Dimitrie Cantemir: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Kujawianin (dyskusja | edycje) bibliografia i inne |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 64:
Twórczość D. Kantemira jest bardzo obszerna, są to prace z zakresu: filozofii, historii, geografii, etnografii, muzykologii, filologii i literatury pięknej. Większość dzieł została stworzona w Rosji i jest ściśle powiązana tematycznie z ojczystą Mołdawią.
Do napisania traktatu ''Dywan lub kłótnia mądrego ze światem'' ([[1698]], młd., rum. ''Divanul sau Gâlceava înţeleptului cu lumea'') zainspirowały go dzieła autorów średniowiecznych, piszących o sprzeczności woli duszy z wolą ciała. Powieść alegoryczna ''Historia hieroglificzna'' ([[1705]], mołd., rum. ''Istoria ieroglifică'') jest pierwszą powieścią napisaną w języku mołdawskim i rumuńskim. Wydarzenia polityczne w Mołdawii z przełomu XVII i XVIII w. są w niej przedstawione jako spór o następstwo tronu, toczący się między państwem Lwa, rządzonym przez Jednorożca (tzn. Kantemira) a państwem Orła, którym włada Gawron ([[Wołoszczyzna|wołoski]] książę [[Konstantyn Brynkoweński]], mołd., rum. ''Constantin Brâncoveanu''). [[Barok]]owa budowa utworu zawiera liczne dygresje, wątki poboczne i rozważania filozoficzne <ref>Našinec, Jiří: ''Cantemir, Dimitrie: Děje hieroglifické,'' w: ''Slovník světových literárních děl'' (Praga: Odeon, 1988; tom 1 "A-L", strona 153). </ref>. W [[1716]] roku pod wpływem [[Niemcy|niemieckiego]] filozofa [[Leibniz]]a i berlińskiej Akademii Nauk napisał w łacinie pracę pdt. ''Opis Mołdawii'' (łac. ''Descriptio Moldaviae''), pierwszą pracę naukową dotyczącą mołdawskiej historii, geografii, systemu politycznego, cerkwi prawosławnej, obyczajów i piśmiennictwa. Praca ta do dzisiaj posiada niemałą wartość naukową i literacką. Do opisu Mołdawii Kantemir załączył własnoręcznie nakreśloną mapę. W Europie i Azji stała się sławna jego ''Historia świetności i upadku Imperium Osmańskiego'' ([[1714]]-[[1716]], łac. ''Historia incrementorum atque decrementorum Aluae Othomanicae''), powstała na bazie jego wcześniejszych studiów orientalnych źródeł oraz doświadczeń zdobytych w czasie pobytu w Carogrodzie. Dzieło zostało przetłumaczone na język angielski, francuski i niemiecki. W ''Kronice starożytności Rzymiano-Mołdawiano-Wołochów'' ([[1717]], łac. ''Hronicul vechimii romano-moldo-vlahilor'') broni błędną tezę o czysto [[Cesarstwo Rzymskie|rzymskim]] pochodzeniu Mołdawian i Wołochów (podobnie jak późniejsi przedstawiciele rumuńskiego odrodzenia narodowego z tzw.
== Dzieła ==
Linia 97:
</gallery>
== Zobacz też ==▼
* [[Antioch Kantemir]]▼
* [[Mołdawia]]▼
* [[władcy Mołdawii]]▼
▲== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Linia 116 ⟶ 110:
* Vaida, P.: ''Dimitrie Cantemir şi umanismul'' (1972).
* [[Libuše Valentová|Valentová, Libuše]]: ''Dimitrie Cantemir'', w: ''Slovník rumunských spisovatelů'' (Praga: Nakladatelství Libri, 2001; strony 68-69).
▲== Zobacz też ==
▲* [[Antioch Kantemir]]
▲* [[Mołdawia]]
▲* [[władcy Mołdawii]]
[[Kategoria:Władcy Mołdawii|Kantemir Dymitr]]
|