Przeciwokrętowy pocisk manewrujący: Różnice pomiędzy wersjami

'''Przeciwokrętowy pocisk odrzutowy''' to rodzaj kierowanego [[pocisk odrzutowy|pocisku odrzutowego]] przeznaczonego do zwalczania morskich celów nawodnych - [[statek wodny|statków]] i [[okręt]]ów. Do grupy tej zalicza się kilka klas pocisków: woda-woda (morskie, wystrzeliwane z okrętów nawodnych), głębina wodna-woda (wystrzeliwane spod wody), powietrze-woda (lotnicze, wystrzeliwane z samolotów i śmigłowców) oraz ziemia-woda (wystrzeliwane z wyrzutni lądowych). Mimo, że potocznie nazywane są "rakietami", jedynie część pocisków przeciwokrętowych stanowi [[pocisk rakietowy|pociski rakietowe]], a często ich napęd stanowią inne [[silnik odrzutowy|silniki odrzutowe]]. Do grupy tej zalicza się kilka klas pocisków:

Dla pocisków przeciwokrętowych stosowano dwa zasadnicze układy konstrukcyjne. Najpowszechniejszy od lat 70. jest klasyczny układ [[rakieta|rakiety]] (wydłużony kadłub z symetrycznymi statecznikami), stosowany zwłaszcza w pociskach lotniczych (powietrze-woda) i unifikowanych z nimi pociskach pozostałych klas. Wcześniejsze pociski oraz rozwijane głównie w ZSRR i Rosji pociski o dużym zasięgu, to najczęściej [[pocisk skrzydlaty|pociski skrzydlate]], o większych rozmiarach. Pociski woda-woda krótkiego zasięgu są najczęściej napędzane tylko [[silnik rakietowy|silnikami rakietowymi]] na paliwo stałe, lecz często stosuje się dla zwiększenia zasięgu napęd dwustopniowy: startowy silnik rakietowy i marszowy przelotowy [[silnik odrzutowy]] ([[silnik turboodrzutowy|turboodrzutowy]] lub inny) lub rakietowy na paliwo ciekłe. Sporadycznie jako pociski woda-woda małego zasięgu adaptowano konstrukcje [[przeciwpancerny pocisk kierowany|pocisków przeciwpancernych]].

Pociski przeciwokrętowe najczęściej samonaprowadzają się aktywnie na cel, za pomocą własnego radaru[[radar]]u. Rzadziej stosowane są pociski samonaprowadzające się pasywnie, na obraz celu w [[podczerwień|podczerwieni]]. Pociski o większym zasięgu w początkowej fazie lotu lecą po zaprogramowanej trasie, posługując się nawigacją bezwładnościową lub są zdalnie sterowane radiowo, natomiast w końcowej fazie lotu samonaprowadzają się na cel. Niektóre pociski mogą być używane także przeciw celom lądowym (z kolei część pocisków powietrze-ziemia może być też używana przeciw celom morskim).

W [[1955]] opracowano wpierwszy [[ZSRR]] pierwszyradziecki pocisk skrzydlaty woda-woda KSSzcz (Szczuka), który wszedł do służby od [[1958]]. Nie był udany, lecz zapoczątkował długą linię radzieckich przeciwokrętowych pocisków skrzydlatych. Najszerzej używany z nich, w wielu krajach świata, jest [[Pocisk przeciwokrętowy P-15|P-15]], w służbie od [[1960]] (dwustopniowy, silniki rakietowe, masa 2300 kg, głowica 450 kg, zasięg 40 km). Był to pierwszy pocisk na świecie stanowiący uzbrojenie małych okrętów - [[kuter rakietowy|kutrów rakietowych]]. W ZSRR zasadniczą rolą pocisków przeciwokrętowych było zwalczanie grup lotniskowcowych, stąd kolejne pociski, jak [[Pocisk przeciwokrętowy P-5|P-5]], [[P-6/P-35]] i następne (P-500 Bazalt, P-1000, P-120 Malachit, P-700 Granit) miały na ogół duży zasięg kilkuset kilometrów, ciężką głowicę bojową oraz osiągały prędkość ponaddźwiekową, co pociągało za sobą duże rozmiary i masę (5-7 ton). Wystrzeliwane były m.in. przez [[okręt podwodny|okręty podwodne]] w wynurzeniu, a późniejsze także spod wody. Słabością radzieckiego programu rozwoju pocisków przeciwokrętowych było jednak skupienie się na dużych pociskach skrzydlatych, które mogły być przechwytywane przez zestawy artyleryjskie obrony bezpośredniej i pociski przeciwlotnicze, przy zaniedbaniu rozwoju pocisków umiarkowanej wielkości, mogących być przenoszonymi w większych ilościach przez małe jednostki i samoloty. Dopiero w latach 80. opracowano w ZSRR mniejszy pocisk w układzie rakiety, [[Ch-35 Uran]], odpowiadający konstrukcjom zachodnim, istneijący w wersjach woda-woda i powietrze-woda.