Zwichnięcie (łac. luxatio) – uszkodzenie, w którym dochodzi do utraty fizjologicznej łączności powierzchni stawowych kości połączonych torebką stawową. Zwichnięciu towarzyszy uszkodzenie struktur wewnątrzstawowych: (więzadeł, chrząstki, łąkotek) oraz naciągnięcie bądź rozerwanie torebki stawowej. Staw jest niestabilny, a dodatkowo może dojść do uciskania tętnic lub nerwów. U noworodków spotyka się wrodzone podwichnięcie lub zwichniecie biodra, w przebiegu choroby zwanej dysplazja stawu biodrowego.

Stawy, które najczęściej ulegają zwichnięciom lub podwichnięciom to[potrzebny przypis]:

  • staw ramienny,
  • stawy palców,
  • staw biodrowy,
  • staw kolanowy,
  • staw skroniowo-żuchwowy.

Przyczyny edytuj

  • Urazy – nagłe zadziałanie siły powodującej przesunięcie powierzchni stawowych,
  • Porażenne – zwiotczenie mięśni stabilizujących staw,
  • Wrodzone – tzw. wrodzona dysplazja stawu powstała wskutek zaburzeń rozwojowych,
  • Patologiczne – wskutek uszkodzenia powierzchni stawowych przez proces zapalny lub nowotworowy[potrzebny przypis].

Objawy zwichnięcia edytuj

  • silny ból,
  • obrzęk,
  • zniekształcenie obrysu stawu,
  • patologiczne ustawienie kończyny,
  • krwiak (siniak),
  • brak ruchów czynnych,
  • bolesny opór podczas ruchów biernych.

Powikłania edytuj

  • uszkodzenie nerwów
  • uszkodzenie naczyń, niedokrwienie

Leczenie edytuj

Pierwsza pomoc w zwichnięciu - unieruchomienie wszystkich kości tworzących staw. Zwichnięcie nastawia lekarz odpowiednio manipulując kończyną. Niektóre duże stawy nastawia w znieczuleniu ogólnym, w mniejszych wystarcza znieczulenie miejscowe. Po nastawieniu unieruchamia się staw. Występują wtedy odpowiednie warunki dla gojenia się uszkodzonej torebki; zapobiega się również wtórnemu zwichnięciu. Zwichnięcia otwarte, nawykowe oraz przypadki z uszkodzeniem naczyń lub nerwów leczy się operacyjnie.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Wojciech Noszczyk (red.): Chirurgia.. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007. ISBN 83-200-3120-6.
  • Jan Fibak (red.): Chirurgia dla studentów medycyny. Warszawa: PZWL, 1996. ISBN 83-200-2012-3.