Jarząb mączny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: porządki po przenosinach artykułu na właściwą nazwę: Jagoda (botanika) + WP:SK
Selso (dyskusja | edycje)
uzupełnienie opisu, bibliogr.
Linia 7:
|nadgromada=[[nasienne]]
|gromada=[[okrytonasienne]]
|klasa=''[[Rosopsida]]''
|podgromada=
|klasa=[[Rosopsida]]
|podklasa=
|nadrząd=
|rząd=[[różowce]]
|podrząd=
|rodzina=[[różowate]]
|podrodzina=
|plemię=
|rodzaj=[[jarząb]]
|podrodzaj=
|gatunek=Jarząb mączny
|łacina=''Sorbus aria'' Crantz 1786
|cytat=<small>Stirp.Austr.ed.I.fasc.ii.46;ed.II.86</small>
|commons=Sorbus aria}}
[[Grafika:Sorbus aria Sturm9.jpg|200px250px|right]]
<div style="float:left;padding-right:1px">
'''Jarząb mączny (mąkinia)''', [[synonim|syn.]] mąkinia (''Sorbus aria'' Crantz ) - [[gatunek_(biologia)|gatunek]] [[krzew]]u lubroślina [[drzewowieloletnia|drzewarośliny wieloletniej]] należący do rodziny [[różowate|różowatych]]. Występuje w stanie dzikim w [[Europa|Europie]], z wyjątkiem niektórych części na południowym wschodzie. W [[Polska|Polsce]] w [[regiel dolny|reglu dolnym]] w [[Karkonosze|Karkonoszach]], [[Tatry|Tatrach]] i w [[Pieniny|Pieninach]], rzadko na niżu. Jest u nas także sadzony
[[Grafika:Foodlogo3.svg|left|30px]]</div>
[[Grafika:Sorbus aria Sturm9.jpg|200px|right]]
'''Jarząb mączny (mąkinia)''' (''Sorbus aria'' Crantz )- [[gatunek_(biologia)|gatunek]] [[krzew]]u lub [[drzewo|drzewa]] należący do rodziny [[różowate|różowatych]]. Występuje w stanie dzikim w [[Europa|Europie]], z wyjątkiem niektórych części na południowym wschodzie. W [[Polska|Polsce]] w [[regiel dolny|reglu dolnym]] w [[Karkonosze|Karkonoszach]], [[Tatry|Tatrach]] i w [[Pieniny|Pieninach]], rzadko na niżu.
===Charakterystyka===
;'''Pokrój''' : [[Krzew]] lub [[drzewo]] o wysokości od 3 do 15 [[metr|m]]. Forma wzrostu zmienna. Gałęzie tworzą często nieregularne, szerokie [[korona drzewa|korony]].
;'''[[Pień]]''', [[pęd]]y: CzęstoPosiada często wiele pni. [[Kora]] ciemnoszara, gładka, płytko bruzdkowana. Czerwonobrunatne gałązki oraz pączki okryte są pajęczynowatym, białym i łatwo ścierającym się filcem. Pędy skrócone wyraźne.
;'''[[Liść|Liście]]''' : [[kształt liścia|Podłużnoeliptyczne]] do [[kształt liścia|jajowatych]], nie podzielone, a tylko pierzastoklapowane, na ogonkach. Z wierzchu błyszcząco [[barwa zielona|ciemnozielone]], spodem gęsto owłosione białym [[kutner]]em. Na brzegu nieregularnie podwójnie piłkowane.
;'''[[Kwiat]]y''' : [[barwa biała|Białe]], drobnedość duże, zebrane w płaskie [[wiecha|wiechy]]. Mają odwrotnie jajowate płatki korony, owłosione od środka, przy nasadzie. Kwitnie w maju i czerwcu.
;'''[[Owoc]]e''' : Żółtawoczerwona lub szkarłatnaTzw. [[Jagodaowoc (botanika)|jagodapozorny]]. Jest żółtawoczerwony lub szkarłatny, mniej więcej kulisty, o długości do 2 cm. Okres owocowania zaczyna się w sierpniu. Rozmnaża się za pomocą [[nasienie (botanika)|nasion]], które są rozprzestrzeniane za pośrednictwem [[ptaki|ptaków]] ([[ornitochoria]]).
