Taksony: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
m linki wewn.
Linia 1:
{{disambigR|władcy Węgier|[[takson]] (pojęcie w biologii)}}
[[Grafika:Taksony_KK.jpg|thumb|250px|Wizerunek Taksonya w ''Kronice Ilustrowanej'']]
'''Taksony''' ([[Łacina|łac.]] ''Toxun'', [[Język grecki|gr.]] ''Taxis'') (ur. ok. [[931]], zm. ok. [[970]]) - wódz [[Węgry|węgierski]] z dynastii [[Arpadowie|Arpadów]], [[władcy Węgier|książę Węgier]] od [[955]] roku.
 
Był synem [[Zoltán]]a. W [[955]] roku został władcą Węgier, zmieniając dotychczasową politykę. Zrezygnował z najazdów na ościenne państwa, zawarł pokój z [[Ruś Kijowska|Rusią]], [[Pieczyngowie|Pieczyngami]] i [[Bułgaria|Bułgarią]]. Włączył swój kraj w obieg międzynarodowego handlu. Starał się o sprowadzenie łacińskich misjonarzy, jednak wyświęcony przez papieża [[Papież Jan XII|Jana XII]] biskup Węgier, ze względu na opór króla [[Otto I Wielki|Ottona I Wielkiego]], nie dotarł do swojej diecezji. Jego synem i następcą był [[Gejza]]. Dziadek króla [[Stefan I (król węgierski)|Stefana I Świętego]].
Linia 11:
 
== Okoliczności objęcia rządów przez Taksonya ==
W latach 40. X wieku węgierscy książęta powoli przekonywali się o konieczności przyjęcia chrztu. Nie chcieli jednak czynić tego za pośrednictwem Niemiec, z którymi znajdowali się w konflikcie. Zdecydowali się, wzorem [[Bułgaria|Bułgarii]], na pośrednictwo [[Cesarstwo bizantyjskie|cesarstwa bizantyjskiego]]. W [[948]] roku w [[Konstantynopol]]u zostali ochrzczeni ''harka'' (trzeci dostojnik na Węgrzech) Bulcsú oraz książę Tormás, prawnuk [[Arpad]]a. W [[953]] roku chrzest przyjął ''[[gyula (tytuł)|gyula]]'' (drugi dostojnik na Węgrzech), zapewne Zombor.
 
Ówczesny książę Węgier, [[Fajsz]], w [[954]] roku zdecydował się poprzeć bunt niemieckich możnowładców przeciwko królowi [[Otton I Wielki|Ottonowi I Wielkiemu]]. Jednak [[10 sierpnia]] [[955]] roku w [[Bitwa nad rzeką Lech (955)|bitwie na Lechowym Polu]] koło [[Augsburg]]a Otto I rozgromił węgierską armię; dowodzący nią - ''harka'' [[Bulcsú]] i książę [[Lél]] - zostali pojmani i powieszeni.
 
Klęska spowodowała zmianę polityki prowadzonej przez dynastię Arpadów. Odpowiedzialnością za dotychczasowe niepowodzenia obarczono potomków [[Jutas]]a i [[Üllő]], synów [[Arpad]]a. Do głosu doszły dwa pozostałe odgałęzienia wywodzące się od [[Tarhos]]a i [[Zoltán]]a. Wielkim księciem, zgodnie z zasadą senioratu, obrano najstarszego w rodzie Taksonya.
Linia 22:
Z wspomnianego małżeństwa pochodziło dwóch synów:
* [[Gejza]], zm. [[997]], książę Węgier,
* [[Michał Węgierskiwęgierski|Michał]].
 
== Bibliografia ==