Dzwonek wąskolistny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Ujednoznacznienie linku z Pręcik na pręcik (botanika) przy pomocy Popups
Nova (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 7:
|nadgromada=[[nasienne]]
|gromada=[[okrytonasienne]]
|klasa=''[[Rosopsida]]''
|podgromada=
|klasa=[[Rosopsida]]
|podklasa=
|nadrząd=
|rząd=[[dzwonkowce]]
|podrząd=
|rodzina=[[dzwonkowate]]
|podrodzina=
|plemię=
|rodzaj=[[dzwonek (roślina)|dzwonek]]
|podrodzaj=
Linia 24 ⟶ 18:
}}
[[grafika:Campanula polymorpha a1.jpg|250px|right]]
'''Dzwonek wąskolistny''' (''Campanula polymorpha'') – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[Roślina wieloletnia|rośliny wieloletniej]] należący do rodziny [[dzwonkowate|dzwonkowatych]]. W Polsce występuje tylko w [[Sudety|Sudetach]] i [[Karpaty|Karpatach]]. Jest tam rośliną pospolitą.
 
'''Dzwonek wąskolistny''' (''Campanula polymorpha'') – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[Roślina wieloletnia|rośliny wieloletniej]] należący do rodziny [[dzwonkowate|dzwonkowatych]]. W Polsce występuje tylko w [[Sudety|Sudetach]] i [[Karpaty|Karpatach]]. Jest tam rośliną pospolitą.
===Charakterystyka===
;'''Pokrój''' : Rośnie w luźnych kępach o wysokości 10-40 cm (zależnie od warunków). Czasami tworzy całe łany, lub obrzeżenia wzdłuż [[szlak turystyczny|szlaków turystycznych]].
;'''[[Łodyga]]''' : Łodygi wzniesione, nagie, delikatnej budowy, wiotkie. Na części łodyg powstają kwiaty, niektóre łodygi są płone.
;'''[[Liść|Liście]]''' : Liście o zróżnicowanym kształcie. [[liście odziomkowe|Odziomkowe]] mają okrągły lub nerkowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach. Liście na dolnej części łodygi są podłużne, o trójkątnosercowatym kształcie i karbowanych lub ząbkowanych brzegach, osadzone na krótkich ogonkach. Liście górnej części łodygi są siedzące, silnie lancetowato-wydłużone, równowąskie, całobrzegie i ostro zakończone. Wszystkie liście nagie, lub delikatnie omszone. W czasie kwitnienia rośliny występują głównie lancetowato wydłużone liście łodygowe, liście odziomkowe bardzo nieliczne, lub brak ich zupełnie
;'''[[Kwiat]]y''' : Duże kwiaty wyrastające na szczycie łodygi pojedynczo, lub w kilkukwiatowym [[grono|gronie]]. Pączki kwiatowe wzniesione, dojrzałe kwiaty zwykle zwisające (ważna [[cecha gatunkowa]] przy oznaczaniu rośliny). [[Okwiat]] wyraźnie zróżnicowany. [[kielich (botanika)|Kielich]] to krótka, lejkowata rurka z 5 długimi, wąskimi i zaostrzonymi działkami. [[korona kwiatu|Korona]] ma dzwonkowaty kształt i na szczycie wycięta jest w 5 szerokich ząbków. Na koronie wyraźnie zaznacza się krawędź od szczytu tych ząbków do podstawy korony. Kwiaty maja barwę ciemnoniebieską. Czasami (rzadko) trafiają się albinotyczne okazy o białych kwiatach. Wewnątrz korony pojedynczy [[słupek]] z potrójnym długim znamieniem białej barwy i 5 [[pręcik (botanika)|pręcik]]ów o białych [[pylnik]]ach. Pylniki te są nieco dłuższe od nitki pręcika. Silnie [[przedprątność|przedprątne]] kwiaty rozwijają się od lipca do września i są [[zapylenie|zapylane]] przez [[owadopylność|owady]].
;'''[[Owoc]]''' : [[torebka (owoc)|Torebka]] otwierająca się u nasady. [[anemochoria|Roślina wiatrosiewna]] - [[nasiono|nasiona]] są przez wiatr wytrząsane z dojrzałej i zeschniętej torebki.
;'''[[Kłącze]]''' : Cienkie i czołgające się.
;'''[[Biotop]], wymagania''' : Wysokogórskie [[hala (botanika)|hale]], [[piarg]]i, skały, obrzeża [[las]]ów, na wolnych miejscach wśród [[kosówka|kosówki]], nad potokami, często na obrzeżach ścieżek. Rośnie zarówno na podłożu [[granit]]owym, jak i [[wapień|wapiennym]]. Roślina prawdziwie wysokogórska, w [[Tatry|Tatrach]] spotkać ją można na najwyższych szczytach, nawet na [[Gierlach]]u.
[[grafika:Campanula polymorpha a5.jpg|250px|left|thumb|Albinotyczne okazy dzwonka wąskolistnego ([[Dolina Gąsienicowa]] w Tatrach)]]
 
