Gesellschaft in Basel |
Nagroda dla najlepszej polskiej pianistki | Aleksandra Mikulska | Polska | 1000 € | Barbara Hesse-Bukowska |
Nagroda im. Janiny Nawrockiej dla pianisty polskiego wyróżniającego się muzykalnością i pięknym dźwiękiem, który nie przeszedł do finału | Gracjan Szymczak | Polska | 1000 $ | Dr Bolesław Nawrocki |
Nagroda im. prof. Zbigniewa Drzewieckiego dla najwyżej ocenionego uczestnika reprezentującego Polskę, który nie został zakwalifikowany do finału | Piotr Banasik | Polska | 1000 € | Barbara i Zbigniew Drzewieccy |
Nagroda im. Zofii, Henryka i Tomasza Dębowskich dla najwyżej ocenionego pianisty polskiego w II etapie, który nie wszedł do finału | Piotr Banasik | Polska | 1000 $ | Ewa Dębowska-Mycak |
Ponadto poza nagrodami finansowymi przyznano inne nagrody pozaregulaminowe[18]:
- Nagroda ufundowana przez Fundację Reginy Smendzianki – fortepian firmy Yamaha – model GC1 E/P, dla najlepszego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Bibliotekę Narodową – Bibliofilskie faksymilowe wydania 24 Preludiów Fryderyka Chopina, dla wszystkich laureatów konkursu
- Nagroda ufundowana przez Fundację Wydania Narodowego Dzieł Fryderyka Chopina – komplet nut Wydania Narodowego, które do tej pory się ukazały, dla najwyżej ocenionego Polaka w konkursie: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina w Moskwie oraz firmę Megapolis Group w Moskwie – nagroda rzeczowa oraz zaproszenie na koncerty (debiuty) w Moskwie: recital fortepianowy oraz koncert z orkiestrą symfoniczną, dla laureata I nagrody konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków – Medal SPAM, dla najmłodszego polskiego pianisty konkursu: Jacek Kortus
- Nagroda ufundowana przez Międzynarodową Federację Towarzystw Chopinowskich – zaproszenie do wzięcia udziału w trzech Międzynarodowych Festiwalach Chopinowskich w Paryżu, Valldemossie (Majorka) i Gaming (Austria), dla najmłodszego uczestnika finału konkursu: Jacek Kortus
- Nagroda ufundowana przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – recital fortepianowy w ramach cyklu „Wielkie recitale w Auli Uniwersyteckiej”, dla laureata I nagrody konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez Filharmonię Częstochowską – koncert z orkiestrą, dla najwyżej ocenionego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
- Nagroda ufundowana przez The Paderewski Society for the Promotion of Polish Music z Bazylei – cykl recitali z utworami Fryderyka Chopina oraz Ignacego Jana Paderewskiego, dla najlepszego polskiego pianisty, który wystąpił w II etapie i nie został zakwalifikowany do finału konkursu: Piotr Banasik
- Nagroda ufundowana przez Kongres Polonii Kanadyjskiej (Quebec) – tygodniowy pobyt w Montrealu z możliwością recitali dla społeczności Montrealu, spotkaniami w tutejszych konserwatoriach muzycznych oraz spotkaniami z Polonią i dla Polonii, dla najlepszego polskiego uczestnika konkursu: Rafał Blechacz
Zwycięzca konkursu Rafał Blechacz wykonał podczas konkursu następujące utwory:
Zwycięzca | Rafał Blechacz | ||
Fortepian | Steinway | ||
Faza konkursu | Etap I | Etap II | Finał |
Data | 10 października[19] | 16 października[20] | 21 października[21] |
Utwory | Preludium A-dur op. 28 nr 7 Preludium fis-moll op. 28 nr 8 Preludium E-dur op. 28 nr 9 Preludium cis-moll op.28 nr 10 Preludium H-dur op. 28 nr 11 Preludium gis-moll op. 28 nr 12 Nokturn H-dur op. 62 nr 1 Etiuda F-dur op. 10 nr 8 Etiuda As-dur op. 10 nr 10 Barkarola Fis-dur op. 60 Walc Des-dur op. 64 nr 1 Walc cis-moll op. 64 nr 2 Walc As-dur op. 64 nr 3 Scherzo E-dur op. 54 |
Polonez As-dur op. 53 Mazurek H-dur op. 56 nr 1 Mazurek C-dur op. 56 nr 2 Mazurek c-moll op. 56 nr 3 Sonata h-moll op. 58 |
Koncert fortepianowy e-moll op. 11 |
Konkurs w mediach edytuj
Konkurs był w całości transmitowany w następujących mediach:
- Radio – program II Polskiego Radia;
- Telewizja – TVP Kultura;
- Internet – iTVP.
Przypisy edytuj
- ↑ Decyzja Jury z dnia 29 września 2005 o dopuszczeniu 80 uczestników do XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin,pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § II.
- ↑ Polak zwycięzcą Konkursu Chopinowskiego [online], wiadomosci.wp.pl, 22 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03] .
- ↑ a b Rafał Blechacz, [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], chopin.nifc.pl [dostęp 2022-12-11] .
- ↑ a b Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XV [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22] .
- ↑ a b Jury Eliminacji i XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ a b Uczestnicy Eliminacji do XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (257) [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ a b Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § VI.
- ↑ Harmonogram przebiegu konkursu [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § IX.
- ↑ Plan przesłuchań I etapu konkursu [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ Wyniki I etapu XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], infochopin.pl, 12 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] .
- ↑ 7 Polaków w II etapie XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina (sylwetki uczestników II etapu) [online], wiadomosci.wp.pl, 12 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2023-04-03] .
- ↑ Wyniki II etapu XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], infochopin.pl, 16 października 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-25] .
- ↑ Harmonogram imprez towarzyszących konkursowi [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, [w:] Katalog Znaków Pocztowych [online], kzp.pl, 16 września 2005 [zarchiwizowane z adresu 2017-12-25] .
- ↑ Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina ↓, § XII.
- ↑ a b XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (Nagrody pozaregulaminowe) [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: I etap. [CD 69] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: II etap. [CD 109] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
- ↑ XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina: finał. [CD 125] [online], worldcat.org [zarchiwizowane z adresu 2019-05-07] (ang.).
Bibliografia edytuj
- Barbara Niewiarowska (oprac. Irena Jarosz, tł. Jerzy Ossowski, Karolina Więcko): XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina organizowany przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: (program) – The 15th International Fryderyk Chopin Piano Competition organized by the Fryderyk Chopin Society under the patronage of the President of the Republic of Poland: program. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, 2005. ISBN 83-909520-2-5. OCLC 233497022. (pol. • ang.).
- Regulamin XV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina [online], konkurs15.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-10] .
Linki zewnętrzne edytuj
- Kacper Miklaszewski , XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (sprawozdanie z konkursu) [online], muzyka.onet.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-04-30] .