Wikipedia

Zadnia Baszta

Zadnia Baszta (niem. Hintere Bastei, słow. Zadná Bašta, węg. Hátsó-Bástya, 2364 m[1]) – szczyt w Tatrach Wysokich, położony na terenie Słowacji w Grani Baszt (Hrebeň bášt) oddzielającej Dolinę Młynicką od Doliny Mięguszowieckiej. Jest jednym z najwybitniejszych szczytów w tej grani[2]. Ma 3 wierzchołki: południowy – najwyższy (2364 m), środkowy (2360 m) oraz północny (2354 m), oddzielone wyraźnie wciętymi przełączkami (odpowiednio 2346 m i 2337 m)[1]. Międzywierzchołkowe siodełka posiadają słowackie nazwy: Predná baštová štrbina i Zadná baštová štrbina[3].

Zadnia Baszta
Zadná Bašta
Ilustracja
Zadnia Baszta od strony Dolinki Szataniej
Państwo

 Słowacja

Położenie

Kraj preszowski

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2364 m n.p.m.

Wybitność

45 m

Pierwsze wejście

1905
Z. Klemensiewicz, J. Maślanka

Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zadnia Baszta”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Zadnia Baszta”
Ziemia49°10′00,6″N 20°03′03,0″E/49,166833 20,050833
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok z Doliny Młynickiej
Widok z Koprowego Wierchu
Widok z Doliny Hińczowej

Zadnia Baszta znajduje się w środkowej części Grani Baszt pomiędzy Wyżnią Basztową Przełęczą (2293 m) i Diablą Przełęczą (2319 m). Ku wschodowi, do Dolinki Szataniej opada z niej prawie pionowa ściana o wysokości dochodzącej do 500 m. Ku zachodowi, do Diablej Zatoki w Dolinie Młynickiej opada ściana ponad dwukrotnie niższa i nie tak stroma. Od podstawy północnego wierzchołka Zadniej Baszty w Dolinie Młynickiej odgałęzia się niski, szeroki i piarżysty grzbiet zakończony wzniesieniem Diablej Kopy. Grzbiet ten oddziela Diablą Zatokę od dolnej części Doliny Młynickiej[4].

W nazewnictwie tatrzańskim basztami nazywa się turnie przypominające swoim kształtem basztę twierdzy lub zamku[2]. Wcześniejsze pomiary określały wysokość Zadniej Baszty na około 2380 m[2] lub 2379 m[5]. W tym drugim przypadku podawana wysokość oraz lokalizacja koty sugerują, że najprawdopodobniej doszło do błędnego przypisania Zadniej Baszcie wysokości zmierzonej dla Diablowiny.

Taternictwo edytuj

Przez Zadnią Basztę nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny. Dla taterników jest ona najważniejszym obiektem wspinaczkowym w Grani Baszt[4].

Pierwsze odnotowane wejście
Przejście granią
  1. Północno-zachodnią granią z Wyżniej Basztowej Przełęczy; I w skali tatrzańskiej, czas przejścia 30 min
  2. Południowo-wschodnią granią, z Diablej Przełęczy; 0+, 5 min[4].
Ściana wschodnia

We wschodniej ścianie Zadniej Baszty jest kilka filarów. Z głównego, południowego wierzchołka opadają trzy filary, około 100 m poniżej szczytu zanikające. W ścianie wierzchołka środkowego brak filarów, oddzielona jest ona od sąsiednich ścian depresjami opadającymi z międzywierzchołkowych przełączek. Około 50 m pod granią łączą się one tworząc ciąg kominów, rynien i zacięć. W ich dolnym przedłużeniu znajduje się Zacięcie Ždiarskyego mające wylot w najniższej części komina opadającego z Wyżniej Basztowej Przełęczy. Czwarty filar opada z wierzchołka północnego. Mniej więcej w 1/3 jego wysokości znajduje się Głowa. Jest to uskok z czarną, gładką i pionową płytą o 20-metrowej wysokości (omijają ją drogi wspinaczkowe)[4].

  1. Filarem północnego wierzchołka; V, A2, 15 godz.
  2. Zacięciem i filarem na północny wierzchołek; V, 5 godz.
  3. Północno-wschodnią ścianą na przełączkę między północnym i środkowym wierzchołkiem; V+, A0, 18 godz.
  4. Droga Slámy; V, 6 godz.
  5. Prawą częścią wschodniej ściany, drogą Grosza; IV, 4 godz.
  6. Prawym kominem; V, A0, 11 godz.
  7. Prawym filarem południowego wierzchołka; V+, A2
  8. Środkową częścią bocznej ściany prawego filara południowego wierzchołka; V, 6 godz.
  9. Lewą częścią bocznej ściany prawego filara południowego wierzchołka, drogą Ondráša
  10. Lewą częścią bocznej ściany prawego filara południowego wierzchołka, drogą Mączki; VI, 6 godz.
  11. Prawą depresją, drogą Andráši-Puškaš; VI, miejsca A1, 7 godz.
  12. Prawą depresją, droga Berbeka-Gajewski-Machnik; V+, A2, efektywny czas 29 godz.
  13. Droga Jona; V, A3, 15 godz.
  14. Droga węgierska; V+, A1
  15. Ivanov napad (direttissima); V, A2, 24 godz.
  16. Od filara do filara; V, A2
  17. Środkowym filarem; V, A0, 5 godz.
  18. Trawers przez lewą depresję i lewy filar; III, miejsce IV, 30 min
  19. Lewą depresją wschodniej ściany; IV, 3 godz.
  20. Lewym filarem wschodniej ściany; III, miejsce V-, czas pierwszego przejścia 7 godz.
  21. Lewą częścią wschodniej ściany; III, 2 godz., kruszyzna i urwiste trawy
  22. Przez diabli Żleb; 0, miejsce II, 1 godz.[4]
Ściana zachodnia

Opada do Diablej Zatoki. Jej maksymalna wysokość to 240 m, szerokość jest nieco większa. Po prawej stronie (patrząc od dołu) ograniczona jest depresją z Wyżniej Basztowej Przełęczy. Lewe ograniczenie w górnej części tworzy depresja opadająca z Diablej Przełęczy Wyżniej, w dolnej depresja Diablej Przełęczy. Z międzywierzchołkowych przełączek opadają dwie depresje dzielące ścianę na trzy części. Najgłębiej wcięta jest depresja opadająca z przełączki między środkowym i południowym wierzchołkiem. Jest to głęboki żleb wypełniony żywym piargiem. Najbardziej stroma i najwyższa jest ściana wierzchołka południowego[4].

  1. Ukosem przez ścianę głównego wierzchołka; I, 1 godz.
  2. Zachodnim żebrem głównego wierzchołka; III, miejsce IV, 1 godz.
  3. Zachodnim żlebem; I, 30 min
  4. Zachodnim zboczem środkowego wierzchołka; I, 30 min
  5. Zachodnią ścianą północnego wierzchołka; 0+, 45 min[4].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
  2. ↑ a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  3. ↑ Tatry príroda, Nakladatelství Miloš Uhlíř – Baset, 2010, ISBN 978-80-7340-115-3.
  4. ↑ a b c d e f g Władysław Cywiński. Grań Baszt. Przewodnik szczegółowy, tom 15. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2009, ISBN 978-83-7104-041-2.
  5. ↑ Tatry Wysokie polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000. Sygnatura, 2011/12. ISBN 83-87873-26-8.
  6. ↑ Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część V. Cubrynka – Skrajna Baszta. Warszawa: Sport i Turystyka, 1954.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zadnia_Baszta&oldid=65850251”