Grażdanka: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Synthebot (dyskusja | edycje)
Reformy grażdanki.
Linia 1:
'''Grażdanka''' ([[Język rosyjski|ros.]] skrót odprzymiotnikowy od ''grażdanskij szrift'', tj. pismo świeckie) — zbliżona do form [[antykwa|antykwy]] łacińskiej graficzna odmiana [[cyrylica|cyrylicy]], opracowana i wprowadzona za czasów [[Piotr I Wielki|Piotra I Wielkiego]] w latach [[1708]]-[[1711]]. OpróczPierwotnie dokonano tylko modyfikacji kształtu liter, ale późniejsze zmiany dotyczyły składu alfabetu, aby dostosować go w pełni do zapisu tekstów rosyjskich (kilkacyrylica pierwotnie służyła do zapisu tekstów w [[język cerkiewnosłowiański|języku cerkiewno-słowiańskim]]); zmiany te polegały na usunięciu liter wyeliminowanoi znaków diakrytycznych niestosowanych do zapisu tekstów rosyjskich oraz dodaniu litery Э, jednąaby dodano:lepiej zapisywać zapożyczenia (litera E pierwotnie mogła być czytana jako 'je' lub 'e', co powodowało niejednoznaczności w wymowie; po reformie E zawsze była czytana jako 'je', a Э jako 'e');. usuniętoJednakże znakinie diakrytycznezmieniono utrwalonej pisowni wyrazów rosyjskich (dlatego np. 'je' w zależności od wyrazu zapisywano literą E lub Ѣ). Po [[1917]] r. dokonano ostatecznej reformy pisowni usuwając kolejne zbędne litery, aby uprościć i ujednolicić pisownię (odtąd 'je' jest zapisywane wyłącznie jako E).
 
Na podstawie w ten sposób zmodyfikowanego alfabetu rosyjskiego zmodyfikowano w XVIII-XIX w. inne alfabety cyryliczne, zarówno stare (w [[Bułgaria|Bułgarii]] i [[Serbia|Serbii]]) jak i nowe (na [[Ukraina|Ukrainie]], [[Białoruś|Białorusi]], [[Mołdawia|Mołdawii]], [[Macedonia|Macedonii]] oraz [[Laponia|Laponii]]). W XX w. alfabet ten zaadaptowany został do zapisu licznych języków na terenie [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] oraz w [[Mongolia|Mongolii]]. Sytuacja taka utrzymuje się w zasadzie do dziś, aczkolwiek niektóre z tych języków porzuciły grażdankę na rzecz [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]]. W większości tych lokalnych odmian grażdanki dodane zostały dodatkowe litery dla oddania dźwięków nie występujących w języku rosyjskim.