Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica
Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S.A. (ZEW Niedzica S.A.) – spółka akcyjna, której przedmiotem działalności jest przede wszystkim wytwarzanie energii elektrycznej[1]. Powstała 24 listopada 1997 jako Zespół Zbiorników Wodnych Czorsztyn-Niedzica Sromowce Wyżne S.A. Od 2004 pod obecną nazwą[2]. Jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa. W skład zespołu wchodzą cztery elektrownie wodne: elektrownia szczytowo-pompowa Niedzica, elektrownia przepływowa Sromowce Wyżne, elektrownia Łączany i elektrownia Smolice[3].
.jpg) Elektrownia wodna Niedzica | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
ul. Widokowa 1 |
| Data założenia | |
| Forma prawna | |
| Udziałowcy | |
| Nr KRS | |
| Dane finansowe | |
| Kapitał zakładowy |
225 837 900,00 zł |
Położenie na mapie gminy Łapsze Niżne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  | |
 49°25′09″N 20°19′24″E/49,419167 20,323333
| |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Historia edytuj
Pierwsze plany budowy zbiornika w okolicach Niedzicy pochodzą z 1905. W latach 20. XX wieku powstały plany budowy zbiorników wodnych na najgroźniejszych dopływach karpackich Wisły, m.in. Sole i Dunajcu. Jednym z konsultantów projektu budowy obiektu w Niedzicy był wybitny hydrotechnik i prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Gabriel Narutowicz.
O budowie zadecydowano ostatecznie po katastrofalnej powodzi na Podhalu w 1934, podczas której zalanych zostało ponad 20 tys. gospodarstw. Plany budowy przerwała wojna.
Po II wojnie światowej, w latach 50. XX wieku projekt został ponownie podjęty, ale jego ostateczne zatwierdzenie nastąpiło dopiero na początku lat 70., po wielu zmianach koncepcyjnych. Zmieniano m.in.: planowane położenie zapory i zbiornika, typ zapory (z betonowej na ziemną) i liczbę miejscowości przeznaczonych do zalania.
Budowę rozpoczęto w 1975. W latach 80. i 90. XX wieku spotykała się ona z ostrymi protestami ekologów. Realizację zbiorników, zapór oraz elektrowni zakończono w 1997. W tym roku powołano również spółkę do ich obsługi. Patronem zespołu zbiorników wodnych został prof. Gabriel Narutowicz[4].
Elektrownia wodna Niedzica edytuj
- 49°25′09″N 20°19′24″E/49,419167 20,323333
- Moc przy pracy turbinowej: 2 × 46,375 MW
- Moc przy pracy pompowej: 2 × 44,5 MW
- Wysokość spadu wody: 40–50 m
- Generowane napięcie: 15 kV
Budynek elektrowni położony jest poniżej zapory Niedzica. Elektrownia wykorzystuje wody Zbiornika Czorsztyńskiego, które doprowadzane są dwoma wydrążonymi w skale sztolniami o średnicy 7 m[5].
Wykorzystana woda spływa do Zbiornika Sromowskiego, który z kolei jest źródłem wody dla Elektrowni Sromowce Wyżne oraz służy jako zbiornik wyrównawczy. Przed 2001 elektrownia w trybie pompowym przepompowywała wodę ze zbiornika Sromowce Wyżne do Zbiornika Czorsztyńskiego. Ze względu na niewielkie różnice w cenie energii w dzień i w nocy elektrownia pracuje obecnie wyłącznie w trybie turbinowym. W praktyce jest więc elektrownią przepływową.
W elektrowni zastosowano turbiny odwracalne typu Deriaza. Każdy z dwóch hydrozespołów waży 250 ton[5].
Elektrownia (pomieszczenia technologiczne wraz z urządzeniami do produkcji prądu) oraz zapora są udostępnione do zwiedzania z przewodnikiem[5].
Elektrownia wodna Sromowce Wyżne edytuj
- 49°24′24,5″N 20°20′01,0″E/49,406806 20,333611
- Moc turbin 4 × 520 kW
- Wysokość spadu wody: 3,4–10,3 m
- Generowane napięcie: 0,66 kV
Przypisy edytuj
- ↑ Przedmiot działalności. Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica Spółka Akcyjna. [dostęp 2017-01-17]. (pol.).
- ↑ Forma prawna. Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica Spółka Akcyjna. [dostęp 2017-01-17]. (pol.).
- ↑ Elektrownie. Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica Spółka Akcyjna. [dostęp 2017-01-17]. (pol.).
- ↑ Informacja na tablicy upamiętniającej oddanie do eksploatacji zespołu zbiorników wodnych.
- ↑ a b c Elektrownia wodna w Niedzicy. niedzica.pl. [dostęp 2017-01-17]. (pol.).