Peryhelium: Różnice pomiędzy wersjami

'''Peryhelium''', perihelium ([[łacina|zlatynizowany]] wyraz pochodzenia greckiego, od [[greka|gr.]] ''peri'', przy i ''helios'', Słońce) – punkt na [[orbita|orbicie]] [[ciało niebieskie|ciała niebieskiego]] obiegającego [[Słońce]], znajdujący się w miejscu największego zbliżenia obu ciał. Przeciwieństwem peryhelium jest [[aphelium]]. W odniesieniu do [[orbita|orbity]] okołoziemskiej stosuje się odpowiednio [[perygeum]] i [[apogeum]], zaś w ogólnym przypadku, np. orbit wokół [[gwiazda|gwiazd]] – [[perycentrum]] i [[apocentrum]].

W przypadku ciał poruszających się wokół [[Słońce|Słońca]] po stabilnej orbicie [[elipsa|eliptycznej]], peryhelium jest przekraczane w regularnych odstępach czasu, co [[okres orbitalny]]. Dla orbity kołowej punkt peryhelium jest nieokreślony, co w praktyce oznacza, że dla orbit o znikomym mimośrodzie jego wyznaczenie jest obarczone znacznym [[błąd|błędem]]. Ciała poruszające ję po orbitach otwartych ([[parabola]], [[hiperbola]]) przekraczają peryhelium tylko raz. Moment przejścia przez peryhelium jest jednym z [[elementy orbity|elementów (parametrów) orbity]].

W rzeczywistości orbity nie pozostają zupełnie stałe, lecz zmieniajazmieniają się, głównie ze względu na oddziaływanie z innymi ciałami [[Układ Słoneczny|Układu Słonecznego]], zmienia się również położenie peryhelium. Zmiany te wydawały się być doskonale objaśniane przez obliczenia [[perturbacja|perturbacji]] bazujące na teorii [[Isaac Newton|Newtona]], jednak dokładne pomiary położenia peryhelium [[Merkury|Merkurego]] wykazały niewyjaśnioną (na gruncie XIX-wiecznej wiedzy) rozbieżność około 43[[sekunda kątowa|"]]/wiek. Różnica ta, choć niewielka w porównaniu z 5026"/wiek wynikających ze zmiany układu współrzędnych wynikającej z [[precesja|precesji]] osi Ziemi, oraz z 531"/wiek wynikających z perturbacji wywieranych przez inne planety, była jednak niepodważalna i domagała się wyjaśnienia. Podejrzewano nawet istnienie planety krążącej wewnątrz orbity Merkurego, nazwanej Wulkanem, jednak nie udawało siesię jej zaobserwować, mimo wysiłków podejmowanych m.in. podczas [[zaćmienie słońca|zaćmień Słońca]]. Odpowiedź przyniosło dopiero sformułowanie przez [[Albert Einstein|Einsteina]] [[Ogólna teoria względności|Ogólnej Teorii Względności (OTW)]] i zastosowanie jej jako dokładniejszego opisu oddziaływania grawitacyjnego Merkury–Słońce. Był to jeden z pierszychpierwszych testów teorii wzglednościwzględności i wciąż pozostaje ważnym testem alternatywnych teorii grawitacji. Poprawka wynikająca z dokładniejszego opisu OTW jest mierzalna także w przypadku innych obiektów Układu Słonecznego, jednak jej wartosćwartość szybko maleje m.in. wraz ze wzrostem odległości od Słońca i dla Ziemi wynosi niespełna 4"/wiek.