|
'''Sinti''', takżelub '''Sinte''' (l.poj. r.m. '''Sinto''', r.ż. '''Sintisa''') - tradycyjnie [[koczownictwo|wędrowny]] lud[[naród]] lub [[indoeuropejczycy|indoeuropejskigrupa etniczna]], pokrewnypochodząca z [[naródPółwysep Indyjski|narodowiPółwyspu Indyjskiego]], pokrewna [[Romowie|romskiemuRomom]] i wraz z nimnimi określanyokreślana zbiorczym mianem Cyganów. Sinti, często utożsamiani z [[RomowieCyganie|RomamiCyganów]] z powodu wspólnego ([[język romskiniemiecki|językaniem.]] i podobnych obyczajów''Zigeuner'', w [[Niemcyjęzyk włoski|Niemczechwł.]] i''Zingari'', w [[Holandiajęzyk (mowa)|Holandiijęzyku]] znaniSintich są- jako''Romané Chavé''Zigeuner / ''Romane Tschawe'' / ''Romane Čhave'', wedosłownie: "Synowie [[WłochyRama (Bóg)|WłoszechRamy]]" zaślub jako"Romscy ''Zingari''synowie / chłopcy").
PochodzenieBrak jest jednoznacznych danych, mogących wyjaśnić genezę nazwy własnej ''Sinti'' (''Sinte'') nie jest jasne. Być może ma ona związek z imieniem legendarnego przywódcy Sindolo, znanego ze [[średniowiecze|średniowiecznych]] zapisków, odnoszących się do przybyłych w [[RomowieXV wiek]]u do [[Europa|RomówEuropy]] [[Cyganie|Cyganów]]. Jej pokrewieństwo [[toponim]]owi ''[[Sindh]]'' (prowincja w dzisiejszym [[Pakistan]]ie) jest również prawdopodobne, gdyż region ten leży w obszarze, na którym zachodził najwcześniejszy etap [[etnogeneza|etnogenezy]] [[Romowie|Romów]]. Dane [[językoznawstwo|językoznawcze]] zdają się jednakże wskazywać obcy charakter tego [[etnonim]]u, który w [[deklinacja (językoznawstwo)|deklinacji]] zachowuje się jak inne [[zapożyczenie językowe|zapożyczone]] słowa.
Większość Sintich posługuje się [[dialekt]]em północno-zachodniej gałęzi [[język romski|języka romskiego]], zwanym przez nich samych ''sintikanes'', w którym można zaobserwować duży wpływ [[leksyka]]lny i [[gramatyka|gramatyczny]] [[język niemiecki|niemczyzny]]. Rozumienie zasad [[romanipen]] pozostało wśród nich najczęściej bardzo [[ortodoksja|ortodoksyjne]], co zdaje się być efektem długiej historii [[pogrom|prześladowań]]. [[Koczownictwo|Wędrowny]] tryb życia, tradycyjnie wiązany z większością [[grupa etniczna|grup etnicznych]] określanych jako [[Cyganie]] (najprawdopodobniej również będący wynikiem represyjnej polityki państw europejskich), w przypadku Sintich zaczął zanikać w [[XIX wiek]]u. Jednakże niektóre rodziny kontynuują tę tradycję do dziś zarabiając na życie prowadzeniem wędrownego [[cyrk]]u lub uprawianiem innych form ulicznej [[rozrywka|rozrywki]] ([[żonglerka|żonglerki]], [[sztuka iluzji|sztuki iluzji]], [[akrobacja|akrobacji]] na linie, koniu itd.; patrz: [[Romowie#Tradycyjne profesje|Tradycyjne profesje Romów]]).
Sinti posługują się [[dialekt]]em północno-zachodniej gałęzi [[język romski|języka romskiego]], w którym można zaobserwować duży wpływ [[leksyka]]lny i [[gramatyka|gramatyczny]] [[język niemiecki|niemczyzny]].
DoWedług niedawnaczęści Sintiopracowań prowadzilinaukowych wyłącznie[[etnogeneza]] wędrownySintich trybprzebiegała życia.odmiennie Dziśod jedynie[[etnogeneza|etnogenezy]] niewielki[[Romowie|Romów]], odsetekjednakże pozostałdane wierny[[językoznawstwo|językoznawcze]] tejzdają tradycji,się choćnie rozumieniepotwierdzać zasadtego twierdzenia. Europejski etap tego procesu związany był z obszarem historycznych [[romanipenNiemcy|Niemiec]], pozostało[[Niderlandy|Niderlandów]], wśródpółnocnych Sintichregionów bardzo[[Francja|Francji]] i [[ortodoksjaWłochy|ortodoksyjneWłoch]]. W [[Niemcy|Niemczech]] i [[Austria|Austrii]] Sinti pojawili się w [[średniowiecze|średniowieczuXV wiek]].u, Zzaś z czasem rozdzieliliuwidocznił się wśród nich podział na dwie grupy: ''Eftavagarja'' (dosłownie: "Siedemsiedem wozów") i ''Estraxarja'' (dosłownie: "z Austrii"). ''Eftavagarja'' wywędrowali do [[Francja|Francji]], igdzie tamw ulegliwyniku asymilacjikontaktu z miejscowymiinnymi Cyganamiczęściami [[Romowie|romskiego]] [[etnos]]u doszło do utworzenia grupy ([[Manusze|ManuszamiManuszy]]). ZNiektóre koleiopracowania ''Estraxarja''naukowe, trafiliopierając dosię na podobieństwie używanych przez nich [[Włochy|Włochdialekt]]ów [[romani]], traktują Sintich i [[ChorwacjaManusze|ChorwacjiManuszy]], jako jedną [[Transylwaniagrupa etniczna|Transylwaniigrupę etniczną]], będącą częścią [[Czechynaród|Czechnarodu]], [[SłowacjaRomowie|Słowacjiromskiego]]. i''Estraxarja'' nanatomiast przemieścili się do [[WęgryWłochy|Włoch]]. Wi miejscu[[Chorwacja|Chorwacji]], osiedleniaskąd równieżtrafili ulegalina asymilacjitereny zhistorycznego pobratymcami[[Królestwo lubWęgier|Królestwa przybieraliWęgier]] nazwyoraz regionalnedo [[Czechy|Czech]].
W [[Romowie w Polsce|Polsce]] istnieje niewielka społeczność SintiSintich, żyjącaktórych głównieprzodkowie nazamieszkiwali w [[XIX wiek]]u ziemie [[zabór pruski|zaboru pruskiego]] lub zostali po [[1945]] roku włączeni w granice [[Polska|Polski]] wraz innymi mieszkańcami tzw. [[Ziemie Odzyskane|ZiemiachZiem Odzyskanych]],. pochodzącaWśród odwierzących dominującym wyznaniem jest [[Niemcy|niemieckichkatolicyzm]], Sinti.jednak Tradycyjnieprzodkowie sąpolskich oniSinti byli również wyznawcami [[luteranizm]]u, zapewne w wyniku oddziaływania kultury [[Niemcy|niemieckiej]].
Znani przedstawiciele:
*[[Jerzy Ficowski]], ''Cyganie polscy'', Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, [[1953]]
*[[Jerzy Ficowski]], ''Cyganie na polskich drogach'', Kraków, Wrocław, Wydaw. Literackie, [[1986]]
*Angus M. Fraser, ''Dzieje Cyganów'', Warszawa, PaństowyPaństwowy Instytut Wydawniczy, [[2001]]
==Linki zewnętrzne==
|