;'''[[Łodyga]]''' : Łodygi wzniesione, nagie, delikatnej budowy, wiotkie. Na części łodyg powstają kwiaty, niektóre łodygi są płone.
;'''[[Liść|Liście]]''' : Liście o zróżnicowanym kształcie. [[liście odziomkowe|Odziomkowe]] mają okrągły lub nerkowaty kształt i wyrastają na długich ogonkach. Liście na dolnej części łodygi są podłużne, o trójkątnosercowatym kształcie i karbowanych lub ząbkowanych brzegach, osadzone na krótkich ogonkach. Liście górnej części łodygi są siedzące, silnie lancetowato-wydłużone, równowąskie, całobrzegie i ostro zakończone. Wszystkie liście nagie, lub delikatnie omszone. W czasie kwitnienia rośliny występują głównie lancetowato wydłużone liście łodygowe, liście odziomkowe bardzo nieliczne, lub brak ich zupełnie
 
;'''[[Kwiat]]y''' : Duże kwiaty wyrastające na szczycie łodygi pojedynczo, lub w kilkukwiatowym [[grono|gronie]]. Pączki kwiatowe wzniesione, dojrzałe kwiaty zwykle zwisające (ważna [[cecha gatunkowa]] przy oznaczaniu rośliny). [[Okwiat]] wyraźnie zróżnicowany. [[kielich (botanika)|Kielich]] to krótka, lejkowata rurka z 5 długimi, wąskimi i zaostrzonymi działkami. [[korona kwiatu|Korona]] ma dzwonkowaty kształt i na szczycie wycięta jest w 5 szerokich ząbków. Na koronie wyraźnie zaznacza się krawędź od szczytu tych ząbków do podstawy korony. Kwiaty maja barwę ciemnoniebieską. Czasami (rzadko) trafiają się albinotyczne okazy o białych kwiatach. Wewnątrz korony pojedynczy [[słupek]] z potrójnym długim znamieniem białej barwy i 5 [[pręcik (botanika)|pręcik]]ów o białych [[pylnik]]ach. Pylniki te są nieco dłuższe od nitki pręcika. Silnie [[przedprątność|przedprątne]] kwiaty rozwijają się od lipca do września i są [[zapylenie|zapylane]] przez [[owadopylność|owady]].
 
;'''[[Owoc]]''' : [[torebka (owoc)|Torebka]] otwierająca się u nasady. [[anemochoria|Roślina wiatrosiewna]] - [[nasiono|nasiona]] są przez wiatr wytrząsane z dojrzałej i zeschniętej torebki.
;'''[[Kłącze]]''' : Cienkie i czołgające się.
 
;'''[[Biotop]], wymagania''' : Wysokogórskie [[hala (botanika)|hale]], [[piarg]]i, skały, obrzeża [[las]]ów, na wolnych miejscach wśród [[kosówka|kosówki]], nad potokami, często na obrzeżach ścieżek. Rośnie zarówno na podłożu [[granit]]owym, jak i [[wapień|wapiennym]]. Roślina prawdziwie wysokogórska, w [[Tatry|Tatrach]] spotkać ją można na najwyższych szczytach, nawet na [[Gierlach]]u.
[[grafika:Campanula polymorpha a5.jpg|250px|left|thumb|Albinotyczne okazy dzwonka wąskolistnego ([[Dolina Gąsienicowa]] w Tatrach)]]
===Zmienność===
Cechuje się dużą zmiennością (stąd jego łacińska nazwa ''polymorpha'', bardziej trafna, niż nazwa polska). W Tatrach i na [[Babia Góra|Babiej Górze]] występują czasami niskie formy ''Campanula polymorpha'' var ''mentiens'' (Witasek) Morariu, podobne do [[dzwonek okragłolistny|dzwonka okrągłolistnego]] (są tak samo owłosione).
 
'''Zobacz też: [[rośliny tatrzańskie]].'''
===Bibliografia===
<div style="font-size:85%;">
:<small>1. {{cytuj książkę|imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Pięknoś-Mirkowa|tytuł=Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy |miejsce=Warszawa |rok=2003 |wydawca=MULTICO Oficyna Wyd. |id=ISBN 8370733859}}</small>
:<small>2.# {{cytuj książkę|imię=ZofiaZbigniew |nazwisko=Radwańska-ParyskaMirek |imię2=Halina |nazwisko2= Pięknoś-Mirkowa|tytuł=RoślinyKwiaty tatrzańskieTatr. Przewodnik kieszonkowy |miejsce=Warszawa |rok=19882003 |wydawca=MULTICO WSiPOficyna Wyd. |id=ISBN 83090025648370733859}}</small>
:<small>3.# {{cytuj książkę|imię=WładysławZofia |nazwisko=SzaferRadwańska-Paryska |imię2=Stanisław |nazwisko2=Kulczyński |tytuł=Rośliny polskietatrzańskie |miejsce=Warszawa |rok=1953 1988|wydawca= PWNWSiP |id=ISBN 8309002564}}</small>
:<small>1.# {{cytuj książkę|imię=ZbigniewWładysław |nazwisko=MirekSzafer |imię2=HalinaStanisław |nazwisko2=Pięknoś-MirkowaKulczyński |tytuł=Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowyRośliny polskie|miejsce=Warszawa |rok=20031953 |wydawca=MULTICO Oficyna Wyd.PWN |id=ISBN 8370733859}}</small>
</div>
===Zobacz też===
*[[Rośliny tatrzańskie]]
 
[[Kategoria:Dzwonkowate]]