Zawojowanie
Zawojowanie (łac. debellatio „zawojowanie”, od bellum „wojna”)[1][2] – całkowite zajęcie terytorium państwa i przejęcie kontroli nad nim w drodze zbrojnej; pozbawienie dotychczasowego suwerena władzy zwierzchniej.
Prawo międzynarodowe edytuj
Współcześnie zawojowanie jest zakazane przez prawo międzynarodowe, członkowie społeczności międzynarodowej (przede wszystkim państwa) są zobowiązani do nieuznawania skutków prawnych zawojowania terytorium przez państwo-agresora.
Regulamin wojny z 1899 i 1907 w dziale III O władzy wojennej na terytorium państwa nieprzyjacielskiego (art. 42 - 56) traktuje okupanta wyłącznie jako przejściowego administratora zajętych ziem, nakazując mu przestrzegać z wyjątkiem bezwzględnych przeszkód prawo obowiązujące w danym kraju.
Nakaz pokojowego rozstrzygania sporów międzynarodowych proklamowany przez Pakt Ligi Narodów a następnie pakt Brianda-Kellogga implikuje zakaz podboju (p. doktryna Stimsona).
Konwencja o prawach i obowiązkach państw z Montevideo podpisana w 1933 postanawia w art. 11: Umawiające się państwa ostatecznie ustalają zasadę swojego postępowania, ściśle nakazując nieuznawanie zdobyczy terytorialnych lub korzyści uzyskanych siłą, niezależnie od tego, czy chodzi o użycie broni, interwencję dyplomatyczną, czy jakikolwiek inny skuteczny środek przymusu[3].
Karta Narodów Zjednoczonych w art. 1 ust. 1 do celów Organizacji zalicza utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, tłumienie aktów agresji i innych naruszeń pokoju, łagodzenie i załatwianie w drodze pokojowej, według zasad sprawiedliwości i prawa międzynarodowego sporów lub sytuacji mogących prowadzić do naruszenia pokoju. Art. 2 ust. 3 nakazuje by członkowie Organizacji rozwiązywali swe spory międzynarodowe środkami pokojowymi w taki sposób, by nie dopuścić do zagrożenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości. Art. 2 ust. 4 zabrania stosowania groźby lub użycia siły przeciwko całości terytorialnej lub niepodległości któregokolwiek państwa.
Konwencja wiedeńska o prawie traktatów w art. 52 uznaje za nieważny traktat wymuszony przez groźbę lub użycie siły z pogwałceniem zasad prawa międzynarodowego, wyrażonych w Karcie Narodów Zjednoczonych.
Integralność terytorialną państw nakazuje zachować Akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w punkcie 4.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2008-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-18)].
- ↑ Hasło „zawojowanie”, [w:] Słownik Języka Polskiego PWN [online] [dostęp 2024-02-19].
- ↑ Montevideo Convention on the Rights and Duties of States signed 26 December 1933