Łupek: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m przywrócenie poprzedniej wersji |
różne zmiany red., +Szablon:Integruj-prosty dla sekcji ł.metam., -łupek serycytowy do osobnego atykułu |
||
Linia 1:
{{DisambigR|skał metamorficznych|[[łupki|inne znaczenia tego słowa]]}}
[[Grafika:SlateUSGOV.jpg|thumb]]
'''Łupek''' - pojęcie opisujące grupę [[skała|skał]], wykazujących dobrą [[łupkowatość]] ([[złupkowacenie]]). Najczęściej określenie to dotyczy skał [[metamorfizm|metamorficznych]] ('''łupek metamorficzny''' lub też '''łupek krystaliczny'''), lecz jest także powszechnie stosowane do [[skała osadowa|skał osadowych]] o podobnym wyglądzie ('''łupek osadowy''').<br />
Jest to skała o zróżnicowanym składzie i o charakterystycznej [[tekstura skały|teksturze]] łupkowej.
Linia 8:
== Wybrane rodzaje łupków metamorficznych ==
{{Szablon:integruj-prosty|poniższe sekcje|istniejącymi artykułami szczegółowymi}}
=== [[łupki krystaliczne|Łupek krystaliczny]] ===
Łupek krystaliczny<!--, łupek metamorficzny - to jest określenie ogólne, utożsamiane z krystalicznymi wtedy, gdy te krystaliczne rozumiane są jako wszystkie ł.metamorficzne, a nie tylko te opisane poniżej - na podstawie Słownika Petrograficznego--> - przeobrażone [[skały osadowe]] (ziarna [[kwarc]]u, [[węglany|węglanów]] i in.) bogate w [[substancja węglista|substancje węgliste]] i [[substancja bitumiczna|bitumiczne]], dobrze zaznaczone.
Łupki krystaliczne stanowią obszerną grupę [[skały metamorficzne|skał metamorficznych]] powstających w płytkich strefach metamorfizmu, o różnym składzie mineralnym i wyraźnie zaznaczonej teksturze łupkowej. Mają doskonałą łupkowatość, czyli podzielność płasko-równoległą, wzdłuż której dzielą się na cienkie kolumny o grubości 1-10 mm albo też cienkie kolumny „ołówkowe” wyznaczające linijność. Według definicji opartej na składzie mineralogicznym łupek krystaliczny nazywa się skałą złożoną ze [[skalenie|skaleni]] (do 20%), [[kwarc]]u (do 80%), [[węglany|węglanów]] (do 50%), a przede wszystkim [[łyszczyki|łyszczyków]], [[amfibole|amfiboli]], [[epidot|epidotu]]. Częstokroć w ich składzie dominuje jeden [[minerał]], decydujący o ich właściwościach i nadający im nazwę, np. łupek [[grafit|grafitowy]], [[serycyt|serycytowy]], [[talk|talkowy]], [[chloryt|chlorytowy]], [[mika|mikowy]] i inne. Właściwości pochodzące od dominującego składnika są jednak często maskowane przez obecność innych minerałów, np. [[kwarc|kwarcu]].
Pojęcie ''łupek krystaliczny'' jest niekiedy utożsamiane szerzej,
==== [[łupki ogniotrwałe|Łupek ogniotrwały]] ====
Linia 25 ⟶ 26:
Łupek kwarcowy – [[skały metamorficzne|skała metamorficzna]] o wyraźnie zaznaczonej [[laminacja|laminacji]], złożona głównie z drobnych blastów [[kwarc]]u, innymi składnikami skały są drobno wykształcone [[łyszczyki]] oraz nielicznie występują [[chloryt]]y. Skała twarda i odporna na [[wietrzenie]]. W masywach zbudowanych ze skał metamorficznych często skałki są zbudowane z łupków kwarcowych.
=== [[Łupek serycytowy]] ===
Łupek serycytowy
=== [[Łupek łyszczykowy]] ===
Linia 48 ⟶ 35:
=== [[łupki grafitowe|Łupek grafitowy]] ===
Łupki grafitowe - [[łupki]] metamorficzne, głównie łupki kwarcowe, zawierające duże ilości [[grafit]]u.<!-- Czasem ich złoża są eksploatowane. -?? Złoża wielu różnych łupków są/bywają eksploatowane, z rozmaitych powodów-->
= Łupki osadowe =
Linia 60 ⟶ 47:
=== [[Łupek ilasty|Łupki ilaste]] ===
[[skała ilasta|Skały ilaste]], jedne z najczęściej
==== [[Łupki miedzionośne]] ====
| |||