Dacja: Różnice pomiędzy wersjami

{{DisambigR|krainy historycznej|[[Dacia]] -– marka samochodu}}

[[ImageGrafika:REmpire-Dacia.png|right|Prowincja Dacia w roku 120 n.e.]]

'''Dacja''' -– [[kraina historyczna]] w [[Europa|Europie]] południowo-wschodniej (w przybliżeniu na obszarze dzisiejszej [[Rumunia|Rumunii]]). Od północy była ograniczona [[Karpaty|Karpatami]], od wschodu rzeką [[Prut]], od południa dolnym [[Dunaj]]em, od zachodu początkowo środkowym biegiem [[Dunaj]]u, a od [[I]] wieku naszej ery -– rzeką [[Cisa|Cisą]].

Początkowo Dację zamieszkiwała ludność geto-dacka ([[Dakowie]]). Dacja uzyskała jednolite oblicze etniczne po wywędrowaniu stąd w końcu [[III wiek p.n.e.|III w. p.n.e.]] [[Celtowie|Celtów]]. W około [[60 p.n.e.]] [[Burebista]] zjednoczył plemiona dackie, jednak po jego śmierci (między 44 a 40 p.n.e.) państwo rozpadło się na kilka niezależnych księstw. Ponowne zjednoczenie Dacji nastąpiło w końcu [[I wiek]]u naszej ery, dokonał tego [[Decebal]]. W latach [[101]]-[[106]] Dacja została podbita przez Rzymian pod wodzą cesarza Trajana. W [[106]] [[Trajan]] utworzył rzymską prowincję Dacia. Początkowo stacjonował tam jeden legion, a od [[165]] dwa. Za panowania [[Hadrian]]a Dacja była jedną z prowincji limesowych (granicznych), na jej granicach zbudowano umocnienia i obwarowania. W [[119]] Hadrian podzielił Dację na dwie części: Dację Górną (''Dacia Superior'') i Dację Dolną (''Dacia Inferior''), a w [[124]] z Dacji Górnej wydzielono Dację Porolissensis. Szybko została zromanizowana w wyniku wyniszczenia [[Dakowie|Daków]], kolonizacji przez weteranów [[Trajan]]a i zromanizowanych plemion z [[Bałkany|Bałkanów]], oraz przez żywiołowy i niekontrolowany napływ osadników, przyciąganych przez chęć wzbogacenia się (Dacja miała bogate złoża złota), a także przez stacjonowanie silnego garnizonu rzymskiego. Głównymi miastami w tym czasie były: Ulpia Traiana ([[Sarmizegethusa]]), Apulum (Alba Iulia), Patavissa (Turda). W czasie wojen markomańskich ([[166]]-[[180]]) prowincje dackie połączono (w [[172]]) w jedną -– ''tres Daciae''. W [[III wiek|III]] wieku Dacja była wielokrotnie pustoszona przez [[Goci|Gotów]], [[Gepidowie|Gepidów]] i [[Karpowie|Karpów]]. W [[271]] cesarz [[Aurelian (cesarz rzymski)|Aurelian]] odwołał z Dacji rzymską armię i ewakuował część ludności do nowej Dacji -– Dacji Nabrzeżnej (''Dacia Ripensis''), utworzonej z obszarów części [[Mezja|Mezji]]. Po wycofaniu się Rzymian w dawnej Dacji pozostała część ludności łacińskojęzycznej (przodkowie Rumunów), a część jej ziem zajęli [[Wizygoci]] i [[Gepidowie]]. W [[VI wiek|VI]] wieku na teren Dacji napłynęła z północnego wschodu fala plemion [[Słowianie|słowiańskich]], atakujących stąd bałkańskie prowincje [[cesarstwo bizantyjskie|Bizancjum]].

=== Władcy Dacji przed włączeniem do Cesarstwa Rzymskiego ===

* Zalmoxis

* Moskon -– III wiek p.n.e.

* Dromichaetes -– III wiek p.n.e.

* Rubobostes -– II wiek p.n.e.

* Oroles -– II wiek p.n.e.

* Rhemaxos -– około 200 p.n.e.

* Dicomes -– I wiek p.n.e.

* Rholes -– I wiek p.n.e.

* Dapyx -– I wiek p.n.e.

* Cotiso -– I wiek p.n.e.

* Zyraxes -– I wiek p.n.e.

* Burebista -– 70 p.n.e. -– 44 p.n.e.

*Charnabon Charnabon

* Comosicus -– 44 p.n.e. -– 28 p.n.e.

*Coson Coson

* Duras -– 68 -– 87

* Decebalus -– 87 -– 106

{{Linklink FA|it}}