;'''[[Biotop]], wymagania''' : [[Las]]y, brzegi lasów, skaliste zbocza, [[gleba|gleby]] płytkie, gliniaste i kamieniste, podłoże wapienne. [[Megafanerofit]]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych [[gatunek charakterystyczny]] dla rzędu (O.) ''[[Quercetalia pubescenti-petraeae]]'' <ref>Matuszkiewicz Władysław. ''Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski''. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.</ref>.
===Zastosowanie===
*'''[[Roślina ozdobna]]''' : często sadzona wzdłuż dróg i ulic. Wyróżnia się charakterystycznym srebrzystym zabarwieniem młodych liści. Jest wytrzymały na suszę, dobrze znosi zanieczyszczenia powietrza i nie ma specjalnych wymagań co do gleby.<ref>{{cytuj książkę|imię=Maciej|nazwisko=Mynett |imię2=Magdalena|nazwisko2=Tomżyńska |tytuł=Krzewy i drzewa ozdobne|miejsce=Warszawa |rok=1999 |wydawca= MULTICO Oficyna Wyd. |id=ISBN 83-7073-188-0 }}</ref>
*'''[[Roślina ozdobna]]''' : często sadzona wzdłuż dróg i ulic.
*'''[[Sztuka kulinarna]]''' : [[owoc]]e mdłe, o mącznym smaku, więc rzadko spożywane przez ludzi. Dawniej wysuszone i zmielone używano jako dodatek do wypieków.
[[Owoc]]e*Owoce są używane jako karma dla [[ptaki|ptaków]].
===Ciekawostki===
*[[Drewno (technika)|Drewno]] nadaje się na wyroby stolarskie.
[[Owoc]]e są używane jako karma dla [[ptaki|ptaków]].
===Zmienność===
;Zobacz też: [[Rośliny tatrzańskie]].
Tworzy [[hybryda (biologia)|mieszańce]] z [[grusza pospolita|gruszą pospolitą]], [[jarząb brekinia|jarząbem brekinia]], [[jarząb pospolity|j. pospolitym]], [[jarząb szwedzki|j. szwedzkim]] i [[jarząb nieszpułkowy|j. nieszpułkowym]]<ref>{{cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Szafer |imię2=Stanisław |nazwisko2=Kulczyński|autor link=|tytuł=Rośliny polskie|miejsce=Warszawa |rok=1953 |wydawca= PWN }}</ref>.
 
===Zobacz też===
;Zobacz też: [[Rośliny tatrzańskie]].
===Przypisy===
<references/>
 
===Bibliografia===
<div style="font-size:85%">
#{{cytuj książkę |nazwisko= Kulesza |imię=W. |autor link= |tytuł= Klucz do oznaczania drzew i krzewów |rok=1955 |wydawca= PWRiL |miejsce= Warszawa |id= }}
#{{cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Szafer |imię2=Stanisław |nazwisko2=Kulczyński|autor link=|tytuł=Rośliny polskie|miejsce=Warszawa |rok=1953 |wydawca= PWN }}
#{{cytuj książkę |nazwisko= Podbielkowski |imię=Zbigniew |autor link= |tytuł= Słownik roślin użytkowych |rok=1989 |wydawca= PWRiL |miejsce=Warszawa |id=ISBN 83-09-00256-4 }}
</div>
[[Kategoria:Różowate]]
[[Kategoria:Rośliny ozdobne]]
[[Kategoria:Flora Tatr]]
 
===Przypisy===
<references/>
[[da:Aksel-Røn]]
[[de:Echte Mehlbeere]]