|
#REDIRECT [[Bryg]]
[[Grafika:Rigging-brig.svg|thumb|right|300px|Szkic ożaglowania typu bryg]]
'''Bryg''' – historyczna klasa żaglowych okrętów wojennych, używanych w [[XVII wiek|XVII]]-[[XIX wiek]]u.
Okręt ten, znacznie mniejszy od [[okręt liniowy|liniowców]] czy [[fregata (okręt żaglowy)|fregat]], używany był zarówno do ochrony portów i wybrzeży jak i do służby rozpoznawczej i walki na pełnym morzu, także jako okręt eskortowy statków handlowych. Stał się popularnym okrętem bojowym [[korsarz]]y na [[Karaiby|Karaibach]]. Brygi miały wyporność od 75 do 150 [[łaszt]]ów, długość kadłuba wynosiła najczęściej 33 metry, a szerokość 10 metrów. Zanurzenie okrętu - 5 metrów. Cała artyleria znajdowała się na górnym pokładzie - na ogół 16 do 24 dział. Załoga liczyła średnio 150 ludzi.
'''Bryg''' - to również typ ożaglowania, posiadający dwa [[maszt (żeglarstwo)|maszty]], oba z [[ożaglowanie rejowe|ożaglowaniem rejowym]]. Maszty brygu, kolejno licząc od dziobu to [[fokmaszt]] oraz [[grotmaszt]].
== Historia ==
[[Grafika:FryderykChopin3.jpg|thumb|Bryg [[Fryderyk Chopin (żaglowiec)|Fryderyk Chopin]]]]
Historycznie bryg to grupa kilku typów statów powstałych przez usunięcie z [[fregata (żaglowiec)|fregaty]] tylnego masztu. Pojawił się XVII wieku. Ówczesny typowy bryg, czyli [[brygantyna (okręt żaglowy)|brygantyna]], posiadał na grotmaszcie [[ożaglowanie gaflowe|żagiel gaflowy]] (przeniesiony ze stermasztu fregaty) i powyżej niego przeważnie dwa żagle rejowe, nie posiadał tam notomiast dolnego pięra żagli rejowych. Podobnym typem był '''bilander''', który zamiast żagla gaflowego posiadał [[ożaglowanie|żagiel arabski]]. '''Snow''' miał gafel umieszczony na tzw. falszmaszcie umieszczonym bezpośrednio za grotmasztem, co pozwalało na posiadanie dolnego żagla rejowego na grotmaszcie.
Początkowo w marynarkach wojennych brygi były używane jako jednostki kurierskie, zwiadowcze, czasem eskortowe. Ten typ ożaglowania był również popularny na średnich i małych statkach handlowych.
W XIX wieku ukształtował się obecny podział między brygiem (dwa maszty rejowe) i brygantyną (tylny z ożaglowaniem gaflowym).
==== Znane żaglowce typu bryg ====
*Polskim żaglowcem typu bryg jest [[Fryderyk Chopin (żaglowiec)|Fryderyk Chopin]].
== Inne znaczenie ==
'''Bryg''' (pełna nazwa: ''s/y Bryg 3'') to nazwa jachtu mieczowo-balastowego typu Carina.
==== Zobacz też ====
*[[Bractwo Brygowe]]
*[[miniBractwo]]
*[[olinowanie]]
*[[omasztowanie]]
*[[ożaglowanie]]
*[[reja]]
*[[przegląd zagadnień z zakresu żeglarstwa]]
==== Linki zewnętrzne ====
*[http://www.sail-ho.pl/article.php?sid=164&mode=thread&order=0 plan takielunku STS Fryderyk Chopin]
*[http://republika.pl/minibractwo/ strona wspomagająca Bractwo Brygowe]
== Literatura ==
*Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
{{Typy żaglowców}}
[[Kategoria:Typy i klasy jednostek pływających]]
[[Kategoria:Klasy okrętów]]
[[bs:Brik]]
[[cs:Briga]]
[[cy:Brig]]
[[da:Brig]]
[[de:Brigg]]
[[et:Prikk]]
[[en:Brig]]
[[fr:Brick (bateau)]]
[[is:Briggskip]]
[[nl:Brik (zeilschip)]]
[[ja:ブリッグ]]
[[no:Brigg]]
[[nn:Brigg]]
[[pt:Brigue]]
[[ru:Бриг]]
[[sl:Brig]]
[[sh:Brik]]
[[fi:Priki]]
[[sv:Brigg]]
[[uk:Бриг]]
| 